Vikan - 23.08.1984, Síða 30

Hótel Færeyjar er nýtt hótel og fínt, byggt i stöllum og hér er inngangurinn i efsta stalli.
skoöa gríðarstórt gróðurhús sem
stendur þarna skammt frá. Senni-
lega hefur það ekki venjulega að-
dráttarafl á ferðamenn en við
höfðum ekki áöur séð þvílíkt í
þessari ferð og það er ekki laust
við aö Mosfellingum renni blóðið
til skyldunnar þegar þeir sjá
myndarleg gróðurhús. Garöyrkju-
maöurinn haföi reyndar unnið um
hríö á Islandi og sýndi okkur
þarna ríki sitt þar sem hann rækt-
ar fegurstu blóm og hefur eilíft
sumar innra fyrir andann þótt
veðrið kunni að láta eitthvað ófrið-
lega úti.
Maðurínn
með heimsmálin
Þegar við komum aftur úr þeim
leiðangri varð á vegi okkar maður
sem var að tína saman rusl. Af
þeirri áráttu sem ég hafði að prófa
sem víðast og mest hvernig fær-
eyskum og íslenskum gengi að ná
saman með því aö hvor notaði sitt
mál bauð ég góðan dag og sagði:
„Þú ert að þrífa til.” Hann játti
því og hélt áfram á góðri íslensku
að segja okkur að þetta rusl kæmi
fjúkandi af hafi, það væri svo létt.
Eitthvað spjölluðum við fleira og
hann talaði svo góða íslensku að
mér flaug í hug að hann kynni að
vera íslendingur en hafa verið bú-
settur þarna úti um hríð svo ég
spurði hann að þessu en hann
kvaðst alfæreyskur. „Og talar
svona góöa íslensku,” sagði ég.
„Ja, finnst þér þaö?” svaraði
hann og kímdi en bætti svo við:
„Maður verður nú að reyna að
tala heimsmálin.”
Við fórum að spyrja hann um
Sverrisholu þar sem Gunnhildur
hin norska leyndi bami sínu,
30 ViKan 34* tbl.
Sverri Sigurðarsyni síðar kon-
ungi, fyrir Hróa biskupi. Viðmæl-
andi okkar benti okkur á hvar nú
væri talið að hún væri, hátt í hömr-
um uppi af Kirkjubæ, en bætti síð-
an við að sér þætti þetta ólíkleg
tilgáta og enginn vissi hvar
Sverrishola væri. En sagan segir,
sagði þessi fróði maöur, að
Gunnhildur hafi starfaö í fjósi
Hróa biskups og hér rétt fyrir utan
— og hann benti á hús spölkorn ut-
an við gróðurhúsið góða — heitir
einmitt á Fjósum; líklegt að Hrói
hafi haft fjósið sitt þar.
Sagan um Sverrísho/u
I stórum dráttum er sagan um
Sverrisholu á þá leið að eitt sumar
hafi norsk stúlka komið til Fær-
eyja og fengið starf sem mjalta-
kona hjá Hróa biskupi. Undir jólin
ól hún barn en leyndi því fyrir
biskupi, fékk það fóstrað svo lítiö
bar á hjá hjónum á staðnum, en
þegar voraði ól hún það í hellis-
skúta og fór þangað kvölds og
morgna og nærði það á mjólk og
sölum. En um vorið kom norskur
maður, Uni að nafni, þangað út og
bar kennsl á Gunnhildi, hafði
reyndar áður verið að gera hosur
sínar grænar fyrir henni heima í
Noregi, en nú var hún fálát og af-
undin við hann. Hann tók eftir
þessu randi hennar til fjalls, veitti
henni eftirför og fann sveininn. Þá
gekk hann á hana, sagðist vita að
drengurinn myndi sonur Sigurðar
Noregskonungs, þar sem hún
hafði hirðmær veriö, en bauöst til
að ganga drengnum í fööurstað ef
hún gengist inn á að verða konan
hans. Gunnhildur gerði það og
Hrói gaf þau Gunnhildi og Una
saman áður en þau fóru heim til
Noregs um haustið. En þegar
drengurinn var fimm ára, sumir
segja sjö, komu þau aftur og Hrói
tók drenginn og kenndi honum svo
vel að þegar hann tók við konung-
dæmi heima í Noregi var hann tal-
inn lærðasti kóngur í Evrópu. Og
kennslustofan var uppi á lofti í
Kirkjubæjarstofu, þeirri sem enn
stendur.
Ég hef minnst á það áður í þess-
um Færeyjagreinum að kirkjur
séu harðlokaðar hvar sem farið
er. Ekki var það svo í Kirkjubæ,
og þar er gnótt slíkra húsa. Svo-
kölluð Magnúsarkirkja er þar á
hlaðinu, að vísu bara veggirnir,
steinhlaðnir í gotneskum stíl. Það
vantar á hana þakið, og raunar
varö kirkjan aldrei fullgerð.
Nokkru sunnar stendur veggur af
Maríukirkju sem reist var á síöari
hluta elleftu aldar, eða öld áður en
byrjað var á Magnúsarkirkjunni.
Og loks má nefna Olafskirkjuna
sem upprunalega er talin reist og
helguð Olafi konungi helga árið
1111. Sú kirkja er enn í notkun en
hefur verið gerð upp tvívegis svo
fátt eitt er eftir af því upprunalega
nema kannski veggirnir. Og óneit-
anlega er hún kuldaleg og lítið
aðlaðandi.
En — og það er nokkurs vert —
í öll þessi guðshús er gestinum
heimilt að ganga — þau eru ólæst.
Líkt fó/k með /ík viðhorf
Og nú fer að styttast í þessum
frásögnum af Færeyjaferð. Hér
hefur verið skoppað um yfirborðið
eins og títt er þegar skömm við-
dvöl er höfð með takmörkuðu
samneyti við innfædda. Samt
verður að segjast eins og er að
þetta var eftirminnileg ferð og ég
vildi helst skylda alla Islendinga
til að heimsækja Færeyjar. Þær
eru um margt áþekkar okkar
landi en um leið næsta frábrugðn-
ar, þetta fléttast saman á sér-
kennilega viðkunnanlegan hátt.
Við höfðum allan tímann á tilfinn-
ingunni að við værum á öruggum
og notalegum slóðum og meðal
fólks sem væri af sama bergi brot-
ið og við og með áþekk lífsviðhorf
að verulegu leyti.
Ég sagði í upphafi greinaflokks-
ins aö það væri líkt og að fara milli
fjarða á Austfjörðum að koma til
Færeyja. Ég er enn við sama hey-
garðshomið, nema það er óþarfi
að halda sig við Austfirði eina. Við
getum tekið Island allt. Hafi ég
verið í vafa áður er ég núna sann-
færður: Islendingar eiga meira
sameiginlegt með Færeyingum og
þeir með okkur heldur en þessar
tvær þjóðir eiga með nokkurri
annarri Norðurlandaþjóð.
Við ættum bara aö taka fastar
höndum saman og hagnýta okkur
þetta — báðum til hagsbóta.
i Kirkjubœ er greiflasala fyrir gesti og gangandi og borð úti sem gott er afl
sitja vifl i góðviðrinu. Til hægri er reykstofan og nú er kominn þakgluggi
þar sem áflur var reykljóri.