Heima er bezt - 01.02.1952, Síða 20

52
Heima er bezt
Nr. 2
ærin 8 kr. virði, lambið 3 kr.
Var aðalskilyrðið að heyja nóg
handa gripunum. En svo fór
þetta á aðra leið en mig hafði
órað fyrir. Það slitnaði upp úr
trúlofuninni, eins og svo oft vill
verða. Næsta vor fór ég vinnu-
maður til Jónasar á Helluvaði,
en hún vinnukona að Litlu-
Tungu. Var ég sendur um vor-
ið vestur á Arnarfjörð í kaupa-
vinnu til Péturs Þorsteinssonar,
fyrir 11 kr. á viku, til hausts.
Fékk ég þá 130 kr. kaup fyrir það
ár. Pétur Þorsteinsson var þá
stórkaupmaður og hafði 17 fiski-
skip í gangi, 5 kúttera og hin af
ýmsum stærðum. Þar að auki
keypti hann allan fisk úr Arnar-
firði. Hafði hann 25 stúlkur við
fiskverkun frá sumarmálum til
hausts. Karlmenn voru og marg-
ir. Stúlkurnar vöskuðu í ákvæð-
isvinnu og var ég settur til að
aka að þeim fiski og frá þeim
aftur. Eins átti ég að telja, hvað
þær vöskuðu mikið, hver fyrir
sig, og hafði ég stúlku til að-
stoðar.
Var þarna oft glatt á hjalla,
sungið og spaugað og óspart
látnar ganga skvettur úr vösk-
unarkerinu. Á ég margar af mín-
um Ijúfustu minningum frá
þessum stundum. — Þessa vinnu
hafði ég í þrjár vikur.
Það var einn dag, að Pétur
kom að máli við mig og spurði,
hvort ég væri vanur sjómaður.
Sagðist ég lítilsháttar vera bú-
inn að kanna hið bláa svið. Þá
spurði hann mig, hvort ég væri
sjóveikur, og sagðist ég oft hafa
fengið að kenna á því. Hann
sagði, að það stæði svo á, að sig
vantaði einn mann í transport
um fjörðinn, að sækja fisk og
flytja salt og vörur. Hann
kvaðst hafa skipstjóra og 2 Fær-
eyinga, en það þyrftu að vera 4
menn við þetta. Ég kvaðst skyldi
reyna að fara með þeim.
„Ég læt þig þá hætta, ef þú
verður sjóveikur,“ sagði hann.
Ég þakkaði honum fyrir og
sagðist ekki vera vanur slíkri
nærgætni. Svo fór ég í trans-
portið, og bar eigi á, að ég yrði
neitt sjóveikur. Var okkur tekið
víða af hinum mesta höfðings-
skap, eins og við værum konung-
bornar persónur. Seinasta dag-
inn fórum við með timburfleka
í eftirdragi til Rafnseyrar. Feng-
um við logn og smásævi mest af
leiðinni. Braut ég eina ár í sókn-
inni og var eigi að því fundið,
enda voru fleiri árar til. En þeg-
ar við vorum orðnir landfastir á
Rafnseyri, komu konur að heim-
an með feikna pinkla. Þetta var
þá kaffi og alls konar góðgæti.
Borðuðum við okkur pakksadda,
enda orðnir þreyttir og svangir.
Þar næst reri ég 12 vikur upp
á sama kaup, nema tveggja aura
premíu á hvert stykki, sem ég
dró, sem náði 12 tommum að
lengd, og hálft trosið frítt. Hafði
ég fullar 50 kr. og töluvert af
lúðu og skötu. Herti ég dálítið af
lúðu í reiðanum, því fæðið í landi
voru engar kræsingar. Mátti
maður gera hvort sem manni lík-
aði betur, að fá 4 kr. til vikunn-
ar eða 2 sexpunda brauð, 2 pund
af kúasmjöri innan í steinbíts-
roði, y4 pund af kaffi, V2 rótar-
stykki, i/2 pund af sykri og ekk-
ert annað. Keypti maður sér
fisk, kostaði 5 aura að sjóða á
diskinn. Stúlka var höfð til að
laga kaffið fyrir 14 karlmenn.
Ég var svo heppinn að sofa á
móti ekkjufrú. Var hún komin
til vits og ára, eitthvað kringum
sjötugt. Hún stundaði vask ár
eftir ár og gekk alltaf í skinn-
sokkum við vaskið. Var hún æði
forneskjuleg á að líta í þessum
herklæðum. Hún sauð ofan í sig
soðninguna á olíuvélargarmi og
var rúmteppið matborðið henn-
ar. Þar lagði hún frá sér pott-
inn og annað, er eldamennsk-
unni tilheyrði. Ekki eyddi hún
aurunum sínum í viskustykki, en
lét bara tungubroddinn hafa fyr
ir uppþvottinum, eða þá svuntu-
hornið. Síðan lét hún allt kram-
ið undir rúmfletið sitt. Ekki bar
á því, að hún væri kvellisöm. —
Það var hreinasta unun að
skrafa við hana, því bæði var
hún fróð um marga hluti og vel
skynsöm. Þorsteinn skáld Er-
lingsson hitti hana að máli þetta
sumar, og hafði hann margar
sögur upp úr henni. Hafði hann
orðið mér samferða vestur um
vorið til að safna gömlum sög-
um og rímum.
Skipið, sem ég stundaði veið-
ar á um sumarið, hét Rúna. Vor-
um við 9 skipverj arnir. Skip-
stjórinn hét Magnús Kristjáns-
son. Menn þessir voru allt Arn-
firðingar, nema ég. Reyndust
þeir mér góðir félagar. Einn
þeirra bauð mér í vinnumennsku
og átti ég að fá 80 kr. í kaup,
þrjú föt og plögg. Átti ég að
vera til sjós frá páskum og fram
á haust og fá premíu af því, sem
ég drægi. Þetta voru kostakjör,
en samt hafnaði ég þeim, og mun
það hafa verið vegna unnust-
unnar, er ég átti heima. — Þeg-
ar við hættum fiskveiðunum,
settum við skipið í vetrarnaust.
Þegar því var lokið, bauð skip-
stjórinn okkur til veizlu og var
rausnarlega veitt, kaffi, súkku-
laði, vindlingar, að ógleymdu
viskýinu, sem flóði þarna eins og
uppsprettulind upp úr jörðinni.
Bar margt á góma við flösku-
stútana, og það var skálað
og sungið, því margir þessara
manna voru raddsterkir og
söngmenn góðir. Þá bauðst mér
líka næg atvinna, en allt kom
fyrir ekki. Ég sat við minn keip,
því ég mundi eftir því, sem ég
var búinn að lofa. Þar næst var
ég settur yfir kvenfólkið eins
og um vorið, á meðan vaskið
stóð yfir. Voru stúlkurnar rösk-
ar við vinnuna. Þær þvoðu
vanalega frá 400 og upp í 1400
á dag. Þetta var þó alflatur
fiskur, af ýmissri stærð, þó ekki
undir 12 tommum. Mer var
fengin sama stúlkan til hjálpar,
sem ég hafði um vorið. Var
það hreinasta kvöl fyrir mig,
því þessi stúlka var ímynd ást-
ardrauma minna og sú fyrsta,
sem heillaði mig. En hvað stoð-
aði það. Ég var bundinn mín-
um heitum og tryggðrofi vildi ég
ekki verða. Ég ásetti mér því að
stilla þennan ástarblossa. Svo
bættist það við þjáningar mín-
ar, að hún tjáði mér hug sinn
og sagðist ekki geta verið án
mín. — Þá spurði ég hana hvort
hún væri engum heitbundin.
Kvaðst hún hafa gifzt fyrir 2
árum, en ekki getað til þess
hugsað að vera með bónda sín-
um lengur, því þeim gæti ekki
samið.
Ég spurði hana hvar bóndi
hennar væri niðurkominn, og
sagði hún, að hann væri í sveit,
en kæmi bráðum til Arnarfjarð-
ar, en hún sagðist ekki fara með
honum. Hún kvaðst verða í