Vikan - 15.07.1943, Blaðsíða 10

10
VIKAN, nr. 28, 194S
Um fegrunariistina.
- Eftir Dr. Alf. Lorentz Örbeck. =====
urimu mn
nbimiLi i»
Matseðillinn.
Lax í mayonnaise.
1 kg. nýr lax, vatn, salt, may-
onnaise úr 2% dl. salatolíu, 4
harðsoðin egg, agurka, salat-
blöð.
Laxinn er þveginn, settur í kalt
saltvatn yfir eldinn, og látinn sjóða í
ca. y2 tíma, þá er hann tekinn upp
í heilu lagi og látinn kólna. Salat-
blöðunum er raðað á fat, og laxinn
lagður þar á, en áður þarf að skera
hann í hæfilega stór stykki. Haus-
inn látinn á annan enda fatsins og
sporðurinn á hinn. Síðan er mayonn-
aissósunni hellt yfir, agúrkan skorin í
ræmur, og þær lagðar eins og grein-
ar ofan á laxinn og við endann á
hverri grein, er sett sneið af harð-
soðnu eggi.
Mayonnaise.
2y2 dl. salatolía (matarolia),
2 eggjarauður, !4 tesk. pap-
rika, Vi tesk. salt, 1 tesk. ensk
sósa, 1 matsk. edik.
Eggjarauðumar (gæta verður þess
vandlega að engin hvíta fari með)
eru hrærðar í 10 mín. með saltinu.
Því næst er olian látin i, í dropatali
og hræra verður stöðugt í á meðan.
Þegar maður hefir sett ca. helming-
inn af olíimni, er óhætt að setja
stærri skammt í einu, í það sem eftir
er. Síðast er kryddið látið í. Ef vill
má setja þeyttan rjóma saman við
sósuna, en ekki er vert að hafa hann
í því sem laxinn er skreyttur með,
bera heldur með í sðsuskál þann
hluta af sósunni sem rjóminn er sett-
ur í,
Rauðvínshlaup.
% 1. rauðvín, 2% dl. vatn, 125
gr. melis, safi úr einni cítrónu,
12 blöð matarlím, 6 eggja-
hvitur og skum af 6 eggjum.
Vín, vatn, sykur, sítrónusafi, mat-
arlímið (sem áður hefir verið bleytt
í vatni), hráar eggjahvitumar, og
hreint eggjaskumið er sett í pott og
hrært stöðugt í þar til síður. Látið
sjóða stund, síðan látið standa vel
byrgt í % tíma. Hreint stykki undið
upp úr heitu vatni og látin yfir fat,
hlaupinu helt þar á, og látið síga í
gegn, án þess að við því sé hreyft.
Þvi næst er því hellt í glerskál og
látið kólna. Borðað með þeyttum
rjóma eða kremsósu. Ef vill má hafa
ýmiskonar ávexti í svona hlaupi.
Vinnur fyrir flugherinn.
Býr til skipslíkön. Laura Davis er
hér að leggja síðustu hönd á líkan
af þýzka orustuskipinu Von Tirpitz.
Hún hefir ásamt nitján öðmm kon-
um gert um þrjúhundruð slík likön.
Þau hjálpa flugmönnum Banda-
ríkjahersins til að þekkja skip and-
stæðinganna.
Líkamsrækt .— fegurðarrækt —
hefir á vorum dögum fengið meira
gildi en nokkum gat órað fyrir til
skamms tíma. Orðið fegurðarrækt er
hér notað í víðtækustu merkingu.
Hlutverk hennar er ekki aðeins að
nema burtu og dylja meira og minna
áberandi útlitsgalla frá fagurfræði-
legu sjónarmiði, heldur raunveruleg
skapnaðarlýti: með öðrúm orðum
lýti, sem nálgast það að vera sjúk-
dómar eða hljóta að teljast til sjúk-
dóma.
Hér getur verið um að ræða and-
litslýti, svo sem lýti á nefi, enni,
vömm, kjálkum, útistandandi eða á
annan veg vansköpuð eyru, sigin
augnalok og sjálg augu. Einnig fæð-
ingarblettir, ör eftir slys, ígerðir eða
handlæknisaðgerðir, lamanir á taug-
um og margskonar æxli. Enn koma
hér til greina skapnaðarlýti á hand-
leggjum, fótum og hrygg, svo sem
þegar menn em sveigfættir, kiðfætt-
ir eða hafa ilsig, æðahnútar, kart-
neglur, vanskapaðar hendur eða fæt-
ur, hryggskekkjur o. s. frv. Og loks
geta lýtin verið fólgin í almennu
ástandi líkamans, svo sem offitu
með þar af leiðandi of stórum brjóst-
um, tmflunum á innkirtlastarfsemi
með ofvexti í skjaldkirtli, litarháttar-
og vaxtartruflunum o. s. frv.
Allt em þetta dæmi um ástand,
sem þarfnast fegmnaraðgerða.
Hásráð.
» -7-0^- 1111111 iMSl 1 (■II m ^ernlllulll MTjfT
^BÍ % VW't : <FIVC.’ ItOenGtetA
Gleymið ekki að „rayon“ gervi-
skilki er mjög viðkvæmt, þegar það
er blautt. Fatnað úr því má aldrei
nudda eða vinda í þvottinum.
Afstaða lækna til fegrunaraðgerða
í þessari víðtæku merkingu hlýtur
að verða önnur en hún hefir verið
fram að þessu. Ber nú sífellt minna
á þeirri viðbám i þessu sambandi, að
læknum sé ósamboðið að gerast þjón-
ar hégómaskapar og fánýts tildurs.
Fyrst og fremst af því, að augljóst
er, að ekki verður gerður glöggur
greinarmunur á þeim líkamslýtum,
sem em ,,eðlileg“ og hinum, sem eru
sjúkleg. Og í öðru lagi vegna þess,
að hin lítilfjörlegustu líkamslýti
geta valdið sjúklegum breytingum á
sálarlífi manna, er eitra tilveru
þeirra, tmflar ástalíf þeirra, rýra
sjálfstraust þeirra o. s. frv. Þarf
jafnvel ekki til, að um raunveruleg
likamslýti sé að ræða, og nægir að
hlutaðeigandi hafi talið sér trú um
þau. Þetta síðast nefnda krefst ekkl
sízt nákvæmrar aðgæzlu.
Á því er enginn vafi, að fegrunar-
listin fær nú meiri og meiri félags-
lega þýðingu með hverju ári, sem
líður, einnig fjárhagslega. Verður
það meðal annars bert af því, að
samkvæmt hagskýrslum Bandarikj-
anna frá 1925 sóttu af 105 miljón-
um íbúa 60 milljónir karla, kvenna
og bama fegrunar- og snyrtistofur.
Að fegrunariðnaðinum störfuðu 170
þúsundir manna, og ársvelta fegrun-
arlyfjanna nam 2000 milljónum
króna. Þó að þessar regintölur séu
ekki sambærilegar við það, sem á
sér stað utan Ameríku, miðar hvar-
vetna. í sömu átt.
Hins vegar fer það ekki dult, að
starfsemi ólæknisfróðs fólks, er
stundar fegrunar- og snyrtistörf, fer
nú langt út fyrir takmörk þess, sem
með réttu heyrir þeim til og gengur
meira og minna inn á svið læknis-
fræðinnar. Það er ljóst af því, sem
áður er sagt, að jafnvel hin smávægi-
legustu líkamslýti, svo sem hárrot
og litarbreyting á húð og hári, geta
verið einkenni sjúkdóma í innri líf-
færum, t. d. langvarandi bakteríu-
sjúkdóma eða truflana á innkirtla-
starfsemi. Þvi er það, að því nær
hvers konar líkamslýti ættu, ef vel
Framhald á bls. 15.
N0TIÐ eingöngu
UNIT
I PERFECT LAilNDRY STARCH
STÍFELSI
Heildsölubirgðir:
GUÐMUNDUR ÓLAFSSONtCO.
Austurstræti 14.
Sími 5904.
Swaw
rakkrem mýkir og
styrkir húðina og
gerir raksturinn að
ánægju.
HeUdsölubirgðir:
Agnar Norðfjörð & Co.h.f.
Sími 3183.
Dr.tbcol. JÓIV UELGASOIV:
Árbækurnar skýra frá
öllu því helzta, er gerzt
hefir í Reykjavík í
150 ár.