Kirkjublað - 01.11.1933, Blaðsíða 10

6
KIRKJUBLAÐ
hafna,« hefir skáldið Heine sagt um hann. »Hugsanir hans
voru ekki aðeins búnar vængjum, heldur einnig höndum.
Orð og athafnir héldust í hendur hjá honum. Hann var
ekki aðeins tunga, heldur og sverð aldar sinnar. Hann var
hvorttveggja í senn kaldrænn háspekingur og spámaður
fullur guðmóðs og andagiftar. . . . Oft er hann ólmur eins
og ofviðrið, sem rífur eikur upp með rótum, og svo aftur
blíður sem blær, er leikur um litskreyttar fjólur. Hann var
gagntekinn af geigursfullum guðsótta, fullur sjálfsafneitunar
heilögum guði til dýrðar, en bar þó hinsvegar glöggvasta
skyn á dýrðir jarðar vorrar og kunni að meta þær. . . . í
honum bjó eitthvað frumlegt, óskiljanlegt, undursamlegt,
eins og á sér stað um alla þá menn, er virðast reka er-
indi forsjónarinnar.« Með þessu er Lúther í mörgu tilliti
rétt lýst. Hann á í öllu þessu sammerkt við hina miklu
spámenn í ísrael. Þeim er hann líkastur í eldmóði anda
síns, djúpsýni hugsunarinnar, einbeittni viljans, djörfung^
sinni og guðsótta. Lúther óttaðist guð og ekkert annað.
Yfir alla hluti fram mat hann vissuna um að vera
handhafi náðar Guðs. í augum hans var þetta fylling þess,
sem oss er gefið dýrlegast í kristindóminum: »Þar sem
fyrirgefning syndanna er, þar er lífið og sáluhjálpin.« Á
vissunni um Guðs náð grundvallaðist afburðamennska Lút-
hers fyrst og fremst. Þessi vissa læsir sig um állt líf hans
og gervallan persónuleika hans. í þeirri vissu prédikaði
hann og söng sálma sína. í henni gekk hann út í baráttu
sína gegn páfanum og öllu veraldarvaldi. í henni gladdist
hann með eiginkonu og börnum á heimili sínu. Stórskor-
inn var hann einatt í framkomu sinni, hversdagslegur í
orðum og óttalegur í reiði sinni. Sterkyrði og stóryrði
voru honum eiginleg, en þau stóðu í nánu sambandi við
ákaflyndi hans, en jafnframt við aldarhátt þeirra tíma. En
á hinn bóginn var hann viðkvæmur, ástúðlegur og gaman-
samur, þegar því var að skifta, — maður, sem hafði lært
þá list, að »gráta með grátendum og fagna með fagnend-
um«. En öllu öðru fremur er Lúther sá hinn skapandi spá-
mannlegi andi, sem litið verður upp til um ókomnar aldir