Vikan - 17.06.1948, Blaðsíða 11

VIKAN, nr. 25, 1948
11
Framhaldssaga:
21
Grunsamlegar persónur
Sakamálasaga eftir Dorothy L. Sayers
á þessum afskekkta stað, fékkst engin skýring.
Sjálf var hún vön að segja, að leigan í Skotlandi
væri lág, og að hún yrði að lifa í samræmi við
þær litlu tekjur, sem hún hefði. Það skipti ekki
ekki miklu máli, hvar hún byggi, var hún vön að
bæta við hrygg á svip; síðan maðurinn hennar
dó var hún ein í heiminum. Pétur Wimsey lávarð-
ur hafði verið kynntur fyrir henni árið áður á
smáuppboði til ágóða fyrir biskupa-idrkjuna,.
Hann hafði seinna haft orð á því, að hún hefði
verið ýtin. Þetta voru vanþakklát ummæli, því að
frú Smit-Lemesurier hafði gert sér far um að
hafa ofan af fyrir honum þessa dagstund, sem
honum mundi hafa leiðst ella, og hún hafði selt
honum útsaumaðan ilmpúða, sem hún hafði saum-
að sjálf. ,,Eg get ekki gefið peninga," hafði
hún sagt og brosað til hans, ,,en ég get gefið
vinnu mína, og það er innrætið sem mestu skiptir,
finnst yður ekki?“
Dalziel dró fram stól handa gesti sínum og
gerði sér far um að milda röddina, þegar hann
spurði, hvað hann gæti gert fyrir hana.
Frú Smith-Lemesurier leitaði stundarkorn í
töskunni sinni og dró að lokum upp úrklippu úr
„Glasgow Clarion“, sem Duncan hafði fengið
skömm í hattinn fyrir.
„Mig langaði bara til að spyrja,“ sagði hún og
leit biðjandi augum á lögreglumanninn, „hvort
nokkur fótur er fyrir — fyrir þessum svívirði-
legu dylgjum.“
Dalziel las greinina vandlega, eins og hann
hefði aldrei séð hana fyrr, og sagði varkár:
„Já, það getur verið.“
„Það stendur," sagði frú Smith-Lemeaurier,
„að m-m-morðið hljóti að vera framið af málara.
Af hv-hverju segja þeir það?“
„Tja,“ sagði Dalziel, „ég vil ekki segja, að ekki
kunni að vera einhverjar líkur, sem bendi í þá
átt."
„Nú,“ sagði konan. „Eg vonaði — ég hélt —
ég ímyndaði mér, að þetta væri allt grillur úr
blaðamanninum. Þeir eru hræðilegir menn eins
og þér vitið. Hefir hann virkilega fengið þessa
hugmynd frá lögreglunni ?“
„Það get ég ekki sagt um,“ svaraði Dalziel.
„Hann getur eins hafa fengið hana frá einhverjum
óábyrgum aðila."
„En lögreglan er sömu skoðunar ?“ spurði hún.
„Það eru ekki mín orð,“ sagði Dalziel, „en
þegar þess er gætt, að hinn myrti var málari
sjálfur, og að flestir vinir hans eru málarar, er
það engan veginn útilokað."
Frú Smith-Lemesurier fitlaði við lásinn á tösku
sinni.
„Og svo er minnst á herra Graham," sagði
hún.
„Já, það er rétt,“ sagði Dalziel.
„Það getur eltki verið — bláu augun mændu
aftur á Dalziel — það getur ómögulega verið,
að þið grunið í raun og veru herra Graham um
þennan hræðilega glæp?“
Dalziel ræskti sig.
„Ekki beinlínis," sagði hann. „Það er þó alltaf
ástæða til gruns þegar glæpur er framinn og
einhver vill ekki segja, hvar hann var, þegar
glæpurinn var framinn. Ég segi ekki að miklar
hkur séu á sekt hans, en samt er ekki ástæða
til að fyrra öllum grun "
„Ég skil. Segið mér, herra lögreglufulltrúi —
ef — ef einhver gæti firrt herra Graham þessum
grun — væri þá nauðsynlegt að — að — að birta
skýrsluna opinberlega ?“
„Það er undir því komið, hvernig skýringin er.“
sagði Dalziel og horfði rannsakandi á gest sinn.
„Ef hún væri þannig, að hún útilokaði þennan
mann frá grun, og ef hún væri vel studd sönn-
unum, og ef mál hans kæmi aldrei fyrir rétt, þá
væri ekki þörf á að gera hana heyrin kunna.“
„Jæja, úr því svo er — ó, herra Dalziel, má ég
treysta á þagmælsku yðar? Það er hræðilegt að
segja yður — hugsið yður bara — en ég er viss
um, að þér skiljið mig — í sorglega einmanalegri
aðstöðu minni — ég — ó! Eg veit ekki, hvernig
ég á að segja það.“
Frú Smith-Lemesurier dró upp vasaklút og
huldi augu sín.
„Svona nú,“ sagði Dalziel bliðlega, „þér þurfið
ekki að láta þetta fá svona mikið á yður. Við
verðum svo margs vísir í starfi okkar, að við
festum ekki hugann við neitt af því. Auk þess,“
bætti hann við, „er ég kvæntur maður."
„Eg veit ekki nema það geri málið enn erfið-
ara,“ kveinaði frú Smith-Lemesurier. „En ég er
viss um,“ bætti hún við og leit vonaraugum
upp yfir vasaklútinn, „að þér eruð góður og nær-
gætinn maður, og gerið þetta ekki erfiðara fyrir
mig en þér megið til.“
„Nei, áreiðanlega ekki,“ sagði Dalziel. „Látið
þetta ekki fá svona á yður, frú Smith-Lemesurier.
Segið mér bara allt eins og er, rétt eins og ég væri
faðir yðar.“
„Já, þakka yður fyrir, ég ætla að gera það.
Herra Graham mundi auðvitað aldrei segja neitt,
hann er svo góður og göfuglyndur. Herra Dalziel
— hann gat ekki sagt yður hvar hann var á
mánudagsnóttina — af því að — hann var — hjá
mér.“
Frú Smith-Lemesurier saup hveljur og þagnaði.
Dalziel, sem kom þetta ekkert á óvart eftir það
sem á undan var gengið, kinkaði föðurlega kolli.
„Nú, einmitt það já? Það er vissulega nægi-
leg ástæða fyrir hann að þegja, alveg fullnægj-
andi ástæða. Getið þér sagt mér, frú Smith-Leme-
surier, klukkan hvað herra Graham kom til yðar
og klukkan hvað hann fór?“
Frúin kreisti vasaklútinn milli handanna.
„Hann kom til kvöldverðar um átta leytið.
Og hann fór aftur eftir morgunverð. Það mun
hafa verið rétt eftir niu.“
Dalziel skrifaði sér til minnis á blað.
„Og sá enginn hann koma eða fara?“
,,Nei- Við vorum — mjög varkár."
„Já. Hvernig kom hann?“
„Mig minnir hann segja, að einhver vinur
sinn hefði tekið hann með til Newton-Stewart."
„Hvaða vinur hans var'það?"
,,Ég veit það ekki. Hann sagði það ekki. Ö,
herra Dalziel, verðið þér að komast að þvi?
Stúlkan mín getur sagt yður, hvenær hann kom.
Er nauðsynlegt að draga aðra inn í það?“
„Það er ekki víst,“ sagði Dalziel. „Og hann
fór aftur klukkan níu? Stúlkan yðar getur borið
vitni um það, býst ég við.“
„Já, auðvitað."
„Og hann var í húsinu allan timann?"
„Hann — hann hvarf mér aldrei úr augsýn,"
stundi frú Smith-Lemesurier og kveinkaði sér
aftur undan ofurþunga játningarinnar.
Dalziel leit á skjálfandi axlir hennar og for-
herti hjarta sitt.
„Og hvað fær yður til að halda, íjrú, að þessi
saga sé nægileg sönnun fyrir því, að herra
Graham hafi ekki myrt Campbell, sem fannst
með brotna höfuðkúpu klukkan tvö eftir hádegi
á þriðjudag?"
Frú Smith-Lemesurier rak upp lágt óp.
„Ö!“ Hún horfði skelfd á hann. „Ég veit það
ekki. Ég hélt — sjáið þettg. hræðilega blað.
Þar stendur, að herra Graham hafi neitað að
segja hvar hann var nóttina áður. Ég veit ekki.
Ég ímyndaði mér — ó! — segið ekki, að þetta
hreinsi hann ekki af öllum grun!“
„Ég vil ekki ganga svo langt að fullyrða það,“
sagði Dalziel, „en þér sjáið sjálfar, að þetta er
ekki allur tíminn. Herra Grahams var saknað
í tvo daga. Þér vitið ekki, hvert hann fór, eftir að
hann skildi við yður?“
„Nei — nei — ég hefi ekki hugmynd um það. Ö,
guð minn góður! Að ég skyldi nokkurn tíma
koma hingað. Ég þóttist viss um, að það hefði
verið fjarvistarsönnun á mánudagsnóttina, sem
þið vilduð fá.“
„Það er gott svo langt, sem það nær,“ sagði
Dalziel hughreystandi. „Það er mjög sennilegt,
að hann muni segja okkur allt af létta, þegar
hann veit, að búið er að gera grein fyrir mánu-
dagsnóttinni. Nú skal ég aka yður heim í bílnum
mínum og þá get ég um leið talað nokkur orð
við stúlkuna yðar, til samanburðar. Þurrkið yður
um augun, frú. Ég skal ekki segja eitt orð meira
en nauðsyn krefur. Það var djarfmannlegt af
yður að koma til mín og segja mér sögu yðar,
og þér megið reiða yður á þagmælsku rnína."
Saga stúlkunnar kom orði til orðs heim við
sögu frúarinnar, eins og Dalziel hafði búizt við.
Honum geðjaðist ekki að henni — hún var slótt-
ugur útlendingur — fannst honum, en hann gat
engan veginn flækt hana.
Allur þess atburður var næsta grunsamlegur.
Ekki hafði þessi bannsetta grein fyrr birzt í
blaðinu en hann hafði búizt við að komið yrði
með fjarvistarsönnun. Hann hafði látið þau orð
falla við Duncan veslinginn. En af hverju ein-
mitt þessi fjarvistarsönnun ? Saga konunnar var
ekki ósennileg i sjálfu sér — en af hverju náði
fjarvistarsönnunin aðeins til mánudagsnæturinn-
ar? Hann las blaðaúrklippuna aftur. Herra
Graham, hinn kunni málari, sem neitaði hlæjandi
að láta uppi, hvar hann hefði verið frá mánudegi
til miðvikudagsmorguns." Nei; enginn gat dregið
þá ályktun af þessu, að mánudagsnóttin skipti
mestu máli. Wimsey hlaut að hafa blaðrað- Guð
veit, hvað hann hafði blaðrað á meðan hann
vann að hinni óopinberu rannsókn sinni. Ef það
var ejfki Wimsey —
Ef það var ekki Wimsey, þá var sektarvitund
eina skýringin á þessari fjarvistarsönnun, sem
náði einmitt rétt fram yfir þann tíma, er Campbell
var myrtur. Og ef Jock Graham var samsekur,
hvað varð þá um gruninn á Farren og allt. í
sambandi við reiðhjólið?
Dalziel stundi upphátt. Hann mundi hafa stuniö
enn hærra, ef hann hefði vitað, að Macphérson
og Parker lögregluforingi í Scotla,nd Yard voru
á þessari stundu önnum kafnir við að hreinsa
Farren af öllum grun og beina athygli sinni
að Gowan í staðinn.
Honum varð litið á hlut, sem lá á skrifborðinu.
Það var grár flókahattur — eina sönnunargagnið,
sem leitarflokkurinn hafði komið með frá Falbae.
Það var ekki hattur Farrens. Frú Farren og
Jeanie höfðu báðar fullyrt það. Hann var ómerkt-