Heima er bezt - 01.03.1955, Síða 20

84
Heima er bezt
Nr. 3
áfangi af allri leiðinni. Samt
gekk ferðin slysalaust, og var
komið að einu þessu nýbyggða
járnbrautarhúsi kl. að ganga 9.
Var það stórt hús í tvennu lagi,
en hroðalega smíðað. Var þá bú-
ið að byggja annað til, og þriðja
var í smíðum. Voru þau við stóra
á, sem kemur að norðan nálægt
Kinmount, með talsverðu milli-
bili.
Er Kinmount lítill bær á
hrjóstugu plázi þar við ána. —
Eftir það voru húsin byggð [úr]
steini, svo þau urðu sex, en aldrei
var flutt í eitt þeirra.
Þann 12. s. m. kom líka það,
sem eftir var af fólki í Toronto,
seint um kvöldið, og kvartaði líka
yfir ferðinni. Var þann dag fyrst
farið að vinna við járnbrautina.
Fóru menn þá að kaupa sér sjálf-
ir fæði. Var það sumt dýrt. Eitt
pund af kjöti á blóðvelli 6 cent,
eitt pund af hrísgrjónum 6 c.,
eitt pund af rúgmjöli 1 y2 c., síð-
ar 2 c. Eitt bushel af baunum 75
c., eitt bushel af kartöflum 40 c.,
seinna 50 c. Eitt bush. af næpum
20 c., eitt pund af kaffi, ómöluðu,
30 c., möluðu 32 c. Eitt pund púð-
ursykur 10 c. og 12y2 c.; eitt pund
munntóbak 50 c., einn pottur af
nýmjólk frá 5 til 10 c.; undan-
renning 5 c.; eitt pund af smjöri
25 c., eitt pund af svínafleski 18
c., seinna 12 c., einn pottur af
sýrópi 20 c., eitt pund af kinda-
keti 10 c.
Urðu menn að eyða nokkrum
tíma til að reita þetta saman, og
sumt fékkst ekki nema annað
slagið. Sigtryggur settist að
sönnu að í Kinmount sem kaup-
maður okkar, en bæði var það,
að hann vantaði margt fyrst í
stað, sem menn þörfnuðust, og
svo var margt dýrara hj á honum
en sumum öðrum.
Nokkrir emigrantar keyptu,
fleiri og færri í félagi, nautgripi
til.skurðar, og var það nokkru
skárra hjá flestum en að kaupa
það hins vegar. T. d. keyptu fjór-
ir menn gamlan uxa, er þó hafði
nokkuð verið brúkaður, fyrir 50
doll. Varð kjötið af honum 692
pund, mörinn 62 pund, skinnið
135 pund (pundið af því á sex
cent). Aðrir fjórir keyptu gelda
kú, þó með kálfi, á 20 doll.; vó
kjötið af henni 332 p., mörinn 30
p. og skinnið 40 p.
Var svo verið þar um veturinn
við járnbrautarvinnu öðru
hverju fram í marz, þá hætti
hún. Eftir að menn komu þang-
að, fóru nokkrir menn þar í
landaskoðun og leizt ekki á að
taka þar land, því að skógarnir
eru þar fjarskalega stórvaxnir og
erfitt að vinna þá, en landið
mjög grýtt og sums staðar tóm-
ar klappir, en hart oft á vetrum.
Líka bar margt fleira til óá-
nægju þar: Húsin voru slæm,
sem menn höfðu til íbúðar, svo
að margir voru lasnir til heilsu
og gátu þess vegna ekki altént
unnið. Var það helzt af maga-
veiki. Svo misstu margir þar
börn sín, því að margt dó af
þeirri [veiki]. Líka fengu menn
ekki ætíð vinnu, þótt þeir væru
frískir, og voru fjarska mörg
verkaföll orðin svoleiðis. Líka
vantaði túlk við járnbrautina og
fl.
Meðan menn voru í Toronto,
kom þangað íslenzkur maður,
Jóhannes að nafni Arngrímsson,
prests að Bægisá. Hafði Páll
Magnússon á Akureyri, sem ætl-
aði að verða agent þessa flokks
og fylgja honum, en fór hvergi
vegna veikinda, skrifað honum
til Bandaríkja og beðið hann að
taka á móti þessum flokk í Hali-
fax og vera túlkur hans. Hafði
Jóhannes brugðið strax við og
beðið því lengi eftir mönnum þar,
en þegar flokkurinn fór til Que-
bec gat hann aldrei náð tali af
mönnunum, því að Sigtryggur
varð hlutskarpari. Kom hann svo
á eftir til Toronto og hafði þá
tal af löndum og sagði þeim, að
Nýja-Skotlandsstjórn byði þeim
betri kosti en Ontariostjórn,
nefnilega uppbyggt hús með 100
ekra landi, með einni ekru ruddri
og hreinsaðri, gefins, og viður
væri lánaður, þar til menn
fengju uppskeru af landi sínu.
Kom hann eftir það til Kinmount
og var þar túlkur við brautina
um tíma.
Nú með því, að menn voru ekki
ánægðir í Kinmount, sem áður
er sagt, þá tóku nokkrir sig sam-
an og sendu fimm menn ofan til
Nýja-Skotlands með Jóhannesi
til að vita, hvernig þeim litist á
landið og hvort skilmálarnir
væru áreiðanlegir. Varð þeim sú
ferð mjög dýr, með því þá var
komið fram á vetur, svo að þeir
urðu flestir peningalausir. Var
Jón einn af þeim, sonur Jóns
Rögnvaldssonar, er sig kallaði þá
og síðan Hillman. Var tekið vel
á móti þeim í Halifax, og sá
stjórnin um þá um veturinn. Lít-
ið gátu þeir kannað landið, því að
þá var komið nokkurt föl. Þó
fóru nokkrir þeirra þangað, sem
landið átti að gefast, og leizt
ekki illa á það, því að skógurinn
var mikið viðráðanlegri en í On-
tario. Sn grjót gátu þ?ir ekki séð.
Var Jón Rögnvaldsson í Kin-
mount um veturinn hjá Lárusi
Frymann Björnssyni úr Dala-
sýslu, þar til hann fór þaðan. Fór
hann til Péturs sonar síns, er þar
var þá líka og fylgdi honum.')
Eftir að j árnbrautarvinnan
hætti fóru margir, sem gátu, að
fara burt þaðan til að fá sér betra
húsnæði annars staðar. Þar á
meðal voru þeir feðgar, Jón og
Pétur. Fóru þeir frá Kinmount
þriðjudaginn fyrstan í einmánuði
ásamt nokkrum fleirum (nálægt
20 manns) með farangur sinn á
þrem sleðum á leið til Lindsay,
sem er 42 mílur í suður frá Kin-
mount. Kostaði ferðin 21 doll. f
Lindsay fengu þeir leigt hús, en
lítið var þar um atvinnu. Var
Brynjúlfur frá Skeggstöðum
kominn þangað litlu áður og
hans félagar. Hugðu menn nú
helzt til að komast til Nýja-
Skotlands, en sumir gátu það
ekki fyrir peningaleysi. Urðu þeir
því að leita sér að atvinnu til að
fá þá. Eftir þriggja vikna dvöl í
Lyndsay fóru feðgarnir og
nokkrir fleiri til Millbrook, sem
er 25 mílum sunnar og austar,
því að þar var betri atvinnu að
fá. Kostaði sú ferð 30 cent. Sama
daginn fóru Brynjúlfur og fylgj-
arar hans, þar á meðal Hafsteinn
frá Hrauni, á leið til Halifax. Var
þar liðugt 30 manns.
f Millbrook fengu þeir, sem
þangað fóru, frítt hús og stó lán-
aða fyrir lítið og nokkurn veginn
!) Þessari frásögn um Kinmountferðina
og veruna þar ber að mestu saman við
það, er um þetta hefur verið ritað. Sbr.
frásögn Símonar Símonarsonar frá Heiðar-
seli í Gönguskörðum um sama efni; hana
er að finna að nokkru í II. b. Sögu ísl. í
Vesturheimi.