Heima er bezt - 01.02.1952, Side 15

Nr. 2
Heima er bezt
47
Úr gömlum blöðum
Meðfylgjandi mynd er tekin af
séra Ólafi Ólafssyni eftir að
hann var orðinn fríkirkjuprest-
ur í Reykjavík. Þjónaði hann
einnig fríkirkjusöfnuðinum í
Hafnarfirði. Ferðaðist hann
mikið á þeim árum í léttivagni
eins og myndin sýnir, þurfti
hann því á duglegum hestum að
halda. Fór hann vel með þá og
umgekkst eins og vini sína. Hest-
urinn hér á myndinni var nefnd-
ur Pétur Zar. Hann var leirljós á
lit með hvítt fax og tagl. Hann
þjónaði séra Ólafi í mörg ár og
veitti honum margar ánægju-
stundir.
Um hann segir séra Ólafur m.
a. í grein er hann ritaði um vin
sinn í Dýraverndarann 1926:
„--------Pétur Zar var kynjaður
vestan af Snæfellsnesi, úr því
héraði, sem fyrir endur og löngu
var í gamni kallað Litla-Rúss-
land; fyrir þessa skuld hlaut
hann líka þetta veglega nafn.
Var það, að mig minnir, um 1909,
að hann kom hingað á Suður-
land; var hann þá 9 eða 10 vetra.
Þá eignaðist ég hann og átti
hann síðan alla æfi hans, eða
frek 10 ár. — Hann var með öllu
óvanur við vagn, er ég eignaðist
hann, en hann vandist létti-
vagni bæði fljótt og vel; eftir 3
eða 4 daga var hann orðinn svo
þægur, þýður og lipur fyrir vagni,
að ekki varð á betra kosið. —
Betri hesti hef ég ekki beitt fyrir
léttivagn, og mun ekki gera.
Vistin, sem Pétur komst í, var
hæg og erfiðislítil, vinnan var að
ganga fyrir laufléttum vagni með
mér einum i annan sunnudaginn
suður i Hafnarfjörð, 10 kíló-
metra, og hinn sunnudaginn inn
að Kleppi, 7 eða 8 kílómetra, og
svo smásnatt um bæinn; þar að
auki 2 eða 3 ferðir austur yfir
fjall meðan hæst var sumars-
ins---------
Um Pétur Zar var þetta kveð-
ið:
„Prúður er hann Pétur Zar,
piprar hefir hann lappirnar,
hnarreistur, með höfðings svip;
hann er eins og lystiskip.“
D. D.
100 ára afmæli
B jama Thorarensens,
hins ágæta þjóðskálds vors, var
30. des. 1886, en svona rétt milli
jóla og nýárs, skömmu eftir Þor-
láksmessugilddið, er eigi hægt að
koma því við, segja menn, að
halda fund í íslendingafélaginu
í Khöfn, eða að minnsta kosti
yrði það miklum erfiðleikum
bundið fyrir stjórn félagsins að
koma þá á fjölmennum fundi.
Fyrsti fundur í félaginu á þessu
ári var á þrettánda, 6. jan., og
þá var haldin minningarhátíð,
100 ára afmæli Bjarna Thorar-
ensens. Stud. jur. Þorsteinn Er-
lingsson hélt fyrirlestur um
Bjarna sem skáld. Þorsteini
veitist manna léttast að tala, og
var ánægja að heyra hann, þótt
hann talaði langt erindi. Fyrst
talaði hann um einkunnir þær,
sem Bjarna hafa verið gefnar
sem skáldi af þeim, sem um hann
hafa ritað á síðustu árum, og
þótti honum þær ófullkomnar og
óljósar; og síðan frá eigin brjósti
um skáldskap hans. Hann byrj-
aði með því, að hann gæti tekið
sér í munn orð dr. Guðbrands
Vigfússonar um íslendingabók
Ara fróða; kvæðabók hans er lít-
il bók, en hvert orð í henni er
gullvægt, en — rúmið leyfir eigi
að skýra hér frá fleiru úr ræðu
hans. Þegar menn höfðu skipað
sér við borðin var kvæðið „Eld-
gamla ísafold" sungið. Síðan
mælti stud. mag. Jón Jakobsson
áhrifamikla og snjalla ræðu fyr-
ir minningu Bjarna, sem hann
kvað vera skáldkonung vorn.
Hann minnti á, að þar sem vér
héldum afmælishátíð Bjarna
héldum vér afmæli nýíslenzks
skáldskapar. Var minni hans
drukkið með miklum fögnuði. Þá
kom fram sú tillaga að efnt væri
til samskota til þess að láta gjöra
brjóstlíkneski af Bjarna úr
„bronce“, skyldi það vera eign
íslands og látið standa á hæfi-
legum stað í Reykjavík. Voru
þegar gefnar 162 kr. til þess,
margir gáfu 5 kr., sumir 10, hæst
25 kr. Mörg af kvæðum hans voru
lesin upp og sum sungin, þess í
milli var dansað. í danssalnum
stóð nafn skáldsins umgirt með
laufléttum settum blómum.
Hátið þessi fór prýðilega fram
og stóð til kl. 3. Áður en menn
skildu, var samþykkt í einu
hljóði að senda Morgunblaðinu
(áhrifaríkt danskt blað um þess-
ar mundir) þakkarkveðju fyrir
það, að það hafði orðið til að
minnast skálds vors svo fagur-
lega, með því að flytja þennan
dag vingjarnlega og glöggva rit-
gjörð um Bjarna og þýðingu af
3 kvæðum hans; það hefði nú
sem endranær vottað oss íslend-
ingum vináttu sína framar öðr-
um dönskum blöðum.
Við þetta tækifæri keyptu
menn góða mynd („Cabinets-
mynd“) af Bjarna, sem „foto-
graf“ Crone hefur tekið. Herra
Crone gefur helming verðsins;
verður því varið til líkneskju-
gjörðarinnar og á hann þakkir
skilið fyrir það. Myndin er seld
fyrir 2 kr., sem er vanalegt verð
á myndum af þeirri stærð.
(Þjóðólfur 1887)
4000 spesíur
Maður er nefndur Jón. Hann
bjó lengi í Gröf á Höfðaströnd.
Þegar hann var fermdur átti
hann ekki meira en fötin, sem
hann stóð í, en smátt og smátt
efnaðist hann; varð ríkismaður
og máttarstólpi í sveit sinni.
Hann dó fyrir liðugum 30 árum;
lét hann þá eftir sig mikið bú og
margs konar fémæta muni, en
engir fundust peningarnir. Loks
var farið að skoða skemmu hans.
Fyrir stafni var fiskhlaði mikill
frá gólfi upp í ræfur. í þessum
fiskhlaða fannst kútur með 4000
spesíum. En það er sama og
16.000 kr. nú.
Á þessum tímum voru eigi
sparisjóðir eins og nú, þar sem
menn gætu ávaxtað og marg-
faldað fé sitt fyrirhafnarlaust.
Ekki var verzlunin þá betri en
nú.
Dugnaður og sparsemi hjálp-
aði honum áfram í heiminum,
dugnaður og sparsemi hjálpar
öllum. (Þjóðólfur 1889)