Vikan - 07.11.1974, Blaðsíða 21

York, — og þar sem lita má, auk
annara furðuverka náttúrunnar,
tvær afar fágætar jarðmyndanir.
Tuttugu milur frá borginni skaga
tvö risavaxin egg, samstæð að
lögun og sem ekki eru aðskilin af
öðru en litlum flóa, út i þá sævi
sem lygnastir eru allra saltra
vatna á vesturhveli jarðar, hin
votu heimatún Long Islandsunds.
Þaueru þó ekki fullkomlega ávöl,
— likt og eggin i sögunni um
Kólumbus eru bæði flöt fyrir um
annan enda. En það hve lik þau
eru hlýtur að vera máfunum,
sem yfir þeim flökta, óþrotlegt
undrunarefni. Þeim sem ekki
hafa vængi kann að verða star-
sýnna á hve gjörólik þau eru,
þegar stærð og lögun sleppir.
Ég bjó i Vestra Eggi, — i raun-
inni þvi eggjanna, sem miður
hafði tollað i tizkunni en hitt, þótt
hér sé fremur yfirborðslega að
orði komizt, þegar gefa skal i
skyn þær mörgu og jafnvel
skuggalegu andstæöur sem um
var aö ræða. Húsið mitt stóð á
bláoddi eggsins, aðeins fimmtiu
metra frá sundinu, og þar var þvi
þrengt niður á milli tveggja stór-
hýsa, sem leigja mátti fyrir tólf
eða fimmtán þusund dali á sumri.
Húsið á hægri hönd mátti teljast
stórfenglegt, hvernig svo sem á
málin var litið, — það var i raun
réttri eftirsmið raðhúss nokkurs i
Normandi. Turn var á þvi öðrum
megin, spánnýr og þakinn skrúði
t vafningsviða og þar var sundlaug
úr marmara og garðarnir
breiddust yfir meira en fjörutiu
ekrur. Þetta var heimili Gatsby.
, Eða kannske væri nær að segja,
þar sem Gatsby var mér ókunn-
ur, þegar hér var komið sögu, að
mér hafi veriö kunnugt um að
þarna bjó heföarmaður einn meö
þvi nafni. Hús mitt gat vist varla
talizt sveitarprýöi á þessum stað,
— en þar sem það var litið stakk
sá ágalli ekki mjög' i augu og ég
fékk óáreittur notið útsýnisins til
sjávarins og til landareigna
granna mins, — þessarar sálar-
styrkjandi nálægðar milljónungs-
ins, — fyrir aðeins áttatiu dali á
mánuði.
Handan hins mjóa sunds,
spegluðust hvitar tizkuhallirnar
að Eystra Eggi i sjónum, og saga
þessa sumars hefst i rauninni
kvöld það, þegar ég ók þangað
yfir til að taka þátt i borðhaldi
með fólki Toms Buchanans.
Daisy var þremenningur að
skyldleika við mig og Tom hafði
ég þekkt i háskóla. Ég hafði veriö
með þeim I tvo daga i Chicago
eftir striðið.
Húsbóndi þessa heimilis hafði
verið einn sá frábærasti liðs-
maður, sem nokkru sinni kom við
sögu knattspyrnu i New Haven,
að öðru likamlegu atgervi hans
ógleymdu. Hann hafði verið
nokkurs konar þjóðhetja, þess
konar maöur, sem nær slikum
frama um tvitugs — aldur, að allt
sem hann tekur sér fyrir hendur
upp frá því ber keim afturfarar.
Fjölskylda hans var forrik, — og
jafnvel á skólaárunum fór mikið
orð af öllu þvi fé, sem hann hafði
úr að spila. En nú hafði hann
kvatt Chicago og haldiö austur á
bóginn og skorti hvergi á reisn
þeirra flutninga. Til dæmis flutti
hann með sér nokkra pólóhesta
frá Lake Forest, og það var erfitt
að gera sér grein fyrir hvernig
maður á minum aldri hafði efni á
sliku.
Ekki veit ég hvi þau fluttust
austur. Þau höfðu dvalizt eitt ár i
Frakklandi, án sýnilegrar ástæðu
og siðar verið á flakki til fjöl-
margra staða, þar sem fólk kom
saman, lék póló og velti sér
sameiginlega i auðæfum sinum.
Daisy hélt þvi fram i simtali, sem
ég átti við hana, að þau ætluðu að
setjast hér að, þótt ekki gæti ég
lagt trúnað á það. Áð visu kunni
ég ekki skil á hugsanagangi
hennar, en ég þóttist geta haldið
þvi fram með nokkurri vissu að
Tom mundi halda áfram að leita
spennu þeirrar og hreyfingar,
sem hann máttihverfa frá, þegar
árum knattspyrnumennsku hans
lauk.
Þannig bar það til aö kvöld
nokkurt, I hlýjum sumarþey, ók
ég yfir að Eystra Eggi, til að
heilsa upp á tvo gamla kunningja,
sem ég þó varla gat sagt að ég
þekkti. Hús þeirra var jafnvel enn
stórfenglegra en ég átti von á,
glaðleg rauð og hvitmáluð
bygging i stil þeim, sem tiðkaðist
á nýlendudögum I Kólumbiu, og
sneri húsið út að sundinu. Flötin
nam þeim fjórðungi úr milu, sem
var frá ströndinni upp að aðal-
dyrunum, og þar gaf að lita sólúr,
hellulagða stiga og blómstrandi
garða, en þegar heim að húsi
kom, bjartleit vinviði, sem
liðuðust um húsveggina, svo sem
samræmi og lif þessa alls þægi
kraft sinn þaðan. A framhlið
hússins var röð af frönskum
gluggum og sló á þá gullnum
glampa, þar sem þeir stóðu á gátt
i heitu kvöldveðrinu. Tom
Buchana stóð gleiðfættur i úti-
dyrum, klæddur reiðfötum.
Hann hafði breytzt, frá þvi á
dögunum i New Haven. Hér gaf
að lita þrekinn mann um þritugt,
með hörgult hár, fremur harð-
leitan til munnsins og öruggan i
framgöngu. Augu hans leiftruðu
af sjálfsþótta, og svo virtist næst-
um sem hann hallaði sér áfram,
viðbúinn til árásar. Jafnvel ekki
hið ókarlmannlega snið reiöfat-
anna fékk dulið þá feiknaorku
sem þessi skrokkur bjó yfir. Gljá-
andi stígvélin féllu svo þétt að
digrum kálfunum, að -reimarnar
sýndust ætla að slitna, og
hreyfingar axíavöðvanna leyndu
sér ekki undir þunnum jakkan-
um. Þetta var skrokkur
lyftingamanns, — reglulegur
heljarskrokkur.
Rödd hans var há og rám og
samræmdist vel áreitnfsbrag
þeim, sem hann bar með séc. I
henni mátti greina föðurlegt yfir-
læti, jafnvel þegar hann ræddi viö
þá sem honum féllu vel i geð, —
og margur var sá maðurinn i New
Haven, sem hataði i honum gor-
geirinn.
— Nú, láttu þér ekki detta i hug
að skoðun min um þetta mál
þurfi að vera hárrétt, — þótt ég sé
þér sterkari og meiri háttar,
virtist hann segja. Viö vorum af
sama skólaárgangi, en samband
okkar var aldrei náið. Þó þótti
mér jafnan sem honum likaði vel
við mig og. æskti hins sama af
mér, þótt með þeim hrjúfa
þumbarahætti væri, sem honum
var eiginlegur.
Við ræddum saman i sólinni hjá
garðhliðinu i nokkrar minútur.
— Hér hef ég komiö mér nokkuö
þokkalega fyrir, — sagði hann og
leit sem fljótlegast I kring um sig.
Hann tók um handlegg mér og
vék mér til, um leið og hann sló út
hendi I átt til hins fagra útsýnis,
og undir breiðan lófann bar
italska garðinn, hálfa ekru af ilm-
þungum rósum og mótorbát meö
þverstefni, sem hófst og hné á
bárunni, úti fyrir fjörunni.
— Demaine átti þetta, oliu-
kóngurinn. Hann vék mér enn til,
kurteislega en einarðlega —
Komum nú inn.
Við komum I viðáttumikið and-
dyri og þaðan i bjartan bleik-
málaöan sal, og voru franskir
gluggar á endum hans.
BAÐSKÁPAR
r.-i.i ir. i, „
frá
C
, Carrara.Matta
nýkomnir i miklu urvali
J. Þorláksson & Norðmann
aldssaga
45. TBL. VIKAN 21