Heima er bezt - 01.11.1951, Síða 9

Nr. 9
HeIIiÍA er bezot
265
Það segir mér sonarsonur Gísla
í Ármúla og alnafni, Gísli
Bjarnason skipasmiður í Reykja-
vík, að aldrei hafi hann heyrt
afa sinn minnast á það að hann
hefði verið varaþingmaður ís-
firðinga og átt kost á því, að
setjast í sæti Jóns Sigurðssonar.
Gísli var um tvítugt, er afi hans
lézt, svo vel mátti hann taka eft-
ir því, ef gamli maðurinn hefði
minnst á slíkt. Ber það enn vott
um að Gísli var ekki maður
raupsamur.
Grein Jóns Sigurðssonar ber
það mér sér að honum var ekki
í mun að ómaka sig á Alþing til
þess að rækja þar formleg þing-
störf. Hann var fyrst og fremst
kominn þar í því skyni að hrinda
hinum mest varðandi málum
fram á leið.
Svo er líka að sjá af bréfum
Jóns Sigurðssonar að hann hafi
átt mjög örðugt með að vera að
heiman um þessar mundir vegna
margvíslegra ritstarfa í þágu ís-
lands og vísindastarfa.
Geta má sér þess til raunar, að
Jón Sigurðsson hafi ekki fýst að
láta varaþingmann sinn mæta á
Alþingi vegna hugsanlegrar af-
stöðu hans í kláðamálinu. Jón
Sigurðsson var sem kunnugt er
lækningamaður eindreginn og
lenti þar í andstöðu við megin-
þorra flokksbræðra sinna, en
nær allir þingbændurnir voru
niðurskurðarmenn.
Nær ávallt voru þingsæti full-
skipuð á ráðgjafarþingunum, og
var þetta því sérstætt um ísa-
fjarðarsýslu, tvö þing í röð, en
varamenn mættu þar oft jöfn-
um höndum.
Sumir aðalþingmenn tóku
aldrei sæti á Alþingi þessi árin.
— Þannig var Árni Thorlacius í
Stykkishólmi kjörinn aðalþing-
maður Snæfellinga á fyrstu
ráðgjafarþingin 1845—49, en
lét varaþingmanninn, Kristján
sýslumann Magnusen mæta á
tveimur þingum, en á hinu þriðja
mætti enginn.
Séra Friðrik Eggerz var líka
kosinn aðalþingmaður Snæfell-
inga árið 1852, en lét sr. Eirík
Kúld varaþingmann sinn mæta
á öllum þingunum. Þá var Bryn-
jólfur Benediktsen í Flatey kjör-
inn alþingismaður Barðstrend-
inga árið 1864, en lét varaþing-
mann sinn, sr. Eirík Kúld mæta
á báðum þingunum 1865 og 67.
— Loks má geta þess, að Þor-
steinn sýslumaður Jónsson var
skipaður konungkjörinn þing-
maður þessi árin,- en settist aldrei
á þingbekk og kom varaþing-
maður í hans stað.
Má vera að fleiri aðalþing-
menn hafi aldrei á þingbekk sezt
þótt mér sé ekki sem stendur
kunnugt um það.
Haft hefur verið á orði, að
ýmsum hinna þjóðhollari em-
bættismanna hafi verið óljúft
að taka við konungkjörnu þing-
sæti á ráðgjafarþingunum, þótt
þeir létu til leiðast um stund og
hefur Þorsteinn sýslumaður
sjálfsagt verið einn þeirra, en
haft þann manndóm að taka
aldrei sætið.
Sumir báru víst fyrir sig annir,
þóttust eigi mega að heiman
vera sumarmánuðina, og hefur
sennilega verið svo um Brynjólf
í Flatey (hann mætti þó á þjóð-
fundinum). Hvort séra Friðrik
hefur metið meira að annast bú-
sýslu sína, ellegar að hann hafi
ekki talið sig geta að heiman far-
ið sumarmánuðina, verða hér
ekki leiddar líkur að. En það,
sem birtst hefur af æviþáttum
hans bendir þó á, að hann hafi
ekki sótst eftir vegtyllum né hé-
gómlegum hlutum, þótt harð-
fengur fésýslumaður væri.
Þetta stingur harla mikið í
stúf við þá siðvenju síðustu ára,
er varauppbótarmenn taka þing-
sæti, ef aðalþingmaður bregður
sér frá nokkra daga. — Uppbót-
arþingsætin hafa í núgildandi
stjórnarskrá og kosningalögum
forgangsrétt yfir kjördæma-
kjörnu þingmennina, sem eng-
an varamann geta sett fyrir sig
þótt þeir forfallist frá þingstörf-
um allan þingtímann eða leng-
ur. Er þetta heldur ömurlegur
vottur um flaustursbrag Alþing-
is á stjórnlagasmíð vorri.
Hver kynslóð hefur sínar sið-
venjur, sem sumpart eru festar
í lög, sumpart látnar skapast,
sem venjur í háttum einstakling-
anna.
Hversu sem fer um „smekk“
^Tljaniar
Eftir
Bénedikt Gíslason frá Hofteigi.
Eg var Kata á kjólnum grænum,
kát og fjörug, lítils vís.
Átti heima á „innra“ bænum,
ætlaði mér að vera í blænum,
einhvers konar draumadís.
Fátæk var ég, fekk að skarta
flesta daga á sama kjól.
En ung eg var og átti hjarta,
— úti sumarnóttin bjarta —
Fór eg upp að Fagurhól.
Fagnaðs hlaðin föngum mínum
fór eg inn með Grænuhlíð.
Lífið allt á ljúfum dýnum
lúrði vors í draumi sínum.
Lóan sagði „bí“-in blið. '
Fagurt var um foldarbólin,
fjallagolan mild og hrein.
Himinn bjóst í heiða kjólinn.
Hágang var að kveðja sólin.
Grænahlíð í gulli skein.
Laufi skrýddist lítil hrísla
'lágt í skauti dalaranns.
— Lækir yndisómi hvísla,
— að eg skildi hitta ’ann Gísla.
Oft eru skrýtin örlög manns!
Nú er síðan langt um liðið,
löng er búin ævitíð.
Bráðum opnast hamrahliðið,
hleyp eg út á blómasviðið,
græna Fagurhóls- við -hlíð.
Það kvað sjást um sumarnætur
svipur stúlku á grænum kjól.
— Fer hún inn við fjallsins
rætur,
fagnar hún þá, eða grætur —
fyrií innan Fagurhól.
þjóðmálamanna vorra í ýmsum
efnum þá er það víst, að ávallt
verður að teljast mikilsvert, að
menn sækist því aðeins eftir sæti
á þingbekk, að þeir telji sig eiga
brýnt erindi á Alþing.
Kristján Jónsson
frá Garðsstöðum.