Heima er bezt - 01.07.1958, Qupperneq 16

Ur aldargömmm blöáum
Frá fyrsta ársfjórðungi 1858
Fjárkláðinn.
Um þetta leyti var fjárkláðinn í algleymingi og skipt-
ar skoðanir um útbreiðslu hans. A Alþingi komu fram
tvær skoðanir. Meiri hluti þingmanna vildi „fækka fénu
yfir höfuð að tala, og áleit þetta hið eina skilyrði fyrir
því, að læknaður yrði kláðinn, stemmdir stigar fyrir
útbreiðslu hans og endurbætt fjárræktin; meiri hlutinn
vildi því einnig leyfa að fjárfáir menn settu á kláða-
veikar ær. En minni hlutinn vildi þvert á móti strá-
drepa niður allt kláðaveikt eða sjúkt fé fyrir vetur-
nætur, og var það hið sama---------sem að framfylgja
algjörum niðurskurði eða strádrepa niður um þessar
sýslur svo að segja hverja kind. „Þjóðólfur“, sem þá var
eina höfuðstaðarblaðið, fylgdi meirihlutanum. Land-
læknir, dr. J. Hjaltalín, lét sig málið allmiklu skipta og
ritaði um það hvað eftir annað í Þjóðólf. Hann vildi
lækna kláðann, en fékk þó ómjúka dóma hjá blaðinu:
„En tillögur hans og ályktanir utan læknisfræðinnar
bera einatt með sér þá fljótfæmi og fum, sem ekki er
affaragott, sízt í svo mikilvægu máli sem hér ræðir um,
og þá bætir ekki úr skák, þegar þar koma innan um
bæði vanhugsaðir og óþvegnir fleygar eða ,folöld‘ frá
öðrum kokkum.“
Neðanmáls stendur: „Kekkir í illa soðnum graut eru
í sumum héruðum nefnd „folöld“.
6. marz. Kláðalækningarnar hér syðra ganga að vísu
misjafnt úr hendi en heldur vel yfir höfuð að tala.
Sjúka féð hefur víða dregizt upp, víða haldizt kláða-
lítið og þrífst mætavel, sums staðar er féð alveg læknað
og kláðalaust; baðmeðulin, er bezt hafa reynzt, vantar
nú, og hnekkir það framhaldi lækninganna. Ölfusingar
sumir og Selvogsmenn kvað vera þegar farnir að kaupa
sér fjárstofn austan úr Holtum.----Kláðanefndin hér
á staðnum (í Rvík) með bæjarfógeta og sýslumanni,
skoðaði 2. f. mán. allar sjö kindur skólakennara H. Kr.
Friðrikssonar, og reyndust allar allæknaðar og alveg
kláðalausar.
27. marz. Kláðalækningarnar virðast nú gefa æ betri
raun hér syðra.------Reyndur maður og áreiðanlegur
í Árnessýslu hefur ritað oss að tóbakslögurinn taki fljót-
ast af tvímælin og dugi betur en öll önnur smyrsl; er
hann svo til búinn, að eitt pund af munntóbaki er soðið
í 24 mörkum af kúahlandi og svo lengi látið sjóða, að
ekki séu eftir nema 12 merkur, dugi af þessum lög hálf
mörk eður peli í kindina. — Þjóðólfur.
H úsnæð isauglý sing.
„Lítið og laglegt íbúðarhús í Reykjavík, á hagkvæm-
um stað, nýlegt og vel við haldið, með vænum móskúr
og góðum kálgarði, með tveimur ofnherbergjum niðri
auk matkamers og kokkhúss, og með ofnherbergi og
læstu geymsluhúsi á lofti, er til sölu eða leigu um lok
maímán. þ. árs. Útg. Þjóðólfs semur um hvorttveggja.“
» — Þjóðólfur.
Hattar í misgripum.
„Nær því nýr silkihattur hvarf í haust úr fordyri
skrifst. Þjóðólfs, máske tekinn í misgripum, en þó var
engi annar hattur skihnn eftir í staðinn, undarleg mis-
grip! Útg. Þjóðólfs átti hattinn, biður manninn gjöra
svo vel annað hvort að skila honum eða koma sjálfur
með höfuð sitt, svo að tekið verði mál af því.“
— Þjóðólfur.
Útbreiðsla Þjóðólfs.
„Eftir þeim fregnum, er vér höfum getað nákvæm-
astar fengið nú með miðsvetrarpóstunum um kaupend-
ur blaðsins, þá eru þeir nú samtals 1260 eða það rúm-
lega. Kaupendum hefur mest fækkað í Ámessýslu, 32
færra en f. ár; en mest fjölgað í Gullbringu- og Kjósar-
sýslu og Mýrasýslu og í Reykjavík.----------Útlendur
maður þjóðverskur kaupir 20 expl.“ — Þjóðólfur.
„Sjaldgæfur náttúruviðburður.
(Aðsent frá prófasti hr. Ó. Sívertsen í Flatey). Þann
3. des.mán. 1857, í hálfbirtu um morguninn, sást svart
ský yfir fjallsgnípunni, er lengst skagar í sjó fram fyrir
sunnan Patreksfjörð; heyrðist þá líka hastarlegur hvin-
ur í fjallshyrnunni fyrir utan og ofan bæinn að Kolls-
vík, og í sama vetfangi skall bylur á bænum, sem braut
hann þegar niður og þrúgaði baðstofunni svo niður og
braut, að af viðum í henni fannst ei eftir nokkur spýta
einni alin lengri. Ein gift kona og eitt bam dóu strax
undir rústunum, en þrír af heimilisfólkinu, sem náðust
brátt á eftir, sköðuðust og lágu síðan veikir. Eitt bam
náðist á fjórða, annað á sjötta degi seinna, bæði lifandi
og ósködduð, nema annað kalið á hendinni. Allt innan-
234 Heima er bezt