Æskan - 01.02.1932, Blaðsíða 5

Æ S K A N
13
Bertel fór snemma að hjálpa föður sínum við
útskurðinn, en þess í milli lék hann sér við börnin,
sem áttu heima í nágrenni við hann. Þau voru
fátæk og illa til fara, eins og hann sjálfur, því að
auðvitað bjuggu foreldrar hans i einu fátæklegasta
hverfinu í borginni. Bertel var yfirleitt stilltur og
góður drengur, og snemma alvörugefinn, en samt
gat hann stundum verið með í strákapörum.
Einhverju sinni skreið hann inn i garð nágranna
sins, til þess að hnupla eplum. Hann klifraðí upp
i eplatréð, en rétt í því kom einhver þar að, og
varð drengnum þá svo bilt við, að hann féll ofan
úr trénu og meiddi sig á hökunni, svo að hann
bar ör eftir það meiðsli alla æfi. Þegar hann var
orðinn fulltíða og var að raka sig, þá hafði hann
alltaf gaman að því, að segja söguna um það,
hvernig hann hefði fengið örið.
í annað skipti skreið hann inn í lómt varð-
mannsbyrgi, sem stóð á einu aðaltorgi Kaupmanna-
hafnar. Hann lét svo aðra drengi hringsnúa því
og skemmti sér ágætlega. En skemmtunin fór brátt
út um þúfur. Nokkrir hermenn komu þar að. Þeir
tóku drenginn og fóru með hann til varðliðsins,
eins og fanga.
Faðir hans hafði byrjað að kenna honum að
teikna, og mun fljótt hafa borið á því, að dreng-
urinn var handlaginn. Svo mikið er víst, að áður
en hann var orðinn ellefu vetra gamall, kom faðir
hans honum í kvöldskóla við hinn konunglega
lislaskóla. Þar gátu drengir, sem áttn að verða
iðnaðarmenn, fengið að læra teikningu ókeypis.
Drengurinn tók brátt miklum framförum, og kenn-
arar hans sáu, að hann hafði óvenjulega góða
hæfileika.
Á daginn varð hann að hjálpa föður sinum, og
ekki leið á löngu, þar til hann skar betur út og
var listfengari en faðir hans. Þá notaði hann
stundum tækifærið, þegar faðir hans var að borða
miðdegisverð, og lagfærði þá myndirnar, sem pabbi
hans var að skera út. Á þann hátt hjálpaði hann
föður sinum bezt, því að nú þóttu myndir hans
betri en áður, og yfirmenn hans sögðu, að nú sæ-
ist fyrst, hvað hann gæti.
Um það leyti, sem Thorvaldsen fór að ganga til
prestsins, hafði hann unnið heiðurspening úr silfri
við listaskólann, fyrir dugnað í teikningu.
Allir bekkjarbræður hans í skólanum voru miklu
eldri en hann, en hann skaraði þannig fram úr
þeim öllum. — En heldur var hann illa að sér í
kristnum fræðum, sem vonlegt var, og presturinn,
sem hann gekk til, lét hann því setjast meðal hinna
neðstu og lélegustu drengja. Þá var nefnilega siður,
að láta börnin raða sér þannig, að þau duglegustu
sátu innst eða efst, sem kallað var, en hin fáfróð-
ustu neðst eða utast.
Presturinn hafði heyrt getið um hinn duglega
dreng, sem hlotið hafði heiðurspeninginn, og mundi
að hann hét Thorvaldsen. Dag nokkurn, er hann
var að yfirheyra börnin og var kominn að þeim,
er neðst sátu, spurði hann um nafn Bertels.
»Thorvaldsen«, Var svarið. Presturinn varð hissa.
Þetta nafn var ekki algengt í Danmörku, eins og
gefur að skilja.
»Þú ert ef til vill í ætt við drenginn, sem hlaut
heiðurspening við listaskólann?« spurði prestur.
»Ertu kannske bróðir hans?«
»Nei«, svaraði Thorvaldsen og brosti feimnislega.
»Pað er eg sjálfur«.
Og þá varð nú presturinn kurteisin sjálf. Hann
hneigði sig fyrir Bertel, þéraði hann og kallaði
hann »Monsjör« eða herra, og að lokum lét hann
hann setjast innstan allra drengjanna, og annar
varð hann í röðinni á kirkjugólfinu, daginn, sem
hann var fermdur.
Pegar Thorvaldsen kom i skólann um kvöldið,
sagði hann félögum sínum frá þessum heiðri, sem
prestur hafði sýnt honum, og bætti svo við:
»Mér þykir þetta leitt vegna hinna drengjanna,
því að þeir eru sannarlega betur að sér í kristnum
fræðum heldur en eg«.
Eftir ferminguna vildi faðir hans, að hann hjálp-
aði sér og hætti við námið í skólanum. Faðir hans
var fátækur og hafði þörf fyrir hjálpina. Ekki
varð þó af þvi, að hann hætti. Kennarar hans vildu
ekki sleppa honum. — Nú var hann byrjaður að
móla myndir, og brátt fekk hann annan verðlauna-
pening úr silfri og var nú álitinn duglegasti nem-
andi skólans. — Hann kom sér vel, og allir félagar
hans vitna það um hann, að hann hafi verið hjarta-
góður og hjálpsamur og hvers manns hugljúfi.
Þann 14. september 1790 hélt Friðrik, sem þá
var krónprinz í Danmörku, innreið sína í Kaup-
mannahöfn. Hann var þá nýgiftur. Kaupmanna-
hafnarbúar skreyttu borgina eftir föngum. Við þetta
tækifæri sáust í fyrsta sinni nokkur listaverk eftir
Thorvaldsen opinberlega. það átti að reisa heiðurs-
hlið mikið á »Kóngsins nýja torgi«, og Thorvaldsen
var fenginn til þess að móta þrjár stórar mynda-
styttur. Pær áttu að tákna frægð Danmerkur og
verndargyðjur Noregsog Danmerkur. — Þessi Hkneski
voru svo vel gerð, að allir dáðust að fégurð þeirra, en
Thorvaldsen var samt ekki neíndur á nafn. Hann var
að eins nemandi við listaskólann. Það gat verið, að
hann yrði upp með sér. Hirðherrarnir, sem áttu að sjá
um móttökurnar, fengu allt hrósið. [Framh.].
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCKXDOOOOOO