Æskan - 01.01.1950, Blaðsíða 7

ÆSKAN
Bergþursar.
VíSs vegar um land, í hraunum, gljúfrum,
hamrabeltum og sjávarhömrum gefur aö líta fer-
legar og kynlegar myndir, sem minna á tröll og
risa í ýmsum stellingum. Helzt þarf þær að hera
viS loft, svo aS líkingin sjáist. ÞjóSlrúin hefur
elcki veriS í vandræSum meS aS skýra uppruna
þessara bergrisa. Þetta áttu aS liafa veriö tröll, sem
voru þeirrar náttúru, aS þau þoldu ekki dagsbirtu,
þau urSu aö steini, ef þau voru á flakki og sól
kom upp, áöur en þau sluppu inn í hella sína í
hömrum og fjöllum. Því voru þau kölluS nátttröll.
Þau gátu aSeins veriö á ferli á nóttunni.
ViS Trékyllisvík á Ströndum, skammt frá presl-
setrinu Árnesi, stendur drangi mikill, steinrunniS
uátttröll, og er um Iiann saga þessi:
Tröllahjón voru á ferS á Ströndum á næturþeli.
Komu þau af tröllaþingi uppi á öræfum. Áttu þau
heima i Hornbjargi og voru aö lialda heim til sín.
Jötunninn var öllu stórstígari en kona hans, og
var því kippkorn á undan. Fundurinn hafSi oröiS
nokkuS lengri en búizt var viS, og þurftu hjónin
því aS flýta sér, svo aö þau yrSu komin heim fyrir
dögun, þvi aS ella var þeim dauSinn vis. Tók jöt-
unninn því aS greikka sporiS. Og er hann kom aS
Trékyllisvík, steig liann yfir víkina á sama hátt og
viS stígum yfir litinn bæjarlæk. Sér enn fótspor
lians í kletti einum austan víkurinnar. Sté hann í
gegnum klettinn, svo aS gat er eftir, og heitir þaS
SporiÖ enn í dag. Þegar jötunninn kom yfir vik-
ina, sneri liann sér viS til þess aö gæta aö, hvernig
konu hans reiddi af. En í sama bili ljómaSi dagur
i augu honum. Brá honum svo viö, aS hann varö
þegar aö steini og stendur þar enn i dag, eins og
klauf af honum hverja hlökkina eftir aSra og hjó
þær síSan allar í teningslöguS stykki.
„HvaS er þetta?“ kallaSi kletturinn. „Einn maS-
ur megnar aS rífa heil hjörg úr brjósti mínu! Er
ég þá eftir því óstyrkari en hann? Betur ég væri
orðinn aS þessum manni!“
„Verði þinn vilji,“ sagði engillinn.
Og hann varð fátækur steinhöggvari, eins og
hann var í fyrstu, almúgamaður og erfiSismaður
í grjótnámum. Hann liafði erfiða vinnu, varð aS
strita án afláts og fékk lítið í aðra liönd, en var
eftir þetta vel ánægður með hlutskipti sitt.
Stgr. Th. þýddi.
Dranginn mikli viá Trékyllisvík á Ströndum.
myndin sýnir. Þykjast menn glöggt sjá alla manns-
mynd á dranginum, augu, eyru, nef, lierSar o. s.
frv., en vöxt hans má ráða af því að bera hann
saman við manninn, sem á myndinni er að klífa
upp i kné lians. Kona hans stendur töluvert ofar í
fjörunni. Er hún hartnær eins há, en öllu þrek-
vaxnari. Ekki liefur hún þolað þessa löngu úti-
vist, og er liöfuðið dottið af henni, og liggur það
við fætur hennar í fjörunni.
Lík saga er um tröllahjón, sem bjuggu i Hegra-
nesi í SkagafirSi. Bar svo til einu sinni, að þau
þurftu að leiöa kú sina. Karlinn teymdi hana, en
lcerling rak á eftir. Héldu þau út Hegranes og svo
út á Skagafjörð. Þegar nokkuð vantaði á, að þau
væru komin á miðjan fjörðinn, ljómaði dagur
yfir austurfjöllunum. Steinrunnu þau þá öll sain-
stundis og urðu að dröngum miklum, sem siðan
voru ávallt nefndir karl og kerling, en Drangey
varð til úr kúnni.
Tvö tröll, sem áttu heima í Breiðafjarðardölum,
lóku sig til eina nótt og hrugðu sér út á Breiða-
fjörð, vestur í Flateyjarlönd og tóku þar ey eina.
5