Þjóðmál - 21.02.1974, Blaðsíða 7

Þ J Ó Ð M ÁL
7

;
ar, að Alþýðubandalaginu sé
stjómað af kommúnistum og að
þeirra markmið sé að koma á
hér þjóðfélagskerfi, sem ég get
ekki kennt við lýðræði, hins veg-
ar held ég að það væri ákaflega
fróðlegt að fá viðbrögð forystu-
manna Alþýubandalagsins við
þeirri kenningu Ólafs Ragnars,
að Alþýðubandalagið sé hægri
sinnaður sósíaldemókrataflokkur.
Ég veit ekki til þess að það hafi
komið fram neinar kröfur um
það að efla vamarstöðina hér
eða fjölga varnarstöðum í land-
inu.
Ekki varnarher
ÓRG.: — Mér þótti mjög vænt
um að fá þetta fram hjá Styrmi,
það var nú einmitt yfirlýsing af
þessu tagi, sem ég var að fiska
eftir. Á annan bóginn er því
haldið fram að herinn eigi ekki
að fara, vegna þess að á síðustu
áratugi þá hafi herstyrkur Sov.
étríkjanna hér á hafinu í kring-
um okkur eflst svo stórkostlega.
Vígbúnaður þeirra svo stórkost-
legur að það sé yfirvofandi hugs
anleg árásarhætta frá Sovétríkj-
unum. Þess vegna verði herinn
að vera hér. Á sama tíma og
þessi þróun hefur gerst hjá Sov-
étríkjunum, þá hefur fækkað í
herstöðinni héma á Islandi. Mér
er spurn, hver er hinn ábyrgi
málflutningur svokallaðra lýð-
ræðissinna, sem telja sig fyrst
og fremst hafa hagsmuni þess, að
landið sé varið. Ef þeir vilja ekki
setja fram, þegar þessar stað-
reyndir blasa við, kröfu til
Bandaríkjanna um það, að þau
sýni ekki það ábyrgðarleysi að
fækka í hernum.
---------þið þessir svokölluðu
ábyrgu menn (StG o. fl.), þið
viljið ekki efla varnir landsins.
Þið viljið sætta ykkur við það,
að þessi stöð sé fyrst og fremst
áfram eftirlitsstöð í varnarkerfi
Nato og Bandaríkjanna. Ef að þið
settuð fram þá röksemd að her-
inn ætti að vera hér vegna þess
að við ættum að gegna skyldum
okkar við Atlantshafsbandalagið,
þá væri samræmi I ykkar mál-
flutningi. En halda því fram, að
stöðin sé hér til að verja Island
fyrir árás frá Sovétríkjunum, er
fjarstæða. Þvi eðli hersins sem
hér er ekki þannig, þetta er ekki
varnarher.
Aðeins f/rsta vörn
StG: — ÓRG virðist alls ekki
skilja á hverju vamir landsins
eru byggðar og hvernig þær eru
hugsaðar. Hann virðist alls ekki
skilja það að varnarliðið sem hér
er og hefur verið hér síðan 1951,
að það er alls ekki hugsað á
þann veg, að það lið sem slíkt,
geti haldið uppi fullum vörnum
í landinu, ef til árásar kemur.
Ætlunin er að flytja hingað fjöl-
mennara lið ef til styrjaldarátaka
kemur. Þetta er aðeins fyrsta
vöm, sem þessu liði er ætlað að
veita. Með nákvæmlega sama
hætti og vamir Norðmanna, sem
byggjast fyrst og fremst á þeirra
eigin herliði. Þær eru hugsaðar
sem fyrsta vörn og allt vamar-
kerfi Norðmanna er byggt upp
á því, að þegar í stað komi hjálp
frá Bandaríkjunum og frá ýms-
um öðrum aðildarrikjum Atlants-
hafsbandalagsins. Þetta er í
sjálfu sér nákvæmlega sama um
ríkin í Mið-Evrópu, að hugsunin
er sú að þeim komi til hjálpar
mikið lið, bæði frá Bandarikj-
unum og Kanada.
Keflavíkursjónvarpi á að
loka.
— — — ég er þeirrar skoð-
unar og hef verið það í nærri
áratug, að það eigi að loka
þessu sjónvarpi spm varnarliðið
rekur á Keflavíkurflugvelli. Mér
er gersamlega fyrirmunað að
skilja, úr því við höfum nú
vinstri stjóm í landinu, höfum
vinstrisinnaðan menntamálaráð-
herra, hvers vegna þetta hefur
ekki verið gert. Þetta var þó gert
á tímum viðreisnarstjórnarinnar,
þá var Keflavíkursjónvarpið tak-
markað við völlinn með ákveðn-
um aðgerðum. Síðan hefur þar
orðið breyting á og núverandi
rikisstjórn hefur ekkert gert til
þess að breyta þessu ástandi.
ÓRG: — Það er alveg rétt hjá
þér, það er henni til vansa.
Svikabrigsl
aigjörlega ósæmileg.
Kristján Friðriksson: — Það
stendur að það skuli endurskoða
hervarnarsamninginn og það eru
allir sammála um að gera það —
eða segja honum upp, já, og
stefnt skuli að þessu og þessu.
En það er ekki sama að stefna
að einhverju og lofa að gera
eitthvað. Það er reginmunur á
því og þetta er einmitt sett inn
þarna sem málamiðlun, vegna
þess, að þessir flokkar em ekki
sammála um það, hvernig fara
eigi að. Þessi svikabrigsl á ríkis-
stjórnina og ráðherra Framsókn-
arflokksins í þessu sambandi eru
algjörlega ósæmileg. Þeir hafa
engu lofað.-----—
Þar stendur að herinn
eigi að fara.
ÓRG:---------Ég held að allur
almenningur í landinu hafi skilið
ákvæðið í málefnasamningnum
þannig, að það þýddi það að
brottför hersins á kjörtímabilinu
væri markmið. Það ætti að reyna
að ná því markmiði. Sú túlkun
kom mjög greinilega fram á
fyrstu mánuðunum eftir að rík-
isstjórnin var mynduð.
--------Jafnvel þó Kristján
vilji halda sig við það, að mál-
efnasamningurinn sé óljós, þá er
samt sem áður stefna flokks okk-
ar, Framsóknarflokksins, algjör-
lega skýr. Þar stendur að herinn
eigi að fara. Þar er ekkert um
að stefnt skuli, þar stendur að
hann eigi að fara. Það er kjarni
málsins. Kristján og félagar hans
hafa skorað á forystu Framsókn-
arflokksins og ríkisstjórnarinnar,
að svíkja stefnu flokksins. Stefnu
sem hefur verið ítrekuð á tveim-
ur flokksþingum. Það finnst mér
ekki lýðræðislegt hjá mönnum,
sem telja sig vera lýðræðissinna,
að gefa yfirlýsingu um það að
stefna sem mótuð er af fólkinu
í flokknum, hana eigi að svíkja.
Á varnarliðið að fara?
StG:---------vil beina þeirri
fyrirspurn til þeirra þriggja svo
kölluðu hernámsandstæðinga
sem hér eru, og sem ég geng út
frá að séu stuðningsmenn núver-
andi rikisstjórnar — vil fá að vita
um viðbrögð þeirra vegna yfir-
lýsingar Ólafs Jóhannessonar
forsætisráðherra fyrir nokkrum
dögum, en hann hefur nú í fyrsta
skipti talað um varnarmálin að
ráði og látið hug sinn í ljós.
Hann segir í fyrsta lagi — á
fundi hjá Framsóknarfélögunum
f Reykjavík — að það beri alls
ekki að skilja málefnasamning
stjórnarflokkanna þannig, að
varnarliðið eigi að fara á kjör-
tímabilinu. Hann segir að ef það
hafi verið ætlunin, þá hefði það
verið sagt hreint út og skilyrðis-
laust. Hann segir í öðru lagi að
það sé hægt að ná þeim markmið
um sem málefnasamningurinn
stefnir að, án þess að gera nokkr
ar breytingar á núverandi varn-
arsamningi við Bandaríkin.
Trúir ekki ritstjóra
Tímans
ÓRG: — Ég skal alveg svara
þessu strax. Ég vil frekar hafa í
gildi þau orð sem forsætisráð-
herra mælti á Alþingi skömmu
fyrir jól, að það sem væri mark-
miðið með samningaviðræðunum
við Bandaríkin væri að skapa hér
það ástand sem ríkti 1949—1951,
þegar Island hafði gengið i Nato,
en hér var ekki kominn banda-
rískur her. Þessu lýsti hann
skýrt yfir á Alþingi og ég tek
meira mark á þeim orðum held-
ur en endursögn Tómasar Karls-
soar á ummælum Ólafs Jóhannes
sonar á fundi í Framsóknarfélagi
Reykjavíkur. — Ég er ósammála
þeirri túlkun sem Tómas Karls-
son hefur eftir Ólafi Jóhannes-
syni og ég tel að hún sé ekki
rétt og ég trúi því ekki að þar
sé rétt með farið.
StG: — En ef hún er rétt?
ÓRG: — Þá tel ég að hún sé
röng og ég er algerlega ósam-
mála henni.----------
StG :— Nú segir æðsti maður
hennar (þ. e. ríkisstj.) þetta.
ÓRG: — Ég trúi því ekki að
forysta Framsóknarflokksins ætli
nú í þessu máli að fara að taka
upp sams konar málflutning og
Kristján Friðriksson, Tómas
Karlsson og aðrir félagar þeirra
í hópi 170-menninganna hafa
haldið uppi. Ég trúi því þangað
til annað kemur skýrt fram, að
forysta Framsóknarflokksins ætli
að standa við stefnu flokksins og
ríkisstjórnarinnar.
StG: — Trúirðu því að ummæli
forsætisráðherra, formanns Fram
sóknarflokksins, séu fölsuð í for-
ystugrein í málgagni Framsókn-
arflokksins, í þínu málgagni?
ÓRG: — Það hefur nú svo
margt komið fram í forystugrein
um Tómasar Karlssonar, að ég
yrði nú ekki hissa á því þó að
hann hefði snúið þessu eitthvað
við.
Allur heimurinn fordæmir
hina svívirðilegu aðför vald-
hafanna í Kreml að rithöfund-
inum Solzhenitsyn. Honum hef
ur nú verið hent út úr heima-
landi sínu og hann sviptur
borgararéttindum þar, fyrir
þær sakir að rita bækur, sem
lýsa því stjórnkerfi, sem þar
ríkir og hefur ríkt.
í umræðuþætti í sjónvarpinu
skömmu áður en þessir atburð-
ir gerðust var fjallað um síð-
ustu bók Solzhenitsyn og þau
áhrif, sem útkoma liennar hafði
á valdhafana í Kreml. í þessum
þætti sagði Magnús Torfi Ól-
afsson, menntamálaráðherra m.
a.: „Það er sjálf tilvera þessa
manns, sem er óþolandi fyrir
kerfið, sem þar ríkir. Þessi mað
ur er búinn að sýna það, að
hann ræður yfir slíkum sálar-
styrk að hann er ekki meðfæri
þess kerfis, sem þar ríkir.“
Sá einstæði atburður gerðist
skömmu eftir að þessum um-
ræðuþætti var útvarpað, að
sendimaður Sovétstjórnarinnar
á Islandi bar fram mótmæli
sendiráðsins vegna ummæla
menntamálaráðherra í þættin-
um við utanríkisráðuneytið.
Slík framkoma ber þess merki
að scndiráðsmönnum Rússa sé
það ekki ljóst að hér á landi
ríkir skoðanafrelsi, málfrelsi og
ritfrelsi. Mótmæli af þessu tagi
eru hins vegar í fullu samræmi
við framkomu Sovétstjórnarinn
ar í þessu máli öllu. Við frá-
biðjum okkur hins vegar þess
konar afskiptascmi.
Magnús Torfi Ólafsson
menntamálaráðherra
Óþolandi
afskiptasemi
sendiráðs
Rússa