Æskan - 01.10.1945, Page 13

ÆSKAN
Einn kemur öérum
verri.
Einu sinni var karl i koti. Aleiga lians var göniul
liæna. Einn daginn bað liann kerlingu sína að fara
nieð iiana lil borgarinnar og selja hana.
„Hvað á ég að selja hana dýrt?“ spurði kerlingin.
Seldu iiana fyrir það, sem tíðkast á torginu,“
svaraði lcarlinn.
K'erlingin tók nú liænuna og fór. Utan við horg-
ina mætti hún bónda nokkrum.
„Kauplu af mér liænuna, manni,“ kallaði kerling-
in til lians.
„Ilvað kostar hún?“ spurði bóndi.
„Hún kostar það, sem tíðkast á torginu,“ sagði
kerlingin.
„Þær kosta tíu aura á torginu.“
„Nú, jæja, þá færðu liana á tíu aura.“ Og bónd-
inn féklc liænuskrukkuna og kerlingin tíeyringinn,
og svo fór hvort sína leið.
Kerlingin fór nú inn i borgina og keypti bréfpolca
fyrir fimm aura, snærisspotta fyrir tvo aura, og lét
svo þrjá aurana, sem eftir voru, i pokann og batt
vandlega fyrir. Siðan bélt hún heimleiðis.
Bóndi hennar varð öskuvondur, þegar liann
heyrði, livernig hún hafði verzlað. En liann stillti
sig þó og sagði: „Ég skal nú vera betri en þú átt
skilið og berja þig ekki fyrir asnaskapinn. En ég
ætla að leita út um viða veröld, og finni ég enga
kerlingu, sem er vitlausari en þú, þá lem ég þig,
þegar ég kem aftur.“
Og svo fór liann út í víða veröld. Einn góðan veð-
urdag bar liann að borg nokkurri. Hann gekk inn í
borgina og sá þar höll eina mikla, og stóð hann
og glápti á hana. Hallarfrúin stóð við glugga, og
þegar karlinn sá hana, fór liann að baða út hönd-
uiiuin og fetta sig og bretta. Frúin liorfði á þetta
nokkra stund, og svo sendi hún þjón sinn út til
að spyrja liann, livers vegna hann léti svona.
„Hvers vegna ég læt svona? Eg læt svona af því,
að ég vil komast upp í liimininn aftur. Eg var að
tuskast þar við mann, og liann hrinti mér niður.
En ég gct ómögulega séð gatið, sem ég datt niður
um.“
Þegar hallarfrúin lieyrði þetta, sendi iiún sam-
stundis eftir karlinum og lél leiða hann inn til sin.
„Varst þú upþi á himnum?“ spurði hún.
„Já, ég var þar og ætla þangað aftur.“
„Þekkirðu hann son minn?“
„Já, liann situr þar uppi á ofninum,“ svaraði
karlinn.
„Nei, nú er ég svo sem alveg steinhissa. O, bless-
aður stúfurinn minn. Eklci vænti ég, að þú vildir
færa honum frá mér þrjú hundruð krónur og efni í
sex skyrtur, sem mig langar til að gefa honum, og
skila ósköp góðri kveðju til lians og segja honum,
að ég fari nú bráðum að koma til hans.“
„Já, það er svo sem velkomið að skila þessu lil
drengangans,“ sagði karlinn. Finndu bara það, sem
þú vilt að ég færi honum, og ég skal svo koma því
til skila.“
Hallarfrúin dró nú upp peningana og bjó um
skyrtuefnin í snotrum böggli. Karlinn tók við þessu
og fór svo leiðar sinnar. Þegar hann kom út úr
borginni, vafði liann skyrtuefnunum utan um sig
innan undir úlpunni og settist svo á vegarbrúnina.
Þegar leið á daginn, kom hallargreifinn heim, og
kona hans sagði honum, lwað hún hefði sent svni
þeirra. Hann varð öskuvondur út af lieimsku henn-
ar og auðtryggni og lét hana lýsa karlinum fyrir sér
sem nákvæmlegast, svo að hann gæti þekkt liann.
Svo stöklc hann á bak hesti sínum og þevsti á eftir
karlinum.
Karlinn sat á vegarbrúninni. Þegar liann sá hall-
argreifann koma, lagði liann hattkúfinn sinn yfir
gamla kúaskán, sem lá þar.
„Hefurðu ekki séð mann með böggul í hendinni?“
spuri greifinn.
„Ojújú, o, það lield ég nú,“ sagði karlinn. Hann
hljóp liérna inn í skóginn sem fætur toguðu, garm-
urinn. Ég sá ekki betur en þelta væri einhver úl-
lendur flækingur. Hefur liann gert einliverja
slcömm af sér?“
Greifinn sagði honum upp alla söguna.
„Þelta lilýtur að vera auina skepnan,“ sagði karl-
inn, „að gabba blessaða liallarfrúna svona. Og ég sé,
að þú ert alveg steinuppgefinn að elta hann. Ég
gæti nú svo sem reynt að hjálpa þér að ná í þræl-
inn, ef ég hefði cinhvern til að passa fvrir mig
fuglinn, sem ég lief hérna undir hattkúfnum. Það
er fáséður fugl, sem ég þarf að koma til borgar-
innar, en ég er svo hræddur um, að hann sleppi, ef
ég lít ekki eftir honum.“
„Ég get gjarnan selið liérna og passað fuglinn,“
sagði greifinn. „Það er auðveldara fyrir þig að ná
í þjófinn, úr því að þú þekkir liann.“ Og greifinn
sté af baki og fékk karlinum taumana.
„En góði herra, munið þér mig um að lyfta ekki
upp liattinum," sagði karlinn. „Þá sleppur fuglinn,
og ég verð að borga stórfé i sekt.“
105