Vikan


Vikan - 22.06.1944, Blaðsíða 4

Vikan - 22.06.1944, Blaðsíða 4
4 VTKAN, nr. 25, 1944 Smáaaga efíít fffesfort iolatke z Það er margt til milli himins og jarðar . . . að því komust tveir ungir fornleifafræðingar. Við vorum nokkrir ævintýramenn, sem höfðum stofnað félagsskap, sem við nefndum „Á takmörkum“, nafn, sem er alveg óskiljanlegt, þangað til gefin er skýring á því. Meðlimirnir voru nefnilega allt menn, sem á einhvern furðulegan hátt höfðu sloppið við dauðann, sem höfðu ver- ið „á takmörkum," og áttu eftir öllum mannlegum útreikningum löngu að vera dauðir og grafnir. Þangað til þetta kom fyrir, sem ég ætla að skýra frá, hafði okkur tekizt að halda félaginu nokkuð út af fyrir sig. Formað- urinn hafði dottið úr flugvél og niður í heysæti, hið eina, sem var þar á margra kílómetra svæði. Varaformáðurinn hafði bjargað sér upp á klett, um leið og fjall- skriða rann niður báðum megin við hann. Sögur allra meðlimanna voru í svipuðum stíl. En kvöld nokkurt voru teknir tveir nýir félagar í félagið, sem menn voru ekki beinlínis sammála um, að ættu þar heima. Við höfðum það fyrir sið, að hver um- Sækjandi skyldi segja sögu sína eftir mið- degisveizluna, sem við héldum mánaðar- lega. Ef við tókum ekki söguna gilda, þá var honum synjað um upptöku með leyni- legri atkvæðagreiðslu. Þetta umrædda kvöld kynnti Kolt majór fyrir okkur tvo menn, og hóf annar þeirra, Tiltman, sögu sína jafnskjótt og við höfðum lokið mið- dégisverðinum. Hann hóf sögu sína með því að segja frá því, að hann væri fornleifafræðingur, og er faðir hans dó, hefði hann erft dá- litla peningaupphæð, sem gerði honum kieíft áð hefja sinn eiginn ieiðangur, og hann hóf einsamall gröft í Arabíu. For- maðurinn greip fram í fyrir honum og sagði, að það, sem okkur langaði til að vita, væri það, á hvem hátt hann áliti sig hafa sloppið við dauðann. „Dauðann á aftökupallinum,“ svaraði Tiltmán. ' Þétta var nýtt hjá okkur og við horfð- um á hann forviða, og hann hélt áfram sögu sinni: ,,Ég lagði af stað frá Bagdad og fór upp Tigris- og Eufratdalinn, rannsakaði það, sem grafið hafði verið áður og gróf sjálfur á nokkrum stöðum, en allt án þess að komast að neinni niðurstöðu eða ná neinum árangri. Ég var ungur og hugstór, fremur draum- Óramaður en beinlínis vísindamaður. Mér var elcki nóg að geta fundið hlekki, sem full- komnuðu það, sem þegar Var fundið. Nei, ég vonaðist eftir að geta fundið og af- hjúpað eitthvað alveg nýtt og stórkost- legt. Það var auðvitað ákaflega heimsku- legur draumur og fremur kostnaðar- samur, þegar það er athugað, að ég vann einungis fyrir eigin fjármagn, án stuðn- ings vísindafélaga eða safna. Allur hinn gífurlegi kostnaður við leiðangurinn kom peningum mínum til að hverfa eins og vatn út í sand eyðimerkurinnar. En þá var það, sem ég hitti Sander.“ Gjaldkeri félagsins geispaði. Það var líka von, að manni, sem hafði kútveltst í bifreið sinni niður heila f jallshlíð í Belgíu án þess að fá á sig skrámu, þætti svona fornleifafræðileg lýsing leiðinleg. „Hver var Sander? spurði hann. „Það var maðurinn, sem ég myrti,“ svaraði Tiltman. Gjaldkerinn hætti að geispá og bætti á glasið hjá Tiltman. Nú fór hann að hafa gaman af sögunni. „Það var í smábæ, sem heitir Kharmish, að ég hitti Sander. Hann var töluvert eldri en ég og hafði meiri reynslu, en hann þjáð- ist af sama æðinu og ég og vann að því að finna eitthvað nýtt og stórkostlegt, eitthvað, sem ætti að gera nafn hans ............................................. VEIZTU — ? 1. Hver er Eugene O’Neill? 2. Eftir hvem er þetta erindi: Gaman er að gifta sig, gefi saman prestur. Þó ér fyrir fleiri’ en mig frestur á illu beztur. 3. Eftir hvem er ieikritið „Syndir ann- ara“ ? 4. Hvenær dó Leonardo da Vinci? 5. Hvert var hið upphaflega starf Musso- lini? 6. Hvað skilur Irland frá Englandi? 7. Hvaða málari varð frægur fyrir mál- verk sín frá Tahiti? 8. Hvað heita böm Georgs VI. Breta- konungs ? 9. Hver fór fyrst loftleiðis til Norður- pólsins? 10. Eftir hvern er þetta erindi og í hvaða kvæði ? Því nýmálað fólk og nætur í mánaskini er nafnið á því, sem hjarta mitt dáir og ann. Ég vil sitja í djúpum stól undir stoltum hlyni með stóra flösku af víni og konu, sem elskar mann. Sjá svör á bls. 14. frægt í fomleifafræðinni. Ég hafði ákaf- lega mikla samúð með honum og var hon- um alveg samþykkur, þó með þeirri breyt- ingu, að það var nafnið Tiltman, sem ég vildi gera heimsfrægt. Sander hafði verið heppnari en ég. Hann hafði raunverulega uppgötvað eitthvað nýtt og merkilegt. Hann hafði fundið hæð á fljótsbakka og í þessari hæð virtist mega finna margt merkilegt, ef þar væri grafið. Sander var ljóst, hvað hann sennilega myndi finna þar. Hann hafði. ástæðu til að halda, að í þessari hæð væru leifar hofa og víggirðinga frá mismunandi menn- ingartímabilum, og hann hafði þá þrálátu hugmynd, að hann ætti eftir að finna þar eitthvað, sem engan hafði nokkru sinni órað fyrir. Það óheppilega var, að hann hafði ekki meiri peninga. Við Sander gerðum þá með okkur samn- ing. Ég hafði nóga péninga til þess að halda áfram eitt tímabil í viðbót. Þá peninga átti ég að leggja í fyrirtækið gegn því, að við skiptum á milíi okkar hinum vísindalega heiðri. Þér hlægið ef til vill að slíkum bollaleggingum, en við vorum ungir, og draumar æskunnar eru nú einu sinni veruleiki meðan þeir vara. Til að vinna þessa frægð lögðum við mikið á okkur, drógumst áfram um hinar enda- lausu arabísku eyðimerkur, brunnum af sólinni, kvöldumst af þorsta og börðumst gegn ræningjaflokkum og sjúkdómum. Ekki í leit að gulli eða olíu, heldur aðeins til þess að vinna okkur vísindalega frægð. Eftir hræðilega ferð komum við loksins að hæð Sanders. Það var smáþorp í nágrenninu, og þar gátum við ráðið verkamenn, en að öðru leyti voru hérumbil þúsund kílómetrar til næstu byggðar. Við hófumst strax handa, og þegar ég' segi strax, þá á ég við, að fyrst tók það . okkur mánuð að lækna verkamennina af allskonar kvillum og við héldum síðan áf ram að lækna þá, af því að þeir höfðu gaman af því. Við urðum einnig að koma á sætt- um hvað eftir annað, áður en Ali vildi leggjast svo lágt að flytja burtu sandinn, sem Ahmed hafði grafið upp, og svo þurfti að múta Ibrahim til þess að múta Wahid til að múta Jasim . . . Það er alltaf svona í Austurlöndum, ekki satt, og því verður ekki breytt. Þið getið nú ímyndað ykkur hvað fljótt gekk á peningana. Og þið gerið ykkur sennilega líka í hugarlund, að ég hafði strangt auga á Sander.“ Tiltman hló þurr- lega. „Það er einkennilegt, hversu miklar kvalir slík vísindaleg afbrýðissemi getur orsakað hjá mönnum. 1 bardaga við ræn- Framhald á bls. 7.

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.