Heima er bezt - 01.03.1988, Blaðsíða 16

Þess utan virtist hegðun hinna undarlegu hjúa eðlileg.
Þau komu til Dakóta með flóttamannahóp, sem þrátt fyrir
andmæli Kanadastjórnar tók sig upp úr flugnagerinu í
fenjunum í Manitóba sem þeim hafði áður verið úthlutað.
Karlmennirnir ferðuðust fótgangandi en konur þeirra á
uxavögnum og þannig fluttust þau búferlum á frjósama
sléttuna handan landamæranna. Þau voru sístarfandi,
plógförin lengdust ár frá ári og hvorki engisprettufaraldur,
æðisgenginn stormurinn né gripdeild úlfanna höfðu dregið
úr trú þeirra á landið. Það var raunar þessi ákafa trú, sem
deilt var yfir léttu glasi af toddí, sem hafði sannfært minn
hrifnæma föður um að næst mætti komast himnasælunni
með því að stunda sauðfjárbúskap í Dakóta. Til þess að ná
þessum leigusamningi við alsæluna var fórnað litlu íbúð-
arhúsi og matjurtagarði sem girtur var hvítri rimlagirðingu.
Það var gert á móti vilja og sannfæringu móður minnar. Á
stórbýlinu bauðst aftur á móti bjálkahús, sem móðir mín
taldi að ástæðulausu vera ömurlegasta húsnæði sem
mannskepnunni væri bjóðandi. Einnig fylgdu ótaldar ekr-
ur óræktaðrar sléttunnar sem falin var lágvöxnu kjarri. tólf
kindur, ein kýr.
En nú var ævintýrinu lokið. Enn einu sinni vorum við á
ferðalagi, peningalaus, og höfðum ekkert annað í fartesk-
inu en sængurföt, fötin okkar og fáeina húsmuni. Næsti
áfangastaður var kofinn með torfþakinu, bústaður hinna
gestrisnu en þó undarlegu Ericsonhjóna.
Þessi heimsókn hefur greypst i huga mér sem fyrstu
minningar ótengdra atburða sem í sjálfu sér voru lítilfjör-
legir, en höfðu þó hver og einn varanleg og flókin áhrif á
viðhorf mín og viðbrögð gagnvart lífinu síðar meir. Að ég
skuli muna svo margt frá þessari heimsókn nú, næstum
fjörutíu og fjórum árum síðar, er í sjálfu sér ekki svo
merkilegt. Tilfinningalegt rót skilur eftir sig varanleg áhrif.
Og það má nú segja að þetta hafi verið nótt grátbroslegra
öfga.
Eins og tveir dvergar, lotnir i herðum, biðu Ericson-
hjónin okkar við opnar dyrnar og gægðust óþreyjufull út í
myrkrið. Þau voru næstum búin að gefa upp alla von um að
við kæmum um kvöldið og voru að halda í háttinn er þau
heyrðu í hestunum. Þau glöddust eins og börn er þau
sluppu við að fara í rúmið og drifu okkur inn í húsið af
slíkum ákafa að við urðum feimin. Þau voru lágvaxin. dökk
yfirlitum og húðin þykk sem leður. Séð með barnsaugum
mínum gat ég ekki greint á þeim nokkurn mun nema hvað
herra Ericson var með hárbrúsk á hökunni og klæddist
víðum vaðmálsbuxum en hárbrúskurinn á frú Ericson var
undir nefinu á henni og hún klæddist viðu pilsi úr sama
efni.
Þeim lá hátt rómur og voru skrækróma eins og þau hefðu
reynt raddböndin til hins ítrasta við að kallast á yfir vind-
blásna sléttuna. Og þegar annað hvort þeirra sagði eitthvað
var því varpað yfir til hins í formi spurningar:
„Ha, hvað heldur þú Rúna?“
„Ha, segir þú satt Nonni?“
Það var heitt í húsinu og ilmur af soðnu kindakjöti því
okkar hafði verið beðið lengi og enn kraumaði í súpupott-
inum á eldavélinni. Á veggnum hékk lampi og að baki hans
hlífðarskjöldur úr tini. Af honum fékk ég glýju í augun og
datt í hug grimmdarlegur engillinn í sögubókinni sem stóð
við Edens hlið og brá króksverði.
Á borðinu stóðu diskar með kleinum, lifrarpylsu, brauði
og smjöri og svo fjárans eggin, sem alls staðar voru nálæg.
Kommóða með marmaraplötu og brotnum spegli skipaði
heiðurssess milli litlu glugganna tveggja og þar ljómaði í
öllu sínu veldi eiturgrænt plussalbúm með alvöru látúns-
sylgjum.
Þar með lauk uppgötvunum mínum. Eitthvað kvikt og
lipurt stökk undan borðinu þar sem það hafði áður verið
falið bak við dúkinn og létt eins og fuglinn, settist það á
bakið á eldhússtól, aðeins fáein skref frá mér.
Ég féll á samri stundu fyrir þessari yndislegu skepnu.
Augun voru svört og skínandi eins og nýjar spennur á skóm
og þau störðu á mig fram úr pínulitlu gulu andliti sem var
ekki stærra en epli, en samt svo undarlega mennskt. Hún
hoppaði gáskafull um á stólbakinu og gaf frá sér skemmti-
leg þvaðurshljóð, sem minntu mig á hagl sem féll á
gluggarúðu og svolítið á mömmu þegar hún var í mjög
vondu skapi.
Ég stóð sem negld niður í sívaxandi aðdáun. Þegar frú
Ericson kom til að hjálpa mér, eftir að hafa komið mömmu
og barninu vel fyrir við eldinn, lét ég hana færa mig úr litlu,
þröngu kápunni án þess að heyra orð af því sem hún sagði
eða muna eftir að rétta kurteislega fram handlegginn.
Jafnvel rödd mömmu, sem kallaði til mín frá ofninum, og
var nú orðin mild og full umhyggju, hafði engin áhrif. Ég
gat ekki tekið augun af þessari forvitnilegu gulu veru.
Ég var enn sem í draumi þegar mér var komið fyrir á
mjaltastól. Þá var mér gefinn sykurmoli og sagt að sitja nú
og bíða kvöldmatar eins og prúð stúlka. Sykrinum laumaði
ég í lítinn vasa á kjólnum mínum því þó ég hefði í barnæsku
minni mestu óbeit á sætindum, bjó ég yfir samskonar
eðlishvöt og íkorninn og faldi slíkt góðgæti. En hvorki
kvöldmatur né sætindi fengu rúm í mínum furðu lostna
huga. Með þeirri skynsemi sem ég réði yfir, reyndi ég að
komast til botns í undrinu sem var fyrir framan mig.
Hvernig gat nokkuð sem líktist svona mikið ungbarni verið
kafloðið? Ef það var ekki einhver undarleg gerð af barni.
yfir hverju var það þá að skammast? Hverskonar vera gretti
sig eins og strákur, vaggaði hausnum eins og gömul kona og
klóraði sér á gulum maganum með agnarlitlum löppum
með bleikum lófum?
Þetta var hvorki köttur né hundur. Og vitanlega var
ekkert ungbarn nógu snjallt til að tylla sér á stólbak, að ég
nú ekki tali um að skjótast upp og niður og berja út hand-
leggjunum. Ég gat ekki ímyndað mér hvað hér var á ferð-
inni. En þegar veran vafði allt í einu löngu skottinu um
stólbakið, hoppaði niður á gólf og svo upp aftur, svo hratt
að varla varð auga á fest, kom mér í hug töfrandi lausn. Nú
gleymdi ég alveg að kurteisar, litlar stúlkur voru til sýnis en
áttu ekki að tala og æpti himinlifandi:
„Pabbi, pabbi. Hann er konungssonur í kattarskinni. Og
ég ætla að elska hann að eilífu.“
Vei hinum nýja spámanni. Rosalegar og miskunnar-
lausar hlátursrokur voru viðbrögðin við minni hetjulegu
88 Heima er bezt