Vikan - 17.04.1975, Page 25

Viö Tony og Jason erum eins og hver önnur venjuleg fjölskylda núna,
en sárin vegna Emmu verða lengi að gróa.
freista þess þá að setja gervilokur
Ihjarta hennar í stað þeirra, sem
fyrir voru. En þegar vikurnar liðu
og henni hrakaði stöðugt, var
augljóst, að hún myndi aldrei lifa
I ár, svo að ákveðið var að gera á
henni skurðaögerð, þegar hún var
þriggja mánaða.
Ég leit á barniö mitt, sem barð-
ist við aö ná andanum, hörundið
var bláleitt, og ég sagði: „Nei.
Ekki leggja það á hana. Ef hún á
að deyja, leyfið henni að deyja
fljótt.” En allir voru svo hand-
vissir um aö skurðaðgerðin væri
hið eina rétta, að ég lét undan og
reyndi að hrista dauðagruninn af
mér.
Ég sá vonarvott —
litinn bleiklitan fót.
Ég lagði hart að læknunum aö
segja mér, hvaöa möguleikar
væru á þvl, að Emma kæmist til
heilsu, svo að ég gæti gert allt,
sem I mlnu valdi stæði til þess að
hjálpa henni. En þeir gátu ekki
sagt mér ýkja mikið. Eldri börn
höfðu lifað aögeröina af og komist
til heilsu, en slik aðgerð hafði
aldrei verið gerð á svona litlu
bami. „Það er svolltil von,” var
allt, sem þeir gátu sagt.
Við létum skeika aö sköpuðu, og
Emma liföi aögeröina af. En það
varharla erfitt aö trúa þvl, aö að-
gerðin heföi tekist vel, þegar við
fórum til hennar á eftir. Báðir
handleggirnir á henni voru
bundnir, svo að hægt væri aö gefa
henni i æðarnar. A enninu á henni
haföi verið komið fyrir tæki, sem
tók yfir vitin og hjálpaöi henni að
anda, og likami hennar var vaf-
inn innan I bómull til þess að
halda á henni hita.
Eini vonarvotturinn um að hún
kynni að verða heilbrigö var ör-
smár bleikleitur fótur — bleikleit-
ur eins og á öðrum börnum, en
ekki blásvartur — hann stóð út úr
bómullarstranganum. Ég grét og
grét yfir þessum fæti.
Læknaliðið virtist sannfært
um, aðnú færihenni að batna, og
um skeið var hún betri. Hún gat
legiö út af án þess að fá kvala-
köst, hún andaöi reglulega, og
hún fór meira að segja að skriðá
um og leika sér við Jason.
Ég hafði ekki fengið af mér aö
taka pelann af Jason, og oft lágu
þau hliö við hlið og tottuðu pelana
slna. Þegar Emma var búin úr
slnum, danglaði hún honum I höf-
uðið á Jason og reyndi að taka
hans pela af honum. Hann gretti
sig framan I hana, en hann svar-
aði ekki I sömu mynt, og hann tók
pelann aldrei af henni. Hann var
svo stoltur af henni, að hann heföi
gefiö henni hvaö sem vár.
Hræðilegt augnablik —
hún náði ekki andanum.
Tony var yfir sig ánægður yfir
framförinni og sannfærður um,
að Emma yrði heilbrigt og eðli-
legt barn. Ég reyndi að taka þátt I
hamingju hans og hrista af mér
óttann, en mér var það um megn.
Ég gat ekki einu sinni glaðst
eölilega, þegar mér var sagt, að
uppskurðurinn heföi gengið að
óskum. Ég held, að ég hafi þá
þegar vitað, að ég fengi aðeins
frest — ég myndi missa Emmu
fyrr eða slðar.
Ég varð stöðugt vissari og viss-
ari um þetta, en ef ég minntist á
það við aðra, var mér alltaf sagt,
að ég mætti ekki láta sllka hugar-
óra ná tökum á mér. Emma bæri
þess greinileg merki, að hún væri
á batavegi. En ég var svo nátengd
henni, að ég sá, að ekki var allt
með felldu, jafnvel þótt hún liti
vel út.
Nokkrum vikum eftir upp-
skurðinn fóru að myndast þykk-
ildi undir húðinni á Emmu, og
hún þurfti að gangast undir að-
gerð vegna þess. Það var eins og
læknarnir hefðu himin höndum
tekið, því að þeir höfðu ekki feng-
iö sllkt tækifæri I allt að hálfa öld.
En þetta þýddi enga sælu fyrir
Emmu. Hún varð að fara aftur á
sjúkrahúsið, gangast undir fleiri
rannsóknir, fá fleiri sprautur.
Mér fannst hún vera orðin eins
konar tilraunadýr.
Eftir sjúkrahúsleguna fór henni
að hraka jafnt og þétt. Ég sá hve
áhyggjufullur Tony var orðinn.
Eftir fjóra eða fimm mánuði var
alltkomið I sama farið aftur. Hún
var of veikburða til að gráta, og
hún átti erfitt með andardráttinn.
Einu sinni hætti hún að draga
andann I fanginu á mér. Ég hristi
hana skelfingu íostin og stakk
fingri ofan i kok á henni. Hún
hikstaði og fór að anda aftur. Ég
baröist fyrir lífi hennar af eðlis-
ávlsun einni saman. Hefði ég
hugsað mig um andartak, veit ég
ekki, nema ég hefði leyft henni að
deyja.
Oftast var Jason ánægður, þó
að ég gæfi mig nær eingöngu að
Emmu, en stundum togaði hann I
mig og sagði: „Mamma, láttu
Emmu eiga sig og talaðu við
mig.”
Einn daginn kom hann hlaup-
andi til mln upp á loftið, þar sem
ég var að skipta á Emmu. Hann
kallaði: „Ljós, mamma, ljós.”
Ég hafði ekki hugmynd um, hvað
hann átti við, fyrr en ég fann
brunalykt. Þá þaut ég niður og
kom að vagninum hennar Emmu
logandi.
Við vitum ekki ennþá, hvað
kom fyrir I raun og veru, en ég
þykist viss um, aö Jason hafi að-
eins verið að segja mér, að hann
væri barn líka og þarfnaöist mln.
En Emma þarfnaðist mln enn
frekar, og ég gat ekki gefið mig
nóg að honum.
Móðir mln gætti Emmu eitt síð-
degiö, þegar ég fór í búðir, og
þegar ég hringdi til þess að láta
hana vita, aö ég færi alveg að
koma heim, sagði hún skjálfrödd-
, uð: „Þaö er vissara fyrir þig að
flýta þér. Emmu hefur versnað.”
Þegar ég kom heim, lá Emma I
legubekknum. Það var eins og
hún gæti hvorki hrært legg né liö,
og ég sá undireins, að ég gæti ekki
gert neitt fyrir hana sjáll. Ég fór
meö hana á sjúkrahúsið, þar sem
læknarnir komust að þvl, að ein
hjartalokan var hætt að virka og
auk þess, að járnmagnið I blóði
Emmu var hættuíega litið. Lækn-
arnir fóru þegar i stað að tala um
annan uppskurð og sýndu mér
sterkari lokur, sem þeir myndu
setja I hjartað.
Ég afbar varla að hlusta á þá.
Þegar haustar og laufin falla af
trjánum, er ekki hægt að tina þau
upp og setja þau aftur á trén. Mér
fannst hið sama gilda um Emmu.
Llkami hennar var alsettur ör-
um og stungum eftir allar spraut-
umar, sem hún hafði fengið. Og á
brjósti hennar var stórt ör, sem
ég þoldi varla að sjá, þvi að ég
vissi, að það hafði aðeins haft það
eitt I för með sér að lengja þján-
ingar hennar. Mér fannst rangt
að leggja annan uppskurð á hana,
enda var ég sannfærð um, aö
hann væri jafn vonlaus.
Ég reyndi að tjá hugsanir min-
ar og móta þær I orð, en enginn
virtist skilja mig. Læknarnir
höfðu sannfært Tony um, að það
væri ósanngjarnt gagnvart
Emmu að gera ekki aðgerðina.
„En við brjótum gegn vilja
guðs,” sagði ég full örvæntingar.
„Við látum þá hafa hana að til-
raunadýri. Ef hún á að deyja, er
rangt af okkur að draga þjáning-
ar hennar á langinn.”
Erfiðasta ákvörðun
lifs mins.
En Tony leit öðruvisi á þetta.
Hefði guð gefið læknunum mátt til
þess að hjálpa, hlaut að vera rétt
að leyfa þeim að gera þaö. Gegn
betri sannfæringu lét ég undan —
og þegar við sátum og biöum á
sjúkrahúsinu — I átta endalausar
klukkustundir — var sjálfsásök-
unin að buga mig.
Þegar við sáum hana að lokinni
aðgerðinni, var hún svo magn-
vana og hjálparlaus, að þótt ég
heföi gert mér einhverjar vonir,
hefðu þær allar orðið að engu á
sama andartaki.
Ungur læknir var I stofunni, þar
sem hún lá, og hann hristi höfuðið
alvarlegur á svip, þegar ég spurði
hann um horfumar á bata.
„Hve lengi getur hún lifað — I
tvö ár?” spurði ég. Hann sagði,
að það væri óllklegt — sennilega
myndi hún ekki lifa nema I sex
mánuði.
Þegar fór að brá af Emmu eftir
uppskurðinn, og læknarnir fóru
að tala um að senda hana heim,
vissi ég, að ég yrði aö horfast I
augu við erfiðustu ákvöröun llfs
mlns.
Ég haföi hugsað um það vikum
saman og kvalist af áhyggjum
vegna þess, og nú var ég sann-
færð. Það yröi best fyrir okkur
öll, að Emma kæmi ekki heim
aftur.
Þaö myndi krefjast alls starfs-
þreks mlns að annast hana veika,
og ég hefði enga umframorku til
að gefa mig að Jason og Tony. Ég
vissi, að ég yrði að fóma ööru
baminu mínu — dóttur minni,
sem bráðum hlaut aö deyja, eöa
syni mlnum, sem átti allt llfið
framundan.
Ég vissi, aö Jason bæri þess
16. TBL. VIKAN 25