Vikan - 25.05.1939, Blaðsíða 15

Nr. 21, 1939
VIKAN
15
í
Jolán Földes:
Það, sem komið er af sögunni:
Barabás loðskirmaskraddari flytur búferlum frá
Budapest til Parísar og hafnar með fjölskyldu
sína, konu og þrjú böm, í Veiðikattarstræti. —
Fyrsta fólkið, sem þessir nýju Parísarbúar kynn-
ast, eru tveir útlendir flóttamenn, þeir Liiv og
Bardichinov. Er annar Rússi, en hinn Júgoslavi.
Þeir eru bamgóðir og rabbsamir karlar, er öllum
vilja vel. — Barabás, Bardichinov og Liiv sitja á
veitingahúsinu a kvöldin og tala saman. Eitt
kvöldið bætist grískur flóttamaður í hópinn,
Papadakis að nafni. Síðar bætast tveir menn enn
í hópinn, annar er Vassja, sem öllum hjálpar, og
Anna verður ástfangin af, en hinn er Fedor. —
Vassja smitar alla af starfsgleði. — Anna þrá-
biður pabba sinn og Bardichinov um að lofa sér
að læra eitthvað. En skyndilega syrtir að. Vassja
verður fyrir bílslysi og deyr. Þegar búið er að
jarða Vassja, flytjast allir úr veitingahúsinu.
Barabásfjölskyldan flytzt í aðra íbúð í Veiðikatt-
arstræti. — Anna fékk ósk sína uppfyllta um að
læra eitthvað. Hún er nú orðin útlærð sauma-
kona. — István er Ungverji. Hann hefir ráð undir
hverju rifi um að verða sér úti um atvinnuleysis-
styrki og stundar styrkbeiðnir sem atvinnugrein.
Hann þykist vera hrifinn af Önnu, hinni vakn-
andi konu og ungu, bljúgu sál. Hann býr að heita
hjá Barabásf jölskyldunni og reynir að koma sér í
mjúkinn hjá Önnu. — Nú koma alltaf nýir og
nýir Ungverjar til Parísar. Þar á meðal er Peter
Hallay, sem ætlar að setja upp næturskemmti-
stað, og hefir István með sér í ráðum. — Jani
verður fyrstur manna til að segja önnu, að ávis-
anafölsun hafi komizt upp i einhverjum banka.
Þeim líður illa. Þau vita, að þar hefir István ver-
ið að verki. Nöfn eru ekki nefnd í blöðunum, fyrr
en næsta dag. István hefir verið tekinn fastur.
Feðginin, Anna og Barabás, fara til Suður-Ame-
ríku i von um betri kjör, en í fyrstu höfn er
Barabás bitinn í fótinn af skaðlegri flugutegund.
Hann leggst veikur. — Jani er orðinn ástfang-
inn af stúlku, sem Albertine heitir og er fiðlu-
leikari. — Barabás og Anna fara heim til París-
ar. Anna fær vinnu aftur á saumastofunni. Nú
er Barabásfjölskyldan hamingjusöm, þó að ekki
sé nema svolitla stund.
Barabás fer út í litla veitingahúsið í Rue
St. Jacques. Það hefir verið sent eftir hon-
um. Þeir hafa ekki komið niður á járn-
brautarstöð til að taka á móti honum
vegna f jölskyldunnar.
Hið eilífa hindberjasaft stendur ekki
lengur fyrir framan Alvarez. Þar stendur
nú portvínsglas. Á stóli hans situr hár,
gamall maður með grátt hár, dökkt yfir-
skegg og enn dekkri augu. Primo de Riv-
era hefir verið steypt frá völdum, og Al-
varez er farinn heim. Á stóli hans situr
nú Prins Maura, sem er einveldissinni og
fylgir flokki Rivera.
— Þarna sjáið þið! Sumir komast heim,
hafði Bardichinov sagt og orðið sljór til
augnanna.
— Trúið ekki á fordæmi! hafði Liiv að-
varað hann. — Ástandið er mismunandi í
hverju landi, og í yðar . . . hö-hm . . .
virðist það ekki ætla að breytast. Þannig
er það líka í mínu landi.
Bardichinov kinkar kolli. Hann veit
þetta alveg eins vel og Liiv, en hann hefir
verið svo beygður í nokkra daga, að hann
hefir ekki komið inn í veitingahúsið. Hann
leitaði að rússnesku vinunum sínum og
stofnaði til samsæris. En nú voru aðeins
tveir eftir, og allt varleiðinlegtogvonlaust.
Síðan kom Prins Maura og settist að í
veitingahúsinu í Rue de la Huchette, í
gamla herberginu, þar sem Alvarez bjó,
áður en Vassja dó.
Auðvitað varð Bardichinov kunningi
hans. Síðan kemur Prins Maura í veitinga-
húsið til þeirra á hverju kvöldi.
Maura er enn viðvaningur. Hann endur-
tekur þessa sígildu setningu í sífellu:
— Það getur ekki varað nema í nokkra
mánuði-------Á næsta ári verð ég í höll
minni í Madrid — —.
Liiv þekkir orðin alltof vel. Hann bros-
ir af meðaumkunn. Bardichinov, sem hefir
ekki enn náð rólegu jafnaðargeði, verður
fyrst var við örlitla öfund, en snýr síðan
samtalinu að öðru.
Þeir bjóða Barabás velkominn með mik-
illi gleði. Maura er líka innilegur. Þó að
hann sé viðvaningur, hefir hann lært, að
allir útflytjendur eru jafningjar. TJtflutn-
ingur er eins og kefli, sem sléttar þung-
lega, vægðarlaust.
Þar að auki eru allir lýðræðissinnar,
þegar þeir koma til útlanda.
Þeir spyrja Barabás um Suður-Ameríku,
sérstaklega Liiv, sem langar til að vita
um atvinnuástandið þar. Það kallar hann
félagsfræðilega rannsókn, en þar sem hann
forðast að nefna það, gefur Barabás góð
og gild svör. Prins Maura minnist á knapa-
félagið í Buenos Aires, sem hann var með-
limur í síðast þegar hann var í Argen-
tínu. Barabás kannast ekkert við knapa-
félagið. Upplýsingar hans eru gagnlegri
frá félagsfræðilegu sjónarmiði.
Hann dvelur ekki lengi í veitingahúsinu
í kvöld. Konan hans er áreiðanlega á fót-
um og bíður eftir honum. Og hann verður
að fara að leita sér að atvinnu strax í
fyrramálið. Nú er sú tíð úti, þegar alls-
staðar var nóg að gera í París. En það er
ekki hægt að bera ástandið saman við at-
vinnuleysið í Þýzkalandi og Englandi —
það skrifaði hr. Briill, og það sagði Liiv.
Duglegur, reyndur verkamaður getur allt-
af fengið atvinnu.
Þegar hann gengur inn í skrifstofuna,
rýkur Boriska til og faðmar hann.
— Gyula, Gyula, ó hvað ég hefi saknað
þín.
Þau eru ekki lengur ung. Barabás er
orðinn gamall, og breiða brjóstið hans inn-
fallið. Andlitið á Boriska er orðið hrukk-
ótt. I hári hennar eru mörg grá hár. En
í kvöld eru þau eins hrifin hvort af öðru
og í Mezötur í gamla daga.
— Hefir þú hugsað um mig, Boriska?
— Frá morgni til kvölds, Gyula og mig
hefir líka dreymt þig.
Þau halda hvort utan um annað og kæra
sig ekkert um að hreyfa sig. Faðmlög eru
þægileg. Fjarlægðin hefir f jarlægt tilbreyt-
ingarleysi tuttugu og f jögra ára vana. Þau
hafa ekki komizt langt. Líf þeirra nú er
eins fullt af kvíða og áhyggjum og það
hefir alltaf verið, en þau eru öll fimm
saman, og þau vona, að börnunum vegni
betur en þeim. Barabás heldur utan um
konu sína og hann myndi ekki vilja skipta
á henni og fjörugri, spánskri fegurðar-
gyðju eða franskri hefðarkonu með boga-
dreginn munn.
Auðvitað snýr hann sér stundum við á
götunni og horfir á eftir þeim með heit-
um augum. Hann er ekki karlmaður fyrir
ekki neitt. En hér á hann heima og hann
langar ekki til að vera annars staðar. Þau
læðast á tánum í gegnum borðstofuna, því
að Jani sefur þar á legubekknum, Jani, sem
er orðinn hærri en faðir hans og næstum
því feitari. Það verður að setja stól við
endann á legubekknum til að styðja dýn-
una, sem hann sefur á, annars myndu fæt-
ur hans standa aftur af legubekknum.
— Hann ætlar að verða verkfræðingur,
hvíslar frú Barabás, og þau brosa inni-
lega hvort til annars.
17. KAPÍTULI.
Morguninn eftir fer Anna í verzlunina.
Allir taka henni vingjarnlega, og madame
Lucienne heilsar henni meira að segja með
handabandi.
— Mér þykir leiðinlegt, að þér skylduð
koma svona seint. Ég hélt, að þér gætuð
komið fyrr. Jæja, það er nú sama. En við
urðum auðvitað að ráða stúlku til bráða-
birgða. Hún er dugleg, en fráhrindandi.
Jæja, við sjáum nú til. Þér hafið að
minnsta kosti ekki enn fengið tækifæri til
að sýna, hvað þér getið. Fyrst um sinn
verðið þér að vinna hjá mademoiselle
Nicole, og þér fáið sömu laun og áður. Allt
í einu dettur madame Lucienne í hug, að í
rauninni hafi Anna alizt upp hjá henni,
og að hún hafi ekki séð hana í hálft annað
ár. — Ó, og auðvitað velkomnar heim
aftur, mademoiselle Anna!
Mademoiselle Nicole er eftirmaður
madame Andrée. Hún er móðursjúkur og
hávær harðstjóri. Stúlkurnar á saumastof-
unni hata hana, sérstaklega mademoiselle
Rose, sem heita mátti einráð undir hinni
aðgerðarlausu stjórn madame Andrée.
Rose hvíslar um leið og hún faðmar Önnu
að sér.