Heima er bezt - 01.03.1959, Qupperneq 15

ODDNÝ GUÐMUNDSDÓTTIR:
Glöggt er gests augað
Smásaga
Jón Smyrill segir frá:
Z' , . .
E=^g ferðast litið, og til útlanda hef ég ekki
enn lagt leið mína. Sennilega leynist þó með
mér einhver útþrá, því að ég les allar ferða-
^ sögur með áfergju.
Menn ferðast til Frakklands, Ameríku og jafnvel til
Austurlanda, og síðan fræða þeir okkur um þjóðir þess-
ara landa. Einatt dáist ég að skarpskyggni þessara manna
og dómgreind.
Vera má, að ég hafi dulda löngun til ritstarfa. Mér
liggur við að öfunda þessa menn meir af frásögninni,
en af sjálfu ferðalaginu.
í sumar var óhemju mikið um ferðalög og öll blöð
svört af ferðapistlum. Ég las þá alla. Hver veit, nema
það hafi verið þetta sem kom mér til að fara með áætl-
unarbíl norður í Ufsafjarðardali, þó að konan letti mig
eindregið. Hún sagði, að ég þekkti þar engan lifandi
mann og ætti ekkert erindi þangað.
„Þó það,“ anzaði ég konunni. „Hvað ætli hann Bessi
hafi þekkt marga Blámenn? Fór hann þó til Súdan í
^ CÍ
vor.
Víst gæti verið gaman að fara til Frakklands, fróð-
legt að dvelja í Ameríku og ævintýralegt í Mongóla-
löndum. En maður, líttu þér nær. Hafið þið komið í
Ufsafjarðardali? Ekki það! Þá þekkið þið, að minnsta
kosti, ekki — Ufsafjarðardali.
Ég náði endastöð leiðarbílsins klukkan tólf að kvöldi.
Það vakti undir eins athygli mína, að, þar á bæjarhlaði
sögustaðarins Ljótsstaðabrekku er Álfakletturinn, sem
getið cr í þjóðsögunni. Ekki er það í frásögur færandi,
þó að jarðfast bjarg sé á sínum stað. En sunnan undir
klettinum, þar sem álfakonunni var færð mjólk hverja
Jónsmessunótt er — mjólkurskálin. Enn í dag, á Jóns-
messunott, gengur húsfreyja á Ljótsstaðabrekku síðust
manna út úr bænum, sér og sínum til heilla, með mjólk-
urskál og setur varlega niður við „húsvegg“ sinnar
ósýnilegu grannkonu.
Óskáldlegt veraldarvafstur jeppabílstjóra, sem brun-
aði í hlaðið, svipti af mér öllum Jónsmessutöfrum. Það
var og mér fyrir beztu að gefa þeim manni gaum. Þetta
var Hannes Eyjólfsson bóndi á Breiðalæk. Ég sagði
honum deili á mér, og innan skamms ókum við úr hlaði.
Einn fárra bænda úr Ufsafjarðardölum austanverðum
réðst Hannes í að eignast bíl, meðan Moldá enn var
óbrúuð og torfærur miklar handan hennar. Mun ekki
hafa verið heiglum hent að þræða vöð á Moldá. Mér
láðist að inna Hannes nánar eftir þessu.
Hannes tók vel þeirri málaleitun minni, að taka á sig
krók með mig inn að Steinadal, þar sem mér var búin
gisting.
Ekki brást gestrisni þeirra hjóna í Steinadal. Þau
vöktu bæði. Ég sagði þeim, að hér væri kominn Jón
Smyrill Jónsson, en baðst undan öllu umstangi mín
vegna. Það var of seint. Ég var leiddur til stofu, þar sem
beið mín borð, hlaðið kræsingum.
Þau hjón eru komin af léttasta skeiði, þó mundi Garð-
ar bóndi vera talinn vörpulegur í hópi sér yngri manna.
Aðeins hið virðulega alskegg setur á hann öldurmann-
legan svip.
Við töluðum um veðrið, sem í sveit er títt, og síðan
um landsins gagn og nauðsynjar, þar til máltíðinni lauk
með rjómakaffi og ég fékk kærkomna hvíld milli æðar-
dúnssænga.
Að morgni kveð ég þó þetta gagnmerka fólk og held
áfram ferð minni, gangandi fyrst í stað. Á Eyrarmel
fer ég heim, fæ lánaðan síma og tryggi mér bílfar fram
yfir Moldá aftur, því að mikið átti ég enn óséð af Ufsa-
fjarðardölum. Þar á Eyrarmel var mér tekið tveim hönd-
um. Mannmargt heimili er það og börn eigi allfá, senni-
lega einhver þeirra sumargestir. Við bæjarlækinn var
roskin kona að þvo ull. Hún brá sér heim, til að fá sér
kaffisopa. Skyndilega varð hún óróleg: „Ég er logandi
hrædd um, að Bjólfur og Blástör æði ofan í sjóðandi
pottinn, þetta kann ekki fótum sínum forráð,“ sagði hún
og snaraðist út.
Margt geta börn heitið, þó að Jónatönum og Karí-
tösum fari fækkandi, hugsaði ég.
Ferðaþátturinn minn var ekki orðinn lengri í blaðinu,
þegar okkur kom saman um að hætta við framhaldið.
Fám dögum eftir að þetta upphaf ferðasögu minnar
birtist, barst blaðinu grein, sem það sá sér ekki fært
annað en að birta.
Höfundurinn nefndi sig Jón Ufsa Jónsson. Ekki veit
ég, hvort það er skírnamafn hans, eða nafnið á að vera
fyndni. Grein hans var ekkert notaleg.
Svona hljóðar hún orðrétt:
„Ekki veit ég til hvers er verið að hvetja menn til að
ferðast fremur um Island. en fara til útlanda. Þeir, sem
fara til Frakklands í sumarleyfi, geta frætt okkur um
franskt þjóðlíf. Og hvað ætli þeir sem lenda snöggvast
austur til Kína, megi ekki segja okkur frá hugrenning-
um Kínverja? Frakkar og Kínverjar sjá þetta aldrei, og
við hérna tökum það ekki hátíðlega.
Framhald á bls. 110.
Heima er bezt 91