Æskan - 01.12.1933, Qupperneq 5

Æ S K A N
95
Nýjar bækur,
sendar »Æskunni«:
Hallgrímur Jónsson:
Viðlegan á Felli.
Saga úr sveitalífi.
Pessi litla saga er að mörgu leyti
merkileg og á það skilið að vera mikið
lesin. Mun hún einnig hafa átt vin-
sældum að fagna, því að þetta er 2.
útgáfa bókarinnar.
»Viðlegan á Felli« bregður upp
skýrri mynd af störfum fólks um hey-
anna tímann á myndarheimili í sveit
— eins og þau tíðkuðust fyrir tveim
áralugum — og tíðkast sumstaðar að
nokkru leyti enn i dag. Sagan gerist
mest öll á einni viku, og er ótrúlega
miklu efni komið fyrir í fáum orðum.
Á Felli láta allir »hendur standa
fram úr ermumn. Par eru ekki slegin
vindhöggin. Árangurinn er líka sá, að
Felis bóndinn á heyfyrningar eftir
harðan vetur, og heflr þó hjálpað
sveitungum sínum, sem heylausir urðu,
og ekki höfðu notaö sumarið jafn vel
og hann.
Margt er skemmtilegt í bókinni og
fyndið. Ekki skil eg, aö margir, sem
dvalið hafa í sveit á unglingsárunum,
lesi t d. kaflann um Ella og Karl, er
þeir fóru einir með heylestina heim
af dalnum, án þess að minnast svip-
aðra æfintýra. Pað er ekki spaug að
reiða heim hey og vera ekki bagga-
fær, verða að láta baggana liggja, þar
sem þeir eru komnir, ef ofan fer af
hestunum. Og eg hugsa, að það gangi
svipað enn i dag, þar sem hey er reitt
lieim á hestum langar leiðir, og
krakkar sendir með lestirnar.
Eg hygg, að þessi smásaga fái þeim
mun meira gildi, þvi lengra sem líður.
Hún er svo nákvæm lýsing á vinnu-
brögðum og lifnaðarháttum þess tima,
er hún gerist á.
Björn Björnsson heflr teiknað í
bókina ágætar myndir, og frágangur
er góður.
Gagn og gaman.
Lesbók fyrir byrj-
endur. — Saman hafa
tekið Helgi Elíasson
og ísak Jónsson.
Bók þessi er nýstárleg að því leyti,
að ællast er til við notkun hennar,
að börnunum sé kennt að þekkja hljóð
stafanna og setja orðin saman eftir
því, en ekki með gömlu stöfunar-
aðferðinni. Mun sú aðferð vera orðin
úrelt víðast hvar í barnaskólum er-
lendis, þótt hún sé enn mest notuð
hér á landi. Og trúlegt er, að þessi
bók verði til þess, að margir breyti
til við Iestrarkennsluna og reyni þessa
aðferð, seim af flestum er álitin betri
og auðveldari fyrir börnin. En þess
ber að geta, að bókin er góð fyrir
byrjendur í lestri, livaða aðferð, sem
notuð er.
Piö, lesendur »Æskunnar«, eruð nú
auðvitað flestöll orðin vel læs og
þurfið ekki á þessari bók að halda,
en litlu systkinin ykkar eignast liana
sennilega mörg, og byrja að læra lestur
í henni. Og hún er skemmtileg, full af
fallega teiknuðum myndum og léttu,
skemmtilegu efni. Hún á áreiðanlega
eftir að verða mörgu barni bæði til
»gagns og gamans«,
L. M. Montgomerg:
Anna í Grænuhlíð.
Axel Guðmundsson
þýddi.
»Anna í Grænuhlíð« er talsvert löng
saga, 216 bls. í nokkuð stóru broti, og
hún er ljómandi skemmtileg frá upp-
hafi til enda.
Anna litla er munaðarlaus telpa,
sem ung missir foreldra sína og á við
hörð kjör að búa. Ellefu vetra gömul
lendir hún á barnahæli, og er skömmu
síðar svo heppin að vera tekin í fóstur
til systkinanna í Grænuhlíð. En það
er einskær tilviljun, eða þá forsjónin,
sem valda þvi. Systkinin vildu fá dreng,
til léltis við störfin utanhúss. En svo
er Anna, af misgáningi send til þeirra.
Og eg er viss um, að þegar þið hafið
lesið þessa bók, þá verðið þið mér
samdóma um, að það er engin furða,
þó að Anna vinni fljótt hylli þeirra
systkinanna, og þau geti ekki látið
hana frá sér aftur. Hún er svo hug-
myndarík og skemmtiiega hreinskilin,
aö mann langar til að sjá liana og
tala við hana, og hún stendur líka
ljóslifandi fyrir hugskotssjónum manns
að lestrinum loknum. — Hér er ekki
rúm til að rekja efni sögunnar, bezt
er að lesa hana sjálfur, en hún segir
frá uppvexti Önnu í Grænuhlíð og
skólavist, og henni lýkur með þvi, að
Anna verður ellistoð fóstru sinnar.
Pessi saga verður áreiðanlega vin-
sæl meðal unglinga, og fuliorðnir munu
einnig lesa hana sér til ánægju. Hún
er fjörlega skrifuð, skemmtileg og
falleg.
Útgefandi er Ólafur Erlingsson, sem
áður hefir gefið út ýmsar góðar bækur.
ooooooooooooooœoooooooooo
Seðillinn.
Saga þessi gerðist í sveit á Norður-
landi, var þar skólahús, og þar voru
mörg börn.
Börnin höfðu verið úti að leika sér
kvöld nokkurt og voru nýkomin inn.
Gunnar á Teigi, sem var sonur efnaðs
bónda þar í nágrenninu, réði jafnan
fyrir börnunum. Nú hafði hann eggjað
þau á að stríða Guðjóni litla, sem var
mjög fátækur, og oftast í bættum og
tötralegum fötum, þó að þau væru allt-
af hrein, meira að segja oft og líöum
lireinni en hinna.
Haraldur hét bróðir Gunnars. Hann
var 10 ára gamall, ljóshærður og rjóð-
ur í kinnum. Pegar drengirnir voru að
tala um, að nú skyldu þeir stríða
Guðjóni, fór hann frá þeim og neitaði
að taka þátt í leik þeirra.
Nú sátu þeir báðir inni í skólastof-
unni Haraldur og Guðjón. Guðjón var
að gráta, en Haraldur reyndi að hugga
hann.
»Peir sögðu, að hann pabbi minn
væri þjófur«, sagði Guðjón kjökrandi.
»Peir sögðust vita, að hann hefði tekið
lamb frá pabba þínum í haust. En
þetta er ósatl«. Guðjón beit á jaxlinn,
til þess að reyna að stöðva grátinn.
»Eg veit, að þetta er haugalygi«,
sagði Haraldur. »Reyndu að hætta að
gráta. Hinir drengirnir eru að koma
hingað inn«. Guðjón herli sig upp og
þurrkaði af sér tárin. — Hinir dreng-
irnir komu nú inn með hlátri og masi.
»Nei, sjáið þið! Hann hefir verið að
skæla«, sagði einh þeirra. »Farðu heim
til mömmu og biddu hana að hugga
þig«, sagði annar. Guðjón litli reyndi
að stilla sig, en tárin hrundu jafnt og
þétt niður kinnar hans.
Drengirnir ælluðu nú að fara að læra,
en þá tók Gunnar eftir þvi, að hann
hafði enga slílabók.
»Viltu fara fyrir mig inn til kennar-
aus, Haraldur«, sagði hann við bróður
sinn »og kaupa stílabók«? Um leið fór
hann niður í vasa sinn til þess að ná
í peningana. En þegar hann var búinn að
opna budduna, þagnaði hann snögg-
lega.
»Pað er farinn tíu króna seðill úr
buddunni minni«, sagði hann. »Pað
hlýtur einhver að hafa tekið hann«.
Ætli hann Guðjón hafi ekki gert
þaö«, sagði Sigfús á Hlöðum, stór,
slánalegur strákur á fermingaraldri.
»Haldið þið, að hann sé ekki þjóf-
óttur eins og pabbi hans«.
»Petta er ljótt«, sagði Guðjón. »Eg
hefi ekki gert það«. Iiann var einbeitt-
ur á svip og rjóður í kinnum. Nú datt
honum ekki í hug að gráta lengur.