Verði ljós - 01.07.1897, Síða 10

106
gæti verið í efa um það, að vjer íslendingar stæðum þei m langt
á baki, hvað kirkjulegt og kristilegt líf snertir. Já, meira að segja,
mjer þótti þetta ekki nema eðiilegt, þegar jeg bar saman alla hagi
vora og hagi annara þjóða. 0g sama segi jeg enn.
Jeg held ekki að neinn sá, er dvalið hefir erlendis, þó ekki
væri nema eitt litið misseri og hefir gefið kirkju- og kristindóms-
lífinu þar nokkurn gaum, geti látið sjer koma til hugar, að bera
það saman við kirkju- og kristindómslífið á íslandi. Jeg get því
ekki annað en álitið, að skoðanir þessara manna, er vilja halda
því fram, að vjer íslendingar þolum samanburð i þeim efnum við
aðrar evang. þjóðir, orsakist fyrst og fremst af ókunnugloika ein-
um.
En þar næst þykist jeg sjá aðra orsök og hana hygg jeg vera
þá, að þessir menn einblina á vantrúna og kristindómshatrið er-
lendis og draga ályktanir sínar af því. 0g þá skil jeg það ofur
vel, að þeir geta komizt að þeirri niðurstöðu, að ástandið hjer
heima sje að engu leyti lakara, ef ekki betra, en hjá öðrum evang.
þjóðum; þVí kristindómshatur og vantrú í svo voðalegri mynd, sem
þetta hvorttveggja birtist í erlendis, þekkjum vjer, guði sje iof, ekki
hjer á landi enn sem komið er. En þegar um kirkjulcgt líf og
kristilegan áhuga er að ræða í einhverju landi, ])á getur það ekki
verið rjett að einblína á vantrúna og kristindómshatrið og dæma
hið kirkjulega og kristilega líf eptir því, heldur er þá fyrst og
fremst á það að líta, hvernig ástandið sje í hóp þeirra manna, er
standa á grundvelli hinnar kristnu trúar, virðandi kirkju og krist-
indóm og álítandi þetta eitt höfuðskilyrði fyrir heillum þjóðanna,
andlegum og líkamlegum. Þegar spurt er um kirkjulegt líf og
kristilegan áhuga í einhverju landi, þá hlýtur aðalspurningin að
lúta að því, hvort þeir menn, er telja sig kristna og álíta sig að
tilheyra hinum kristna söfnuði, sjeu lifandi, starfandi og biðjandi
limir safnaðarins, hvort kirkjan sje sannur vörður hinna guðlegu
hugsjóna, hvort kirkjufjelagið sem heild gjöri nokkuð til þess að
halda fjelagslimunum vakandi eða láti sjer fátt um finnast þótt
hópar þeirra hverfi ofan í gjá vantrúar, afneitunar og siðloysis,
hvort stjórnendur kirkjufjelagsins láti sjer innilega ant um, að
skjöldur þess sje skygður og hrcinn, að starfsincnn þess sjcu ötul-
ir og samvizkusamir menn, er boða guðs orð rjett og hreint og
prýða lærdóminn með grandvöru líferni, hvort starfsmenn kirkjunn-
ar sjeu henni trúir og hollir þ.jónar, er meta heill kirkjunnar og
safnaðanna meira en eigin hagsmuni og gjöra alt, sem í þeirra