Vikan - 26.10.1939, Síða 21

r
Nr. 43, 1939
tveimur mönnum, sem toguðu í hann af
miklum ákafa. Þeir æptu og görguðu, pöt-
uð'u og bentu, auðsjáanlega með það fyrir
augum að gera honum það skiljanlegt, að
Dettifoss væri að kveðja ísafjörð. „Skipið
er að fara, skipið er að fara,“ kvað alls
staðar við í kring um litla manninn hrokk-
inhærða, en hann gaf því engan gaum,
heldur tönnlaðist stöðugt á því sama:
„Upp með dansinn, áfram með músikina!“
Loks varð hann að láta í minni pokann
og sleppa tökunum á lestaropinu. Honum
var snúið við og bent til lands. I fyrstu
horfði hann sljólega og skilningslaust á
bryggjuna, en allt í einu var eins og hann
hrapaði niður úr sjöunda himni dans og
hljóma og lenti í hinum dapurlega heimi
staðreyndanna. Andlitið umhverfðist. I
einu vetfangi mældu augun vegarlengdina
frá skipi og yfir á bryggju, en hún var
fyrir löngu orðin ófær hverjum manni.
Svo opnaðist munnurinn, líkt og hann vildi
segja eitthvað, en það var eins og tungan
neitaði að hlýða. Loks stundi hann upp
með grátstafinn í kverkunum, eins og barn,
sem einhver hefir verið vondur við: „Ég
vil fara í land. Ég verð að komast í land!“
Dettifoss var nú bráðum búinn að snúa.
Hraðinn óx jafnt og þétt. Það var eins og
vélin væri að svara köllum hins ógæfu-
sama dansherra, með því að lengja sem
mest bilið á milli skips og lands. Honum
var nú auðsjáanlega ekki farið að lítast
á blikuna. Þegar hann varð þess fullviss,
að ópum hans var enginn gaumur gefinn
og vonlaust um að fá skipið til að snúa
við, missti hann á sér alla stjórn. Fyrst
ætlaði hann að fleygja sér í sjóinn, og
þegar einn skipsmanna tók hann og hélt
honum með valdi, krafðist hann þess, að
sér yrði sleppt og kvaðst ætla að synda í
land. Smátt og smátt varð hann rólegri
og hætti öllum tilraunum til að slíta sig
lausan. Að lokum var honum runninn allur
móður og hann lak niður á þilfarið, eins
og máttlaust flykki, og lá þar hreyfingar-
laus. Þeir, sem næstir stóðu, sáu, að hann
var farinn að vatna músum.
Það var ekki laust við, að menn væru
farnir að kenna í brjósti um þennan mein-
lausa náunga, sem fyrir skammri stundu
hafði verið allra manna kátastur,- en grét
nú örlög sín í áheyrn f jölda fólks. Einhver
spurði skipsmanninn, sem var að stumra
yfir honum, hvort það væri meiningin að
hafa hann með til Siglufjarðar allslausan
og þannig á sig kominn sem hann var.
Skipsmaðurinn skýrði frá því, að innan
lítillar stundar kæmi bátur til að sækja
hafnsögumanninn, og þá yrði honum skot-
ið í land. Það létu menn sér vel líka, og
einhverjir fóru jafnvel að segja hinum
raunamædda manni þessi gleðitíðindi. En
hann virtist ekkert taka eftir þeirri frá-
sögn. Þegar hafnsögubáturinn kom, lá
hann enn í sömu stellingum og bærði ekki
á sér. Þrekvaxinn og sterklegur skipverji
tók hann á öxl sér, bar hann niður kaðal-
stigann og út í bátinn. Þar sáum við hann
síðast liggja, eins og poka eða einhvern
VIKAN
annan dauðan hlut, meðan hann nálgaðist
óðfluga Isaf jörð, sem hann hafði skilið við
með svo miklum trega.
Dettifoss hélt út Djúpið. Eftir því sem
á nóttina leið, færðist meiri og meiri kyrrð
yfir mannf jöldann. Þeir, sem einhversstað-
ar höfðu getað holað sér niður, voru lagst-
ir fyrir og jafnvel sofnaðir. Þrír góðglaðir
náungar sátu enn uppi í afturlestinni, létu
vasapelann ganga á milli sín og sungu
rámum röddum: „Mikið lifandi skelfingar
ósköp er gaman að vera svolítið hífaður.“
Annars var allt hljótt. Veðrið var hið
bezta, logn og blíða, svo að ekki bærðist
hár á höfði. Undiraldan, erkióvinur allra,
sem sjóveikir eru, hafði hægt um sig og
virtist ætla að þyrma innýflum manna á
þessu ferðalagi. Aftur á móti fór þoku-
slæðingur vaxandi, og þegar kom út á mitt
Djúp, byrgði fyrir alla útsýn.
Ég nennti ekki að hanga lengur uppi á
þilfari, enda var mig farið að syfja. 1 einu
horni framlestarinnar hafði ég hreiðrað
um mig um kvöldið, og hugðist nú að leita
þangað hvíldar og værðar.
Ekki var greiðfært að ferðast um lest-
ina. Mátti heita, að hún væri öll ein flat-
sæng, og lá fólkið svo þétt, að gæta varð
ýtrustu varfærni, svo að ekki væri stigið
á handlegg, fót eða höfuð í hverju spori.
Stórslysalaust komst ég yfir lestina og út
í hornið, þar sem ég hafði numið land fyrir
farangur minn og breitt niður rúmfötin.
Þegar þangað kom, sá ég, að ekki var allt
með felldu. Sængin lá að vísu enn á milli
pokans og koffortsins, eins og ég hafði við
hana skilið, en upp undan henni stóð
mannshöfuð, sem ég átti þar enga von á.
Auðsjáanlega hafði einhver tekið sængina
traustataki og svaf nú vært í skjóli henn-
ar, eins og sá, sem hefir góða samvizku.
Mér þótti það engan veginn skemmtileg
tilhugsun að verða að hröklast aftur upp
á þilfar og hýrast þar svefnlaus til morg-
uns. Og þar sem ég vissi mig hafa allan
rétt til sængurinnar, kippti ég í hana og
tróð mér allóþyrmilega niður hjá hinum
óboðna gesti, sem umlaði og bylti sér, en
hélt þó áfram að sofa, eins og ekkert væri
um að vera. Ég hagræddi mér og lét fara
eins vel um mig og hægt var. Maður var
á leið í síldina og því engin ástæða til að
kvarta. Og þrátt fyrir þrengsli og þungt
loft, leið ekki á löngu, áður en ég hvarf
inn í veröld draumanna, meðan skipið hélt
áleiðis til Siglufjarðar — til fyrirheitna
landsins.
SVAKTUR KÖTTUR. Fr. af bls. 18.
járnband út undan botninum. Það er
kannske það, sem þér sýnist vera köttur.
— Sérð þú ekki neitt, kokksi? spurði
skipstjórinn.
— Það . . . það getur verið, að það sé
ímyndun, stamaði kokkurinn og leit niður
fyrir sig, — en mér sýnist eins og ég sjái
eitthvað lítið þokukennt, eins og hnoðra
þarna hjá kassanum. Nei, nú er það farið.
21
— Nei, það er ekki farið, sagði skip-
stjórinn. Satan situr þarna aftirrgenginn.
Kassinn virðist hafa dottið ofan á skottið
á honum. Hann virðist mjálma og veina
öll ósköp.
Skipverjar gerðu örvæntingarfullar til-
raunir til þess að láta í ljósi þá undrun,
sem hæfði slíku viðundri, á meðan Satan
gerði allar hugsanlegar tilraunir til að
losa sig og veinaði í sífellu. Hversu lengi
> hinn hjátrúarfulli skipstjóri „Lævirkjans“
hefði látið köttinn vera þarna veit enginn,
•því að fétt í þessu kom stýrimaðurinn upp
á þilfar og kom auga á hann áður en hon-
um varð ljóst, hvaða hlutverk hann átti
að leika í þessum leik.
— Því í fjandanum lyftið þið ekki kass-
anum ofan af veslings kettinum, hrópaði
hann og flýtti sér í áttina til kassans.
’ — Ha, sérð þú hann, Dick, sagði skip-
stjóri með áhrifamikilh röddu og lagði
höndina á öxl hans.
— Sé hann, hreytti stýrimaðurinn út úr
sér. — Heldurðu, að ég sé blindur. Hlust-
aðu á veslings greyið. Ég skyldi — Ó!
Hann varð skyndilega var við hvasst og
talandi augnaráð skipverja. Tíu augu
sögðu greinilega öll sem eitt „asni“, og
augu stráksins lýstu meiru en orð fá greint.
Skipstjórinn leit í kringum sig og sá
augnatillitin. Smám saman rann upp ljós
fyrir honum. En hann krafðist meira, —
sneri sér snöggt að kokkinum og krafðist
skýringa.
Kokkurinn sagði, að það væri lævirki.
Svo leiðrétti hann sig, og sagði, að það
væri ekki lævirki, svo leiðrétti hann sig
aftur, og rak svo í vörðurnar. Á meðan
horfði skipstjórinn hvasst á hann, en stýri-
maðurinn losaði köttinn úr gildrunni og
strauk á honum rófuna.
Það tók fullar fimm mínútur að leiða
skipstjórann í allan sannleika. Hann virt-
ist ékki skilja það til fullnustu, fyrr en
honum var sýnd kistan með loftgötunum;
þá birti yfir honum, og um leið og hann
tók óþyrmilega í hnakkadrambið á vesa-
lings Billy, bað hann með ógnþrungnum
svip um kaðalspotta.
Með þessum stjórnkænskulegu tökum á
málinu var nijög erfitt og viðkvæmt mál
til lykta leitt, agi og virðing varðveitt
óskert, og ungum manni sýnt áþreifanlega
fram á afleiðingar hrekkjabragða. Áö
hann úthellti öllum sínum unggæðingslega,
en mergjaða orðaforða yfir skipshöfnina
almennt og Sam sérstaklega, var ekki
nema eðlilegt. Þeir báru engan kala til hans
fyrir það, en þegar hann gerði sig líklegan
til að fara lengra en aldur hans leyfði,
skutu þeir á skyndiráðstefnu og tróðu svo
upp í hann með 50 aurum og brotnum
sjálfskeiðing.
Krjúpa skal, ef ekki má ganga.
*
Ekki komast allir upp á krambúðarloftið.
*
Hann kepptist jafnan á kórbekk að sitja.