Vikan - 06.03.1941, Blaðsíða 6

6
VIKAN, nr. 10, 1941
til veggja, eins og í öllum kirkjum í Frakk-
landi. Það er einn aflangur aðalsalur með
nokkrum súlum og útskotum, sem mynda
smá stúkur. Á þrjá veggi hverrar stúku
eru rituð í marmara nafn einnar herdeild-
ar (frá minnstu til stærstu einingar) og
nöfn þeirra, sem féllu. Fyrir framan hverja
stúku er lítið marmaraborð með þríörm-
uðum kertastjaka. Þegar vinir eða ættingj-
ar hinna föllnu koma í minnishöllina kaupa
þeir við innganginn, eða hafa með sér, hvít,
löng kerti og kveikja á þeim og setja í
stjakan fyrir framan minnisstúku þeirrar
deildar, sem ástvinur þeirra féll í. Það eru
því svo að segja sífellt logandi Ijós í öllum
stikunum. Inn úr sjálfri minnishöllinni
gengur svo kirkja með dýrlingamyndum,
ölturum og grátum. Áður en við fengum
að stíga inn, var þess vandlega gætt að
stúlkurnar hefðu annað hvort hatt á höfði
eða klút yfir sér, hefðu þær hvorugt, urðu
þær að kaupa sér höfuðklúta við inngang-
inn, þar sem seldir voru ýmsir minjagripir,
kort, útskornir munir með myndum frá
Verdun o. fl. Ekki máttu konur heldur
hafa bera handleggi. Við piltarnir urðum
að bregða okkur í jakkana og hálsbindið
varð að vera í réttum skorðum. Slíkar
kröfur eru gerðar í öllum kaþólskum kirkj-
um. Það voru fleiri hundruð manna, sem
skoðuðu vígstöðvamar og minnishöllina
þennan dag. I kirkjunni lá fólk á bæn svo
tugum skipti. Annað hvort saman hniprað
og grátandi eða með spenntar greipar og
mændu bænaraugum til dýrðlingamynd-
anna og Kristslíkneskjanna á stöllunum.
Hér var miðaldra kona ásamt dóttur sinni,
rúmlega tvítugri, ef til vill var hún hingað
kominn til að minnast mannsins síns, sem
hafði fallið hér við Verdun — ef til vill
voru synir hennar nú eins og faðir þeirra
fyrir rúmum 20 árum reiðubúnir til að
fórna lífi sínu fyrir föðurlandið. Ef til vill
voru tár hennar að þessu sinni engu síður
felld vegna þeirra, sem hún ein hafði orðið
að berjast fyrir og koma til manns, en
vegna föðurins, sem hvíldi einhvers staðar
ar í fjölda-gröfunum hérna við Verdun.
Og ungu hjónin, sem þarna standa með
tvær litlu dæturnar sínar, hvers biðja þau
á þessari stundu ? Biðja þau fyrir sál hins
liðna eða fyrir sinni eigin lífshamingju ?
Hafa ekki flestir þeirra, sem hingað koma
í dag og næstu daga, verið knúnir hingað
til þess að biðja guð sinn um frið?
Við förum aftur út í sólskinið. Enn er
margt eftir að skoða.
Að lokum staðnæmumst við við minnis-
merki, sem reist hefir verið yfir þá, sem
jörðin gleypti lifandi, þá, sem skotgraf-
irnar lokuðust yfir eftir spengingu. Það
voru margir, sem þannig létu líf sitt. Á
þessa gröf hefir verið kastað gömlum
sverðum, byssustingjum og handsprengj-
um. Ryðgaðir korðarnir standa hálfir upp
úr jörðinni og mynda krossa, og á þeim
og byssustingjunum hanga hálsbönd' og
brjóst-krossar, er konur hafa lagt á gröf-
ina.
Þessi gröf minnir á aðra hermenn, sem
grafnir hafa verið lifandi. Það eru allar
þær þúsundir manna, sem limlestust eða
skemmdust svo í stríðinu, að þeir mega
ekki láta sjá sig. Þeim hefir enginn minn-
isvarði verið reistur sérstaklega, heldur
stór hæli í afskekktum sveitum.
Hin nýja styrjöld.
Ég skal ekki gera neina tilraun til að
lýsa verkan þessarar ferðar á okkur, hina
ungu Norðurlandabúa. Þrátt fyrir allt sól-
skinið í fyrra sumar, grúfði skuggi hins
komandi stríðs yfir Evrópu. Og einmitt
þessa dagana var Danzig-málið efst á
baugi, þó stríðið skylli ekki á fyrr en rúm-
um mánuði seinna. Menn voru við öllu
búnir.
Er við skoðuðum hina nýju Verdun,
veittum við því athygli, að á veggi sumra
húsanna höfðu verið máluð sérkennileg
merki, og er við spurðum, var okkur sagt,
að þangað ætti fólkið að forða sér, ef loft-
árás yrði gerð á borgina. — Fyrir nokkr-
um dögum höfðum við fengið heimsókn í
klaustrið okkar í Pontingy. Það voru sendi-
menn frönsku stjórnarinnar, sem voru að
athuga, hve marga sjúklinga klaustrið
gæti rúmað — það átti að verða sjúkrahús
í komandi stríði, eins og því síðasta. Og
er við reikuðum um grafreitinn og á milli
minnismerkjanna, vissum við, og vitum
það betur nú, að hér gat enn orðið blóð-
völlur og baráttusvið nýrra miljóna, sem
síðan fengju sín minnismerki og sína graf-
reiti, er börn okkar gætu skoðað að 20
árum liðnum.
Will Richardson í Keokuk, Iowa, hefir ekki sofið í rúmi í 25 ár.
hann sefur alltaf standandi. — Hinn alkunni sjóræningi Hung
svartskeggur vatt hárið og skeggið á sér í vöndla eins og reipi
til þess að gera sig ægilegri í útliti. — Ef hvítur fílabeins-
tappi var í hnúðnum neðst á stigahandriðinu i amerískum húsum
hér áður fyrr, þá táknaði það, að húsið væri að fullu greitt
og engin skuld hvíldi á því.
Maggi: Hvað? Ætlarðu að fara með
byssuna.
Raggi: Við vorum bara að sýna þér
hana.
Imba: Sýna mér hana? Ég á byssuna.
Imba: Auðvitað á ég byssuna. Foring-
inn sagðist skyldi sýna mér það svart á
hvítu, þótt hann færi burtu, að hann væri
skotinn í mér. Byssan er svört og hvít og
hún er skotvopn. Ekkert skiljið þið,
strákar.
Maggi
og
Raggi.
S-ll
Maggi: Við fundum þessa byssu, Imba, þar
sem setuliðið hafði tjaldbúðirnar um daginn.
Raggi: Okkur datt í hug að sýna þér hana,
af því að foringinn var góður kunningi þinn.
Imba: Eg bjóst við þessu! Þakka
ykkur fyrir, alltaf eruð þið jafnhugul-
samir. Þetta er forláta byssa!
Maggi: Já, er það ekki!
Raggi: Ég hugsa, að hún sé snilldar
verkfæri.