Heima er bezt - 01.02.1965, Blaðsíða 14

gera uppdrætti af öllu gróðurlendi afréttanna, og jafn-
framt að meta haglendin eftir gæðum þeirra, svö að
unnt yrði að finna og gefa reglur um, hvernig landið
mætti nytja, án þess að landspjöll hlytust af, en búfén-
aður gæfi þær afurðir, sem á yrði kosið eftir staðhátt-
um. Hafizt var handa um kortagerð þessa sunnanlands
og að loknu síðasta sumri var lokið að gera uppdrætti
af öllum afréttum sunnan jökla austan frá Hverfisfljóti
og vestur að Tvídægru að kalla má, og byrjað var á
heiðalöndum Húnvetninga og Þingeyinga.
Síðan gróðurkortagerð þessi hófst, hef ég verið mæl-
ingamönnunum til aðstoðar við ákvörðun gróðurlenda
og önnur grasafræðileg viðfangsefni, en annars ráðið að
verulegu leyti starfsháttum mínum og starfstíma. Rann-
sóknunum er stjórnað af Ingva Þorsteinssyni, en til
starfsins eru ráðnir menn á hverju sumri, mest ungir
námsmenn. Síðastliðið sumar var hópurinn stærstur, það
sem verið hefur, lengstum 7—8 manns.
EFST Á ARNARVATNSHÆÐUM.
Eitt samfelldasta gróðurlendið í öllu hálendi Islands
eru heiðarnar milli Borgarfjarðar og Húnaþings. Kvæði
Jónasar Hallgrímssonar um Réttarvatn hefur varpað á .
þær einhverju töfragliti, en í raun réttri eru heiðar þess-
ar fremur óaðgengilegt land, en margt eiga þær samt í
fórum sínum, fjöld fiskiauðugra vatna, dulúðugt hraun-
flæmi og umfram allt fjölbreytilega og mikilúðuga
fjallasýn, svo að óvíða getur slíka á íslandi. „ískaldur
Eiríksjökull veit allt, sem talað er hér“, hann vakir yfir
heiðalöndum þessum, fagurskapaður en kuldalegur og
yfirgefur ferðamanninn aldrei.
Það var fyrirfram ákveðið, að gera gróðurkort af
þessum heiðum í sumar. En þar sem við allir vorum
þar lítt kunnugir fórum við Ingvi fyrst stutta könn-
unarferð inn að Arnarvatni mikla, til þess fremur öðru
að sjá, hvernig bezt yrði hagað ferðalögum um svæðið.
Bílar leiðangursmanna i Kerlingarfjöllum.
Höfðum við gert svo áður á öðrum stöðum og gefizt
vel og sparað við það marga vinnudaga.
Við erum fjórir saman auk okkar Ingva, þeir Bjöm
Kolbeinsson, rafvirki úr Reykjavík, gamall starfsmað-
ur flokksins og einn þeirra manna, sem smíðað getur
heila vél úr snærisspotta og vírbút, og enn fremur
Kristleifur Þorsteinsson, bóndi á Húsafelli, sem fer með
okkur til leiðbeiningar, en vill líka vitja nokkurra sil-
unganeta, sem hann á uppi í Arnarvatni, og hafði orð-
ið að skilja þar eftir sakir veðurs.
Áliðið er dags, þegar lagt er af stað frá Húsafelli.
Við stönzum í Kalmanstungu, og ekki er um annað
að ræða en þiggja hressingu hjá Kristófer bónda. Með-
an við sitjum inni í stofunni rifjum við Kristófer upp
gömul ævintýr frá þeim tíma, er við ferðuðumst á
hjólum um Jótland fyrir nær fjórum áratugum. Margt
hefur breytzt á þeim tíma, nema Kristófer er jafn
vasldegur, hress í anda og ókvalráður og þá. Það er eins
og árin bíti ekkert á hann.
Þegar við ökum úr hlaði í Kalmanstungu ber þar
nýjan gest að garði. Er þar komin Sigríður sú, sem
mest leitin var gerð að sumarið áður. Er hún nú að
leggja af stað í nýja fjallaferð, til að freista þess að
finna reiðtygi þau, er hún lét eftir á fjöllunum í fyrra,
þegar henni sjálfri varð nauðuglega bjargað, eftir
margra sólarhringa útilegu. Ekki er nokkur bilbugur á
henni, þótt hrakningar hennar ættu enn að vera henni
í fersku minni, og tekin sé hún að eldast. Hún ber sig
vel á hesti og sveiflar sér léttilega af baki og heilsar
Kristófer bónda með rembingskossi, enda eru þau
gamlir kunningjar. Ekki verður ofsögum af því sagt,
hversu öræfin hafa heillað Sigríði, get ég að vísu vel
skilið það, enda þótt ferð hennar hin fyrri hefði mátt
vera farin af meiri fyrirhyggju, en er ekki okkur öllum
svo farið, að við treystum á tæpasta vaðið, þegar við
viljum njóta unaðssemda öræfanna.
Okkur gengur greiðlega yfir hálsinn hjá Kalmans-
tungu, en á leiðinni norður af honum heyrum við eitt-
hvert hrikt í jeppanum, ekki eru þeir vísu bílafræðing-
ar þegar á eitt sáttir um, hvað að sé, en brátt kemur í
ljós, að brotinn er hjöruliður, og nú er ekki annars úr-
kosti en að snúa aftur niður að Húsafelli og fá jeppa
Kristleifs. Að þessu varð allmikil töf, og komið var nær
miðnætti, þegar lagt var af stað á ný. En hver skyldi
harma það, að vera í heiðaferð á næturþeli að nýliðinni
Jónsmessu.
Nú gekk ferðin tafalaust en seint. Þótt svo sé kallað,
að rudd hafi verið bílaslóð norður að Arnarvatni, er
hún víðast grýtt og alls staðar seinfarin, þótt Þorvalds-
háls taki þar út yfir, en hann er gömul grágrýtisbreiða,
sem götuslóðar liggja um troðnir af fótum hesta og
manna um aldaraðir. Lítið hefur verið unnt að laga þá
til enn, en allt stendur til bóta. En þó að júnínóttin sé
mild, þá sækir þó þreytan á ferðamanninn, og fegnir
urðum við alhr, þegar komið var norður á Svartarhæð,.
og útsýn opnaðist yfir Arnarvatn með flóum sínum,
nesjum og víkum, og jeppinn renndi sér niður brekk-
58 Heima er bezt