Heima er bezt - 01.02.1998, Síða 27

Þjóðólfur
11. sept. 1918.
Áfram
Það er nú á allra síðustu tímum eins
og heldur sé að liíha yfir landbúnað-
inum íslenska, eða gefur manni von
um að svo sé. Er það gleðilegur vottur
þess að dýrtíðin hefur eigi drepið all-
an kjark úr mönnum, þegar ráðist er í
ný og hér áður óþekkt kostnaðarsöm
fýrirtæki til umbóta búnaði vorum á
þeim vandræðatímum, sem nú eru.
Eiga þeir þökk skilið sem gerast
brautryðjendur á þessum sviðum,
hvort heldur það eru einstakir menn
eða heil (sveitar-) félög.
En það eru spor stigin í rétta átt að
útvega nýtísku vinnuvélar til bústarfa.
Vonandi þurfa eigi mörg ár að líða
ennþá, þangað til þessi hlutur er svo
almennur orðinn að mönnum þyki
eigi tíðindum sæta, þótt duglegur
bóndi fari og kaupi sér samskonar
vinnuvélar og stéttarbræður hans nota
í öllum öðrum menningarlöndum.
Þjóðólfur hefur nýlega farið á hnot-
skóg eftir fróðleik um eina slíka ný-
tísku vinnuvél, sem nú er nýkomin
hingað til landsins. Er það að því er
vér vitum ffekast, hin fyrsta vinnuvél
af þvi tagi hér á landi. Það er rnjalta-
vélin hans Boga á Lágafelli.
MJALTAVÉLIN SUCCESS. Heim-
ildannönnum Þjóðólfs segist svo frá:
„Vél þessa fékk hinn alkunni dugn-
aðar- og framkvæmdamaður, Bogi
Þórðarson, nú í vor og er hún ein af
Gluggað í gömul blöð og
forvitnast um það, sem
efst var á baugi fyrir
nokkuð margt löngu.
Umsjón: Guðjón Baldvinsson
hinum mörgu mjaltavélum, sem upp-
fundnar eru og smíðaðar í Vestur-
heimi. Við útvegun vélarinnar var það
haft fýrir augum að fá þá vél, sem
sterkust væri og einföldust og verður
því árlegur viðhaldskostnaður vélar
þessarar sáralítill, aðeins nokkrar
krónur, þar sem árlegur viðhalds-
kostnaður flestra annarra mjaltavéla
nemur tugum króna.
Um verð þessarar vélar er það að
segja að sökum þess hve einföld hún
er þá er hún flestum mjaltavélum
ódýrari og margfalt ódýrari en þær
allra margbrotnustu, sem þó hafa alls
enga yfirburði yfir þessa, en eru
miklu torveldari í allri notkun og
þurfa meiri umhirðu.“
Fullkominn útbúnaður til að mjólka
með eina kú í einu, heitir á ensku
„Unit“ og skal það eftirlátið öðrum að
smíða íslenskt nýyrði í þess stað. Út-
söluverð í Vesturheimi á hverri „Unit“
er 60 dollarar. Getur einn maður ann-
ast hreyfivélina, eða dæluna og 3-5
„Unit“ í einu, eftir því hversu greið-
fært er um fjósið.
Það þykir til vinnandi að kaupa
mjaltavél, þar sem eru átta kýr og
þaðan af fleiri og þar sem kýrnar eru
ekki yfir tuttugu ættu fimm „unit“ að
duga, og því færri sem kýr eru færri,
t.d. ættu þrjú „unit“ að duga til að
mjólka tólf kýr, o.s.frv.
Með mjaltavélinni þarf hreyfivél.
Fyrir 3-4 „unit“ þarf 1 1/2 hestafla
steinolíu eða „benzin“ hreyfivél,
einnig má nota rafmagn til að knýja
mjólkurvélina. Á dælan að slá 45 slög
á mínútu hverri. Hreyfivélar þessar
mætti einnig nota til að dæla vatni,
þar sem svo hagar til, knýja þvottavél-
ar, skilvindur, strokka, hverfisteina,
trafakefli o.s.frv. Verð á hreyfivélum
þessum er í Vesturheimi eitthvað ffá
50-100 dollarar effir gæðum og stærð.
Hvorki þessi mjaltavél, né nein
önnur amerísk mjaltavél, er fljótari að
mjólka en röskur maður, en tíma-
spamaðurinn er í því falinn að einn
maður getur séð um mjöltun á þrem
til fimm kúm í einu.
Það er einhver „danskur?“ vísdóm-
ur, sem komist hefur inn í höfuðið á
sumum mönnum hér á landi, að
mjólkurvélum sé yfirleitt hætt við að
mjólka blóð úr kúnum, en hversu,
sem þetta kann að vera með vélar,
sem smíðaðar eru í Norðurálfu, þá eru
víst fáar eða engin amerísk mjólkur-
vél neitt blóðtökuverkfæri, að minnsta
kosti er óhætt að fyllyrðr það um
mjólkurvélina „Success," að hún
skemmir ekki kýmar neitt, hvorki í
þessu né öðm og flestar kýr þarf að
strefta eftir að vélin hefur verið tekin
af þeim, að minnsta kosti fyrst í stað,
meðan þær em ekki vanar vélinni.
Sumar kýr „selja“ tæplega meira en
Heima er bezt 67