Heima er bezt - 01.06.1995, Side 26

Skjótastur og snarráðastur allra,
sem þarna voru, var Bogi nokkur
Kristjánsson, sonur ekkjunnar og
fyrirvinna hennar. Hann var skot-
maður góður og flaug fyrst í hug að
freista þess að skjóta örninn, en hon-
um varð brátt ljóst að það var fráleit
hugmynd. Það var alltof mikil áhætta
vegna barnsins.
Bogi greip nú langa stöng, sem
honum var fljótt tiltæk, náði í röskan
hest og reið allt hvað af tók á eftir
eminum áleiðis að Krossfjalli, þar
sem arnarhreiðrið var.
Innan skamms kom í ljós, að örn-
inn hafði hér færst of mikið í fang.
Barnið var stórt eftir aldri, og reynd-
ist fuglinum svo þungt, að áður en
hann komst að fjallinu, dapraðist
honum flugið mjög. Og þegar Bogi
komst á reiðskjóta sínum á móts við
örninn hafði hann lækkað flugið svo
mikið, að Bogi gat slengt stönginni á
annan væng hans, svo að hann varð
að setjast. Sleppti þá örninn barninu
án þess að vinna því frekar mein og
lagði á flótta undan manninum með
bilaðan væng. Hafði hann þá flogið
með barnið rétt um þriggja kílómetra
vegalengd.
Þegar Bogi kom til telpunnar, var
hún meðvitundarlaus, en innan
skamms raknaði hún við og var
furðuróleg enda þekkti hún piltinn
vel. Bogi flýtti sér nú með telpuna
heim, þar sem hún var athuguð ná-
kvæmlega. Kom þá í ljós að hún var
furðulítið særð eftir klær arnarins,
sem virtust hafa fengið nægilegt hald
í fötunum, og nefinu beitta hafði
hann ekki enn beint að holdi hennar.
Það skyldi bíða, þangað til kontið
væri til unganna í hreiðrinu.
Kunnugir sögðu síðar, að telpan
hefði verið dauf og utan við sig í
nokkra daga eftir þessa einkennilegu
og áhættusömu loftferð, en varanlegt
mein hefði hún ekkert hlotið.
Við getum gert okkur í hugarlund
þann fögnuð, sem gagntekið hefur
foreldrana og raunar Skarðsfólkið
allt, að heimta barnið heilt úr annarri
eins hættuför. Mun slíkt næsta fá-
gætt.
Brynjar Páll Rögnvaldsson:
Sagan aS
henni Gulsu
Hún Gulsa var dóttir hennar Rósu,
en Rósa er fyrsta kisan, sem ég man
eftir, og þó lítið annað en að hún var
falleg á litinn og góð.
Eitt vorið eignaðist Gulsa kettl-
inga, og ósköp var hún umhyggju-
söm með litlu angana sína tvo.
Einn daginn komu tvö systkinin
komu heim með tvo gæsarunga, og
þessir litlu, grænu hnoðrar voru
skoðaðir í krók og kring af heima-
fólki. Gulsa fékk líka að skoða, og
fylgst var með, hvernig hún brygðist
við fuglalyktinni. Nú gerðist undrið.
Gulsa vildi ólm fá viðbót við börnin
sín og bauð gæsarungunum að sjúga
spena sína með kettlingunum. Það
kærðu þeir sig ekkert um en kúrðu
sig að kisubelgnum í hlýjunni, og
Gulsa vafði sig utan um ungahópinn,
alla fjóra angana, loðna og fiðraða,
öllum á bænum til mestu undrunar.
Svona gekk það dag eftir dag,
alltaf sama viðmót hjá Gulsu og
móðurumhyggja. Þegar hópurinn fór
svo að hreyfa sig meira, jukust mjög
áhyggjur Gulsu. Ungarnir fengu að
fara út, og þá voru pollar mjög freist-
andi vettvangur fyrir gæsarungana,
en það þoldi Gulsa ekki að horfa upp
á. Þeir gætu barasta drukknað í poll-
unum, og mjálmandi ráfaði kisa
kringum pollinn og reyndi að fá ang-
ana grænu til að koma á þurt land.
Loks aumkvaði sig einhver yfir
Gulsu og tók sullukollana upp úr
pollinum og færði Gulsu þá í bólið
hennar, en þá tók ekki betra við fyrir
„græningjana,“ því að Gulsa þurfti
að sleikja bleytuna af þeim og sand-
inn og þvílík læti og hávaði. Kisa
hélt litlu óþekktarormunum með
framlöppunum og sleikti fiðrið alveg
eins og hún gerði við kettlingaskinn-
in sín, sem létu sér það vel líka, en
gæsarungunum féll ekki við þennan
þrifnað, og Gulsa virtist þá alveg
vera gáttuð á, hve bömin hennar
voru ólík, hvað varðaði allan þrifnað.
Ekki minnkuðu áhyggjur Gulsu,
þegar hópurinn fór að fá vit til að
leika sér og fljúgast á. Kettlingarnir
rifu í stélstubbana á gæsarungunum
og þeir svöruðu með því að bíta í
rófuna á kettlingunum. Eftir þessar
orrustur þurftu ungviðin ekki að státa
sig af prúðu stéli eða fallegum róf-
um. Hópurinn var sem sagt með
heldur tætingslegan afturenda og
þvílík þolinmæði sem hún Gulsa
hafði við að reyna að siða þessa
óþekktarorma, en móðurástin er
langlunduð.
Oft gerðum við Gulsu upp orð eins
og þessi:
„Því látið þið svona börn? Getið
þið ekki verið til friðs og hagað ykk-
ur eins og siðaðir kettir? Ekki veit ég
hvaðan þið hafið þessa framkomu,
eins og ég hef reynt að hafa góða
siði fyrir ykkur, virðist eins og það
fari inn um annað eyrað og út um
hitt. Æ, jæja, kannski eldist þetta af
ykkur.“
Endalok fósturbarnanna hennar
Gulsu urðu dapurleg. Hundurinn á
bænum gætti unganna úti fyrir hröfn-
unum, því að auðvitað þurftu ung-
arnir að vera úti og hreyfa sig og bíta
gras eins og gæsa er siður og busla í
pollum og éta sand.
Einn rigningardag voru ungarnir
úti en fannst of mikil bleyta og
skriðu því í skjól undir strigapoka.
206 Heima er bezt
Því hafði Sampó, en það hét hundur-
inn, ekki tekið eftir og hélt það vera
rottu, sem undir pokanum hreyfðist.
Stökk hann því til og glefsaði utan
um þetta, sem hann hélt vera óvel-
komið dýr.
Mikið brá honum, þegar hann
heyrði hljóðið í unganum og áttaði
sig á að þarna var gæsarunginn, sem
heyrði undir vernd hans og eftirlit.
Unginn reyndist lærbrotinn og ef til
vill eitthvað meira skaddaður, og seg-
ir ekki meira af honum.
Nú hafði fækkað í bóli Gulsu. Ævi-
lok seinni gæsarungans voru þau, að
kisa var flutt til með bólið sitt og
sætti sig ekki við aðstæður en vildi
flytja á fyrri stað. Hún byrjaði á
flutningi með því að bera gæsarung-
ann eins og kisur bera kettlingana
sína, en unginn þoldi slíkt ekki og
dó.
Þvílík sorg, sem hún Gulsa bar í
brjósti eftir þetta. Það var tæpast, að
hún hugsaði um kettlinga sína fyrir
söknuði. Hún reyndi og reyndi að fá
fiðraða fósturbarnið til að hreyfa sig
en ekkert gagnaði.
Æ, hvað við kenndum í brjósti um
Gulsu okkar.
Einn afkomandi Gulsu var læða,
sem nefnd var Buska. Hún var ósköp
hrædd, þegar við systkinin fórum á
skauta á veturna. Þá elti hún okkur
niður að svelli og bað okkur að koma
til baka, því að það væri stórhættu-
legt að fara út á vatnið. Jafnvel fór
Buska frá litlum kettlingum sínum til
að forða okkur frá þessum voða, sem
hún hélt vera.
Toggi, sem sagt verður frá í næstu
sögu, var afkomandi Busku og erfði
að sjálfsögðu allar mestu kattargáfur
úr ættinni.
Soðinn fiskur
í hvítvini
50 g smjör
2 msk saxaður vorlaukur
1,25 kg. sólkola- eða sólflúruflök,
roðlaus
salt og pipar
1 lítill seinseljuvöndur
4.5 dl þurrt hvítvín
2 msk hveiti
125 g soðnar skelflettar rækjur
Til skrauts:
Sítrónusneiðar
Nokkrar soðnar rækjur í skel
(má sleppa).
Bræðið helminginn af smjörinu í
potti, bætið við lauknum og sjóðið í
2 mínútur.
Vefjið upp flökin og raðið þeim á
hitaþolið fat. Hellið lauknum yfir
og kryddið með salti og pipar eftir
smekk. Bætið við steinseljunni og
víninu. Setjið lok á fatið og bakið í
160 C-gráðu heitum ofni í 15-20
mínútur eða þar til fiskurinn er orð-
inn meyr. Flytjið fiskinn með gata-
spaða yfir á heitt fat og haldið hon-
um heitum. Geymið soðið. Búið til
smjörbollu úr smjörinu sem eftir er
og hveitinu. Sigtið soðið yfir í pott
og látið suðuna koma upp.
Hrærið smátt og smátt smjörboll-
unni saman við soðið til að þykkja
það. Bætið við rækjunum og smakk-
ið sósuna til. Ausið með skeið yfir
fisinn og skreytið með sítrónusneið-
um og heilum rækjum. ef notaðar
eru.
Handa 6.
Heima er bezt 207