Vikan - 16.01.1941, Blaðsíða 6

6
VIKAN, nr. 3, 1941
Kristján Benediktsson var ekki víð-
frægur maður, en eitt atvik í lífi
hans vakti samt nokkra athygli. Um
það hefir ekki verið neitt skráð, en gefur
þó tilefni til samanburðar á liðna tímanum
og yfirstandandi tíma.
Kristján ólst upp í Bárðardal, en mér er
ókunnug ætt hans. Hann var hraustmenni,
sterkur og fram úr skarandi harðgerður.
Þegar þetta atvik gerðist hefir hann verið
um þrítugt, fæddur nálægt aldamótum
1800.
Skyldfólk átti Kristján á Austurlandi,
og lagði af stað um vetur að finna það.
Hann ætlaði skemmstu leið, nefnilega aust-
ur yfir Mývatnsöræfi, að Möðrudal á Fjöll-
um. Skall nú á hríðarbylur, og héldu menn
að Kristján hefði ekki náð til bæja. Var
farið að leita hans, og fannst hann eftir
langa leit, en var þá orðinn svo kalinn að
hann gat enga björg sér veitt. Var hann
svo fluttur niður í Bárðardal, að Lundar-
brekku, til Jóns bónda þar. Hefir þar ver-
ið hið mesta myndarheimili um langt
skeið. Jón bóndi hefir víst ekki verið fróð-
ur um lækningar, en hann tók nú samt til
sinna ráða með að lækna Kristján. Tók af
honum báða fætur fyrir neðan miðjan
kálfa, framan af öllum fingrum, og ofan
af nefinu að framanverðu.
Um svæfingu var ekki að tala, og sagði
Kristján að sárt hefði verið, þegar sagað
hefði verið fyrir mergjarholið á fótleggj-
unum. Það tókst samt að græða þetta að
mestu leyti. — Ég var norður í Bárðar-
dal um 1885, og sá þá Kristján, þá um
áttrætt, og var það mér ömurleg sjón.
Eftir Ásgeir Ásmundsson
frá Haga.
Hann skreið á hnjánum. Var vafið skinni
um stúfana og upp fyrir hné, þannig mjak-
aðist hann áfram, og studdi stundum nið-
ur höndunum. Var mesta furða, hvað hann
gat farið hratt. Dálítið gat Kristján unnið.
Látið í hlöður að sumarlagi. Tekið upp
grjót. Gat hann kreppt fingurna, þó að
stuttir væru, utan um járnkarlinn, en
nógir voru kraftarnir.
Á vetrum þæfði hann vaðmál o. fl. Var
útbúinn dálítill upphækkaður pallur og á
hann látið vaðmálið. Settist svo Kristján
niður við pall þennan og þæfði svo undir
bringunni. Þetta var víst óþægileg vinna,
og sagði móðir mín mér, að stundum hefði
verið aumt að sjá Kristján eftir þófið;
hann hefði þá stundum verið svo afrifinn
á bringunni, að sár hefðu komið á.
Þegar foreldrar mínir bjuggu á Stóru-
Völlum í Bárðardal, var Kristján stundum
hjá þeim. Hann mun hafa verið heldur fá-
vís, enda ekki um mikla fræðslu að tala
í þá daga. En alltaf bólaði á víkingseðli
í honum.
Eitt sinn kom það fyrir, að mannýgur
boli réðist á mann í nágrenni við Kristján,
sem þó varð ekki að skaða. Þegar Kristján
frétti þetta, sagði hann: ,,Það vildi ég, að
ég hefði verið kominn þar með Stóru-
Valla járnkarlinn.“ Margt var eftir Krist-
jáni haft af svipuðu tagi.
Þegar Kristján Benediktsson kól, hefir
víst verið erfitt að ná til læknis á Norður-
| ofi/í>að fínnsí þérP |
§ Finnst þér ekki lífið leikur?
Ljómar þú ekki í sælli gleði?
Eða er máske einhver reykur :
E innst í þinu forna geði? i
I»ráir þú ekki eitt og annað?
Attu nóg af heimsins gæðum? i
É Hefir þú gleði glaumsins kannað? E
Gengið á hinum breiðu svæðum ? i
Hefir þú fundið frið og gleði? E
Finnst þér ekki sælt að njóta,
vinar, 'sem úr vöndu réði? I
Var það ekki allt til bóta? i
Ertu kannske orðinn mettur?
E Ætlar að hætta strax við sukkið ?
Var það ekki veizluréttur, i
vínið, sem þii hefir drukkið?
Hættu þessum hæðnisorðum!
Hefir þú eltki sjálfur, góði,
viðhaldið og vökvað eitri
veikleikann í þínu blóði?
KJARTAN J. FRIÐBERG.
landi. Það hefir þó líklega verið læknir á
Akureyri.
Foreldrar mínir fluttu miklu seinna
(1870) suður á land, að Haga í Gnúpverja-
hreppi. Þá var einnig lítið um lækna þar
um slóðir. Er þau voru nýkomin að Haga
veiktist bróðir minn (þriggja ára) af háls-
bólgu (barnaveiki) og var sent til læknis
að Odda, sem á þeim tíma var kölluð dag-
leið. Læknirinn kom ekki, og bróðir minn
dó. Ég veiktist einnig, var þá farið til
næsta bæjar, að Ásólfsstöðum. Bóndinn
þar, Höskuldur að nafni, var blóðtöku-
maður, og tók hann mér blóð á hálsinum.
Mér batnaði, en hvort það var fyrir þessa
aðgerð, veit ég ekki. — Um þetta leyti
var ekki nema einn læknir í Árnes- og
Rangárvallasýslum. Var það Þorgrímur
Ásmundsson í Odda. Mikill er nú munur.
Nú skipa þessar sýslur 3 fastir læknar.
Dóra litla og pabbi hennar voru að fara
í heimsókn innst inn á Laugaveg.
„Eigum við að ganga, eða eigum við að
taka bíl?“ spurði pabbi.
„Ég get gengið, pabbi,“ sagði Dóra litla,
,,ef þú vilt bera mig.“
*
Beta: „Hvenær ertu að hugsa um að
gifta þig, Sigga mín?“
Sigga: „Það verður víst aldrei, því að
ég vil ekki giftast Jóni, þegar hann er
fullur, og hann vill ekki giftast mér, þegar
hann er ófullur."
Útlendingur sver
eiðinn.
Frú Helma Marchand Cohen
lætur taka fingraför sín á lög-
reglustöðinni í Brooklyn, sam-
kvæmt nýju sambandslögun-
um, sem mæla svo fyrir, að
fingraför skuli taka af öllum
útlendingum í Bandarikjunum.
Frú Helma er 31 árs, og kom
til Ameríku frá Þýzkalandi.