Vikan - 08.04.1971, Blaðsíða 17

Ungur jarðeigandi, sem er 1 heim-
sókn hjá frænkum sínum tveim,
tælir stofu&túlku þeirra. Fyrir Vale-
rian er þetta aðeins atvik, en fyrir
Katujsku er það hræðilegt áfall.
Þetta er hjartnæm en átakanleg
ástarsaga frú Rússlandi zartímabils-
ins. Það virðist vera frásögn af harm-
leik hversdagsleikans og maður verði
að geta sér til um sögulokin.
En tíu árum síðar kom framhald
af þessari smásögu. Árið 1899 skrif-
aði hinn frægi rússneski rithöfund-
ur eitt af meistaraverkum sínum,
skáldsöguna „Upprisa“. Það er sag-
an af hinum unga Nechljudoff, sem
situr í kviðdómi, sem á að dæma
unga konu fyrir morð. Sér til skelf-
ingar kemst hann að því að þessi
kona er Katujska Maslova, unga
stúlkan sem hann hafði tælt á heim-
ili föðursystra sinna. Hann segir
skilið við sitt fyrra líf í munaði og
fylgir henni til Siberíu.
að skeði um vor, snemma vors —
á föstudaginn langa. Maria Iva-
novna Jusjkin og Katerina Ivanovna,
tvær gamlar ógiftar syst-
ur, sem bjuggu
;; ÍP
á góssi sínu nálægt einni af héraðs-
liöfuðborgunuin, fengu óvænta heini-
sókn. Það var bróðursonur þeirra,
Valerian, sem lieimsótti þær, þeim
til mikillar ánægju.
Valerian, sem var nýgenginn í
batallíon keisaralega lífvarðarins,
var eini sonur Pavel Ivanovitsj Jusj-
kin, sem hafði verið ekkjumaður og
var látinn fyrir tveim árum. Hann
var tuttugu og fimrn ára. Fyrir fjór-
um árum hafði hann lokið háskóla-
námi. Síðan hafði hann í ríkum
mæli notið allra þeirra unaðsstunda
sem lífið hafði upp á að bjóða ung-
um, auðugum manni af aðalsættum,
sérstaklega eftir að faðir hans lézt
og lét honum eftir allar eigur sínar.
Hvað skemmtunum viðvék hafði
hann meira dálæti á Moskvu en
Pétursborg. Hann naut sín ekki á
glæsilegum dansleikjum með frönsk-
um konum og leikkonum, en hafði
meira yndi af hestum, veiðum, sleða-
ferðum og Sígaunum, — Sérstaklega
tók hann hljómlist Sígaunanna fram
yfir allt annað.
Það voru ekki eingöngu frænkur
hans sem elskuðu hann. Allir sem
hittu hann höfðu mikið dálæti á
honum. Fyrst og fremst var hanu
dáður fyrir glæsilegt útlit, —
hann var óvenjulega lag-
legur, ekki á væminn
hátt, því að yfir-
bragð lians var
I fágað og
þokkafullt og hann var lika skemmti-
legur og greindur maður. Hann var
sérstaklega hreinskilinn, þoldi ekki
hálfvelgju, hikaði aldrei við að segja
það sem honum sjálfum fannst rétt-
ast. En ef honum mislíkaði við ein-
hvern eða eitthvað var öðruvísi en
Iiann vildi hafa það, þá dró hann sig
einfaldlega i hlé frá þeim sem hon-
um mislíkaði við og hann gagnrýndi
aldrei neitt. Hann var líka einn af
þeim mönnum, sem orðið gátu svo
vfir sig hrifnir af einhverju, að þeir
lirífa aðra með sér. Þess vegna var
Valerian svo dáður af öllum sem
hann umgekkst og frænkur hans,
sérstaklega sú eldri, Maria Ivanovna,
sáu ekki sólina fyrir honum.
Mariu Ivanovnu var eitt ljóst: að
enda þótt hans eigin eignir væru í
niðurníðslu og hann ætti að erfa
töluverð auðæfi þeirra systra, fann
hún það í hjarta sínu, að þessi arfs-
von skipti hann ekki máli. Þvert á
móti, það virtist valda honum óþæg-
indum, því að hann elskaði frænkur
sinar innilega, sérstaklega Mariu Iv-
anovnu. Hún var systur sinni fremri
i flestu, ljúf og góð í eðli sínu. Kata-
riua var reyndar ekkert annað en
skuggi systur sinnar.
Valerian var ákaflega hrifinn af
því að dvelja lijá frænkum sín-
um, og var hann þar tíður gestur,
enda voru hans eigin jarðcignir i
grenndinni og þar að auki voru mörg
refagreni í nánd. Hann heimsótti
frænkur sínar alltaf, þegar hann
fór á refaveiðar. Það voru
dásamlegar stundir.
Þar voru allsnægt-
ir, allt var
snyrtilegt
14.TBL. VIKAN 17