Vikan - 29.05.1941, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 22, 1941
N. 1. SholtO'Douglas:
Koiukaup.
Eiginkona í Zululandi kostar 1500 krónur.
Evrópumenn segja, að fjölkvæni sé
algild regla meðal Zulunegra, að
brúðirnar séu keyptar og seldar eins
og kvikfénaður, að Zulunegrinn stjórni
konu sinni með jáxnaga — að raunveru-
lega sé rómantik þar algerlega óþekkt
fyrirbrigði.
En allar þessar fullyrðingar eru mjög
fjarri sannleikanum. Mannlegt eðli er hið
sama, hvar sem er í heiminum. Siðir og
lagaboð breyta því ekki. Zulunegrinn er
kannski að nafninu til húsbóndi og drottn-
ari konunnar — en kvennaslægð er ekki
einkaréttur hvítra kvenna. Hin svarta kyn-
systir hennar er engu síður slægvitur.
Zulustúlkan veit, hvernig hún á að hand-
sama manninn, sem hún hefir fengið auga-
stað á. Hann er kannske sannfærður um,
að það sé algerlega af eigin hvötum, að
hann fer til föður hennar og býðst til að
kaupa hana.
Þótt konan sé að gömlum sið skör lægra
sett en maðurinn, er það þó stúlkan, sem
sendir ástarbréfin. Og þau eru vissulega
rómantísk. Þau eru búin til úr perlum og
merking þeirra er kænlega dulin í litavali
og niðurröðun perlanna.
Til ófullkominnar skýringar má geta
þess, að hvítar perlur tákna ást, grænar
tákna sorg, svartar tákna söknuð yfir
skilnaði eða fjarveru, rauðar
tákna grát, ljósrauðar tákna
fátækt, gular auð. En mjög
mikið er komið undir niðurröð-
uninni. Sum ,,bréfin“ eru ákaf-
lega fjölskrúðug og forkunnar
fögur og fela í sér heilar sögur,
er ætlaðar eru hinum útvalda
Zulusveini.
Einfaldasta formið er perlu-
band. Ef perlurnar eru aðeins
hvítar og ljósrauðar og jafn-
margar af hvoru, til dæmis sex
hvítar og sex ljósrauðar o. s.
frv., táknar það, að sendandinn
er mjög ástfanginn, en óttast, að
fátækt elskhugans meini honum
að kaupa hana sér fyrir brúði.
Meðalverð stúlku er tíu naut-
gripir handa föður hennar og
einn handa móður hennar. En
stúlkur af fornum, tignum ætt-
um kosta allt að tuttugu naut-
gripi. Zulunautgripur kostar í
peningum á að gizka 140 krón-
ur, og meðaldýr brúður mundi
því kosta um 1500 krónur.
Flest ,,ástarbréfanna“ eru þó
miklu flóknari. Algeng og vin-
sæl lögun er eins konar kragi
með fellingum að framan. (Það
er hægt að þekkja þá sveina,
sem mestrar kvennhylli njóta, á
því, hvað kraginn þeirra er
fallegur.
Laglegur strákur er vís að
ganga með allt að sex af þess-
um ,,ástarbréfum“ um hálsinn
— sennilega ekki öll frá sömu
stúlkunni, því að ef til vill sækj-
ast margar eftir honum. — Þegar Zulu-
sveinn verður ástfanginn eða fær skilaboð
frá sinni útvöldu — eða þá, að það er frá
stúlku, sem með því að velja sér hann,
hefir kitlað hégómagirnd hans og vakið
áhuga hans fyrir sér — fer hann að safna
sér nógu mörgum nautgripum til að geta
keypt hana.
Ef hanri er af ríkri fjölskyldu, fer hann
til föður síns, sem lætur hann fá nautgripi,
sem hann vantar. Ef faðirinn getur það
ekki, er eina úrræðið fyrir hann að fara í
vinnu til hvítra manna og spara saman
kaupið þangað til það er orðið nógu mikið.
Venjulega biður hann þá húsbónda sinn
að geyma kaupið þangað til hann getur
keypt einn nautgrip, sem hann síðan send-
ir heim til föður síns til varðveizlu. En
stundum kaupir hann brúðina upp á af-
bórganir.
Fyrsta skrefið er að tala við föður stúlk-
unnar og semja við hann um verðið, og
stundum afhendir hann þá föðurnum
nautgripina jafnóðum og hann aflar
þeirra.
Verðið er oft ekki að fullu greitt fyrr
en löngu eftir að varan hefir verið af-
hent. Margir eiginmenn eru að borga konu-
skuldina í mörg ár eftir að þeir eru
giftir.
Hárbúnaður Zulukvenna er tákn þeirra
um giftingu. Allar ógiftar meyjar ganga
með stutt hár eins og strák-
ar. En undir eins og kona er
gift, er hár hennar látið vaxa
og vinkonur hennar setja það
upp í turnmyndaða strýtu, sem
verður því hærri, sem konan er
lengur gift.
Þannig ber kona, sem gift
hefir verið í þrjátíu ár, feikna-
legt háfermi uppi á höfðinu,
allt að átján þumlungum. Hárið
er einhvern veginn vafið utan
um ramma og borinn í það
rauður leir, en hvernig þær geta
sofið með þetta er okkur hvít-
um mönnum hulin ráðgáta.
Þær geta ekki sett sjálfar upp
hárið, en það eru alltaf til nóg-
ar konur sem eru fúsar til að
dunda hálfan dag við að setja
upp hár vinkonu sinnar, gegn
því að fá það aftur goldið í
sömu mynt.
Brúðkaupið er ákaflega lang-
dregin og margbrotin athöfn,
sem aðallega er falin í söng,
dansi og veizluhöldum. Veizlurn-
ar standa dögum saman.
Gestrisnin er næstum því
ótakmörkuð. Allir Zulunegrar í
margra mílna umhverfi koma
þangað, sem brúðkaupið fer
fram. Nokkur hundruð manns
taka þátt í meðalstóru brúð-
kaupi, en í stærri br^úðkaupum
eru mörg þúsund manns. Naut-
peningurinn er matreiddur und-
ir berum himni og öldrykkjan í
veizlunni er næstum takmarka-
laus.
mínrzíBf þín.
Eg heyri í gegiium kyrrðina óma ljúfra Iaga,
þinn ljúfa sumaróð.
Nú bœtir enn og fegrar og lýsir dimma daga
hið dularfulla ljóð.
I>að kemur enn með blænum laugt sunnan yfir sæinn
og svífur heim til mín.
I>á færir líka yl, vor og birtu inn í bæinn
hin blíða minning þín.
Og enn á björtum himni nú ljóma Ijósin skæru
já likt sem augun þín.
Og bak við fjöllin háu þar tindra vötnin tæru
með töfrabrosin sín.
Þar vagga bláar öldur og sól á sundum ljómar
um sumarbjartan dag.
Þar kveða líka ennþá svo fagurt hörpu hljómar
með húmsins draumalag.
En nú flytur blærinn kveðju og minninganna munað
I mjúltum, þýðum róm.
Hann vekur þennan sára en yndislega unað
með undraskærum hljóm.
Hann kveður yfir fjöilum og silfurtærum sundum
hið sólskinsbjarta ljóð.
Hann skapar enn úr gæfu af okkar fyrstu fundum
sinn fagra hlýja óð.
En nú flytur blærinn líka yfir hafið heiða
mitt hjarta inn til þin.
Og harpau veika ómar og lífsins söngvar seiða
þitt sumar heim til mín.
En þú, sem ert mín gleði og drottning drauma minna,
þú dvelur ein hjá mér.
Og þá mun ég aftur, góða, fegurð vorsins fimia
í faðminum á þér.
Ingólfur Jónsson frá Prestsbakka.