Vikan - 01.08.1940, Page 7

VIKAN, nr. 31, 1940
7
Heimboðið að Hamri.
Smdsct^cL o$tbi Ingólf Kristjánsson þuí -ttaustAásuM.
að voru aðeins tveir dagar þangað til
Valur ætlaði heim til sín að Hamri
í Gljúfradal. Þar höfðu foreldrar hans búið
um þrjátíu ára skeið og voru nú orðin
aldurhnigin. I vor í fardögum átti Valur
að taka við föðurleifð sinni. Hann var
búinn að ljúka prófi við Kennaraskólann
í Reykjavík og var á förum heim í átt-
haga sína.
Hann var sá eini af jafnöldrum sínum
í Gljúfrahreppi, sem gengið hafði mennta-
veginn, enda var hann sonur hreppstjór-
ans. Karl faðir hans var búinn að vera
hreppstjóri í Gljúfrahreppi nær aldarf jórð-
ung. Hann var mikilsmetinn maður í sinni
sveit og bar ægishjálm yfir alla.
Valur var grannur vexti, rösklega meðal-
maður á hæð, fölleitur í andliti, dökkhærð-
ur með ljósgrá augu. 1 uppvexti var hann
heldur pasturslítill og veiklaður, og sum-
um fannst hann dálítið smáskrítinn. Og
því var fleygt meðal nágrannanna, að
hann myndi ekki vera neitt gáfnaljós og
að ekki yrði mikið úr höfðingsbragnum á
Hamri eftir að gamli maðurinn félli frá.
Þessi orðrómur mun hafa borizt til eyrna
Karli hreppstjóra, og hann vildi sýna sveit-
ungum sínum, að spá þeirra væri á litlum
rökum reist. Því sendi hann Val á Kenn-
araskólann í Reykjavík með það fyrir aug-
um, að hann yrði kennari sveitarinnar að
afloknu námi og jafnvel eftirmaður sinn
í hreppstjóraembættinu. Og nú var Valur
útskrifaður kennari. Námið hafði að vísu
gengið heldur stirt, en þó náði hann prófi,
skammlaust að kalla.
Valur var farinn að hlakka mjög mikið
til að koma heim að Hamri. Hann sá í
anda húsfreyjurnar í Gljúfrahreppi,
hvernig þær myndu líta upp til sín, til-
vonandi kennara héraðsins. Og ekki þýddi
nú fyrir jafnaldra hans, sem voru aðeins
ómenntaðir bændur, hver á sínu óðali eða
hjáleigum hreppstjórans, að gera lengur
gys að honum, eins og þeir höfðu áður
gert. Nei og aftur nei. Hann var búinn
að strengja þess heit með sjálfum sér, að
hann skyldi feta í fótspor föður síns og
ekki standa honum að baki um neitt. Það
skyldi ekki sannast. Eða hvað myndu
heimasæturnar þar um slóðir hugsa nú,
sem dregið höfðu hann á tálar og skopazt
að honum á alla lund. Skyldu þær ekki
finna til einhverra óþæginda núna? En
sama var honum. Ekki ætlaði hann að fara
að leita neitt á náðir þeirra. Því að hann
var sem sé í þann veginn að krækja sér
í eina Kvennaskóladömu í Reykjavík. Hann
var líkd kominn á þann aldurinn, þar
sem hann var orðinn 28 ára, að honum
fannst hann mega fara að hugsa sér fyrir
kvonfangi. — Um þetta og margt fleira
snerust hugsanir hans, er hann gekk heim
til herbergis síns á áliðnu kvöldi miðviku-
dagsins 8. maí.
Hann minntist nú kvöldsins, er hann
kynntist Láru fyrst. Það var á dansleik
uppi í kennaraskóla. Hann hafði boðið henni
í dans, og allt kvöldið upp frá því hafði
hún svifið í örmum hans. Hann minntist
lokkanna hennar ljósu, og hvernig þeir
hefðu strokizt við kinn sér, og hvernig hin
dimmbláu augu hennar höfðu speglazt í
augum hans. Og hann minntist, er þau
gengu tvö heim af dansleiknum og hand-
taks hennar, er hann kvaddi hana við hlið-
ið heima hjá henni. Þar stóð hann lengi
eins og negldur niður í götuna og horfði
á hinn iturvaxna líkama hennar, er hún
gekk upp stíginn og skauzt inn í húsið —
og enn lifði sú mynd í huga hans. Oft síð-
an hefir hann hitt hana og alltaf fer sama
unaðskenndin um hann í nærvist hennar.
Honum finnst hún blátt áfram töfrandi.
Og einhvern veginn fannst honum það á
öllu hennar látbragði við sig, að svipaðar
tilfinningar bærðust í brjósti hennar. Nei,
hann var alls ekki í neinum vafa um, að
hún elskaði sig. En aldrei hafði hann þó
haft kjark í sér til að fara neitt út í þá
sálma við hana. Hann ætlaði að láta það
bíða betri tíma. Því að hann var búinn að
bjóða henni í sumardvöl heim að Hamri,
og hún hafði þegið boðið. Hún vissi, að
hann var erfingi jarðarinnar og að hann
átti að taka við búinu í vor. Það var ekki
neinum vafa bundið, að hún skildi tilgang
hans.
Valur hugsaði til fólksins í Gljúfra-
hreppi. Gaman væri að heyra pískrið í því,
þegar hann kæmi með stúlku úr Reykja-
vík með sér. Það myndi vitanlega draga
þá ályktun, að þetta væri stúlkan hans.
Því að það vissi sem var, að ekki þurfti
að bæta vinnufólki að Hamri. Þar var nóg
fyrir, einn vinnumaður, sem búinn var að
vera þar milli 10 og 20 ár og orðinn mosa-
gróinn á hreppstjórasetrinu, og tvær pip-
arkerlingar, sem búnar voru að vera álíka
lengi, of þetta hafði dugað hingað til.—
Valur hafði ætlað heim í síðastliðinni viku,
en sökum þess, að Lára gat ekki komið
þá, frestaði hann ferðinni, enda hafði hún
mælzt til þess við hann, að hann biði eftir
sér.
Það olli Val dálitlum heilabrotum, að
Lára kvaðst vera að bíða eftir skipsferð
frá útlöndum. Fyrr gæti hún ekki komið.
En það var með það eins og margt fleira,
að hann kunni ekki við að vera með nein-
ar óþarfa spurningar við hana, sem líka
í rauninni komu honum ekkert við.
Dagurinn rann upp, sem ákveðinn var
til ferðarinnar. Valur var snemma á fót-
um. Hann var í ferðahug, en þó vottaði
fyrir óljósum kvíða hjá honum. Nú fyrst
fór hann að hugsa út í, að hann hafði
aldrei getið um það við foreldra sína, að
hann kæmi með stúlku með sér, og þetta
var svo að segja það fyrsta, sem hann af-
réð á eigin spýtur án þess að ráðfæra sig
við þau. Hann vissi líka, að gamli maður-
inn gat verið þungur á brúnina, ef gert
var á móti vilja hans, en nú var það hann,
sem framvegis skyldi ráða ráðum sínum
sjálfur. Og ekki ætlaði hann að fara að
spyrja karlinn að því, hvort hann mætti
eða mætti ekki velja sér konuefni sjálfur.
En þrátt fyrir það, þó að hann reyndi að
gera sjálfan sig stóran í huganum, þá vissi
hann, hvernig hann gengi allur í sjálfan
sig, þegar hann mætti augnaráði föður
síns.
Valur hrökk upp við þessar bollalegg-
ingar, þegar barið var á hurðina hjá hon-
um, og Lára birtist í dyrunum með bros
á vörum. „Góðan daginn, Valur minn!“
segir hún. „Veiztu, að skipið, sem við för-
um með, leggur af stað eftir sjö mínútur?
Við erum að verða of sein. Ég var alveg
orðin vonlaus um að þú kæmir, svo að ég
mátti til að vita, hverju það sætti. Hefir
nokkuð komið fyrir þig?“ Valur varð hálf-
vandræðalegur. Hann vissi blátt áfram
ekki, hvaðan á sig stóð veðrið, því að hann
hélt satt að segja, að það væri klukkutími
þangað til skipið færi. En við nánari að-
gæslu kom það í ljós, að klukkan hans
var of sein. Hann tók viðbragð, hentist í
frakkann, og setti hattinn á höfuð sér. —
Ef þau yrðu nú strandaglópar!
Alltaf var Lára jafn elskuleg. Þarna
hefði hann orðið eftir, ef hún hefði ekki
komið heim til hans. Hann langaði til að
taka hana í faðm sér og þrýsta hana kossi
og kveðja á þann hátt borgina, sem fært
hafði honum eina af dætrum sínum. En
tíminn leyfði engar tafir, svo að Valur
varð að láta af löngun sinni. Hann þaut
því fram í gang að símanum og ætlaði að
hringja á bíl til að aka þeim niður að skip-
inu. En Lára varnaði honum þess. Hún
sagði, að kærastinn sinn biði eftir þeim í
bíl úti, og að hann yrði með skipinu líka.
Hann hafði komið frá Englandi í fyrra-
dag og ætlaði að verða við laxveiðiárnar
þarna upp frá í sumar með Englendingum.
„Svo fær hann stöðu hér í bænum í
haust, og þá giftum við okkur,“ bætti
hún við.
Valur stirðnaði allur. Það var sem blóð-
ið frysi í æðum hans, og hann kom ekki
einu einasta orði upp. Svo sturlaður var
hann. Hann tók því tösku sína og gekk
álútur út og settist upp í bílinn til unn-
usta Láru.
Nú kveið hann fyrir alvöru heimkom-
unnar og augnaráði föður síns.