Æskan - 01.03.1943, Blaðsíða 16

ÆSKAN
Ég man vel eftix- Bröndix, þótt ég væi'i ungur,
þegar hún var komin á sín efri ár, og þegar ég fer
aö hugsa um bröndótta skrokkinn hennar, sem lá
hreyfingarlaus í háu puntgrasinu, þá dettur mér
stundum í hug, hve nauðalík hún hljóti að hafa
verið starfssystur sinni, tígrisdýrinu í frumskógum
Afríku. En hún var nú aðeins íslenzkur köttur. En
jafnvel hann á sína sögu.
Stundum, einkum á kvöldin, labbaði Branda
ofursakleysislega ofan í mýrina, fjnrir neðan bæ-
inn. Hún hreyfði skottið agnarlítið til hliðanna og
fullorðna fólkið sagði, að þegar liún gei'ði það,
væri hún að „blóta“ og að þá liði henni annað-
hvort illa, eða að hún væi*i i vígahug. Ég man, að
hún „blótaði“ oft, þegar ég snerti á henni, og þótti
mér það ógæfumerki. í mýrinni hélt hún aldrei
kyrru fyrir, en læddist hægt áfrarn, með kviðinn
við jörðina og leitaði jafnan móti vindi. Hún vissi
að mýrisnípan, eða lirossagaukurinn, eins og sá
fugl er stundum nefndur, er ekki vör uin sig. Og
ekki skal ég öfunda hann af viðureign sinni við
kisu, þótt ekki hefði Branda vængi. Snarræðið og
kænskan bættu það upp.
Stöku sinnum veiddi Branda heiðlóur. Blessuð
lóan var alltof saklaus til að varast klæki kattar-
ins. Öðru máli var að gegna um spóann, enda
hafði Branda illan blfur á honum. Ekki var það
þó svo, að hún forðaðist liann. Hún sat sig aldrei
úr færi með að drepa fugl, ef kettlingarnir biðu
hennar heima.
Spóarnir voru alltaf varir um sig. En þegar þeir
flugu saman í stórum hópum, er leið að hausti,
þá liorfði Branda oft á eftir þeim og virtist að-
gæta svo vel sem hún mátti hvar þeir settust. En
svo „blótaði" hún dálitla stund og lagðist svo
makindalega til hvíldar, eða hún lagði eitthvað í
nýja veiðiför, án þess að skeyta hið minnsta um
spóana, sem dreifðu sér um holt og móa og átu
krækiber og bláber. Verstu óvinir Bröndu voru
ókunnugir hundar. Hún lék þá stundum svo grátt,
að þeir gengu blóðugir af hólmi eftir viðureign
sina við kisu.
Hún var oft svo ágeng við þá, að þótt þeir væru
í fylgd gestkomandi manna, yfirgáfu þeir liús-
bónda sinn og hlupu sneyptir heim til sín. Elcki
get ég sagt, að Branda fengi nein séi-stök hrósyrði
fyrir þessa frammistöðu sína. Aldrei lireyfði hún
minnsta við Snata gamla, heima-hundinum. Hann
lét Bröndu líka ævinlega i friði. En þegar að því
kom, að Snati var ekki lengur talinn hæfur til að
gegna stöðu sinni á heimilinu, fyxir elli-sakir, og
nýr þjónn var fenginn í hans stað, þá gekk æðiilla
að korna Bröndu i skilning um það, að þessi nýi
félagi, sem var svört tíkarhnyðra, og var látin
heita Snotra, væri ekki óvelkomin á heimilið. En
smám saman, vandist Branda á að líta á Snotru
litlu sem félaga, þótt liún ergði stundum hið stygga
skajx kattarins, með bernskulátum sínum. Og eftir
það umbar Branda ertni liennar með þolinmæði
eða með smáaðvörunum, sem voru ýmist gefnai’
með útdreginni kló á framréttum fæti, eða í lágu
en snöggu hvæsi.
Ævi Bröndu var viðburðai'ik. Hún átti í stöðug-
um orrustum, bæði á nóttu og degi, og bar oftast
sigur úr býtum eða tefldi til jafns. Stundum veiddi
hún svo margar mýs á einni nóttu, að ótrúlegt
var. Þær, sem lienni vannst ekki timi eða lyst til
að leggja sér til matar, dró hún að bæli sínu og
lét þær liggja þar óhreyfðar, tímunum samau.
Einhver var þá kannske svo hjálpsamur við
Bröndu að kasta þessum ófögnuði burt, því lxana
fýsti ekki að leggja gamalt kjöt sér til munns,
þegar hún átti völ á öðru nýrra.
Ég ætla að segja ykkur hér frá litlu atviki, úr
lifi Bröndu, það sýnir ykkur hve ofdirfskufull og
snarráð Branda var, þótt gömul væri.
Það var fagur vordagui'. — Sólin skein og fugl-
arnir sungu. Branda lá makindalega á skemmu-
veggnum og lét sólai'geislana verma grábröndótta
skrokkinn sinn. Hún lagðist á liliðina og naut yls
sólarinnar í fyllsta mæli. Skammt frá skemmunni
var ai'favaxið haugstæði, og þar spígsporaði hæna
með sjö unga sína. Ungamóðmn átti sér einskis
ills von. Hún vaggaði hægt og spekingslega fram
og aftur, og kallaði á ungana sina, ef hún fann
maðk eða frækorn.
Ég lá á hjánum á bekknum undir baðstofu-
glugganum og skemmti mér við að horfa á kisu
og hænuna með ungana. En eitthvað inni í bað-
stofunni vakti athygli mína snöggvast, og þegar ég
var að huga að því, heyrði ég, inn um opinn
gluggann, einhvern hávaða. Þegar ég svo leit aft-
36