Þjóðmál - 06.03.1974, Blaðsíða 15

ÞJOÐMÁL
15
Að fortíð • • • —
Framhald af bls. 9
Lauganes var kirkjustaöur um
eða yfir 600 ár, kirkjugarðurinn
er friðaður og sagt er að í þeim
garði sé Hallgerður langbrók
grafin, hún átti Lauganes og
sögð hafa búið þar síðustu ár
ævi sinnar. Þar var reist biskups-
setur árið 1826 og var það til
ársins 1856 eða í 30 ár. Þarna
sátu tveir biskupar Steingrímur
Jónsson og Helgi Thordarsen.
Árið 1898 var reistur Holds-
veikraspítali í Lauganesi, sem
Oddfellowreglan í Danmörku gaf.
Stóð hann í nær hálfa öld og
hafði þá nær því verið unninn
sigur á holdsveikinni hér á
landi. Þetta var mikið og veg-
legt timburhús, en á hernáms-
árunum lögðu Bretar það undir
sig — en það brann ofan af
þeim. Það mun æði margt sem
má um Lauganes segja sem
merkan stað og verðugan þess
að veglega verði með hann farið
af hendi Reykjavíkurborgar.
Geta má þess að margir merkir
menn hafa átt Lauganes og ég
nefni Ögmund biskup Pálsson.
Fyrsta tilraun til hitunar
húsa með jarðvatni.
Auk þess sögulega, sem svífur
yfir Lauganesi mega Reykvíking-
ar einnig minnast þess yls, sem
þaðan kom og kemur. Jarðhitinn
er Reykvíkingum eitt það, sem
vart verður metið að verðleikum,
en hin fyrsta tilraun til hitunar
húsa með jarðvatni var einmitt
gerð í landi Lauganess og með
svo góðum árangri að enn er
áfram haldið. Lauganes á sér.
stöðu, sem býli allt frá landnámi.
RÍKISSPÍTALARNIR
lausar stöður
GEÐÐEILD BARNASPÍTALA
HRINGSINS:
YFIRHJGKRUNARKONA óskast
til starfa frá og með 15. april n.k.
Umsóknarfrestur er til 13. marz
n.k. Upplýsingar veitir forstöðu-
kona Landspitalans, simi 24160.
BLÓÐBANKINN:
MEINATÆKNIR óskast til starfa
hið fyrsta. Vinna hluta úr fullu
starfi kemur til greina. Upplýsing-
ar veitir yfirlæknir, simi 2§511.
KLEPPSSPÍTALINN:
HJCKRUNARKONUR óskast til
starfa við spitalann nú þegar.
Vinna hluta úr fullu starfi kemur til
greina. Upplýsingar veitir for-
stöðukonan, simi 38160.
AÐSTŒ)ARMENN við hjúkrun
sjúklinga óskast til starfa nú þeg-
ar. Upplýsingar veitir forstöðukon-
an, simi 38160.
Umsóknum, er greini aldur,
menntun og fyrri störf ber að senda
skrifstofu rikisspitalanna.
Umsóknareyðublöð fyrirliggjandi
á sama stað.
Reykjavik, 1. marz 1974.
SKRIFSTOFA
RÍKISSPÍTALANNA
EIRÍKSGÖTU 5, SÍM111765
Myndin hér til hliðar er af
þriggja tonna súðbyrðing, sem
stendur inn á Laugarnesi. Bát-
urinn, sem ber nafnið Norður-
ljósið, er smíðaður í Bolunga-
vík 1939 af Sigmundi Falssyni.
Væri ekki veröugt verkefni að
vernda þennan bát, þar sem
hann er í góðu ásigkomulagi?
Þar var einnig útræði og enn
sést annað uppsátrið, þar sem er
Sjávarhólavör — allt þetta gefur
manni tilefni til ýmissa hugrenn
inga um framtíð Lauganess —
og því legg ég til í tillögu minni
að það verði verndað og byggt
upp svo sem staðurinn gefur til-
efni til og hann verðskuldar.
Annað býli sem ég nefndi er
Leynimýri í öskjuhlíð. Jörðin er
erfðafestuland í eigu Reykjavík-
urborgar, gamla túnið er 4 hekt-
arar að stærð.
Leynimýri í Öskjuhlíð var
áningastaður.
Núverandi hús er byggt um
aldamótin af Jónatan Þorsteins-
syni trésmið, húsið er steinhús
með sænsku þaki og sérstætt að
því leyti að undir því er flórhús,
en fjósið var upphaflega í helm-
ing efri hæðar hússins. Núver.
andi ábúandi Björn Andrésson
tók við jörðinni árið 1930 og
fyrstu 17 árin byggði hann af-
komu sína einvörðungu á bú-
skapnum. Á undan honum bjó
þar Jón Einarsson, bóndi. Jörð-
in liggur í laut í öskjuhlíðinni
og nafnið Leynimýri mun upp-
haflega vera komið af því að
hestar hafa gjarnan leynst þar,
en Fossvogsdalurinn var hag-
lendi ferðafólks, er átti leið milli
Reykjavíkur og Suðurnesja og
Leynimýri var þá áningarstaður.
Hér hefur stuttlega verið vikið
að liðinni tíð viðkomandi þessu
býli — en spurningin er hver
verði framtíðarskipan á þessum
stað. Tillaga er sögð liggja fyrir
hjá Skipulagi borgarinnar um að
þarna skuli byggja sundlaug svo
og fjölda bílastæða — í ljósi
þessa og því að fólk er nú að
vakna til aukinnar meðvitundar
um að þegar byggja skal nýtt
þurfi að hugsa til liðinna tíma
og læra nokkuð af.
Litla-Brekka vinalegur
torfbær.
Eitt er það hús sem ég vil
gjarnan vekja athygli á, en ég
gerði ekki í tillögunni, það er
Litla-Brekka v/Suðurgötu og nú
í eigu Eðvarðs Sigurðussonar, al-
þingismanns, mun eiga að leggja
veg þar um sem húsið stendur
en Litla.Brekka, þessi vinalegi
torfbær, á slnum upprunalega
stað, er slíkur minnisvarði liðins
tíma, að kanna ber alla mögu-
leika til þess að vernda hann.
Uppsátur við Þormóðs-
staði.
Tillaga mln fjallar einnig um
minjar frá sjávarsíðunni, þar eru
varirnar við Þormóðsstaði, það
væri ástæða til þess að vernda
þær og vinna að því í samráði
við sérfróða menn um verndun
slíkra minja.
Steinunn sagði að lokum, að
í okkar hröðu uppbyggingu og
breytingum væri hollt að huga
að orðum skáldsins Einars Bene-
diktssonar:
Að fortíð skal hyggja
ef frumlegt skal byggja.
Án fræðslu þess liðna sést ei
— hvað er nýtt.
eru í þessu efni skoðanabræður »
Morgunblaðsritstjóranna og
herstöðvarsinna. Er það ekki
ærið umhugsunarefni fyrir þá,
og þar með fyrrv. form. Sjálf-
stæðisflokksins að vera svo sam-
huga kínverskum Maoistum í
afstöðunni til hinna rússnesku
endurskoðunarsinna? Er þetta
ekki skelfilegt sálufélag fyrir
hina engilhreinu lýðræðissinna?
(Eins og kunnugt er vandaði
Morgunblaðið ekki Kínverjum
kveðjurnar, áður en Nixon ving-
aðist við þá).
Ekki verða hernámsandstæð-
ingar með réttu sakaðir um sálu-
félag við Sovétríkin né önnur
stórveldi. Þeir eru andvígir stór-
veldapólitík og hernaðarbanda-
lögum og hafa langflestir skömm
Herstöðvarsinnar í sálu- á því einræðisskipulagi, sem rík.
félagi við kommúnista. *r austan járntjalds. Þeir berjast
Á undanförnum mánuðum ge§n Þv>. að ísland verði áfram
hefur Morgunblaðið sífellt hamr- Peð í refskák risaveldanna. Það
að á því, að þeir sem eru and- eru einungis ihaldsmenn á ís-
vígir hersetu í landinu séu landi og herstöðvarsinnar, sem í
,,kommúnistar“, ef ekki fimmtu- þessu efni eiga samstöðu með
herdeildarmenn sbr. leiðara °g eru > sálufélagi við komm-
blaðsins einn sunnudag, en her. únista og það hina einu sönnu
stöðvarsinnar eru taldir hinir kommúnista, að eigin dómi.
einu sönnu „lýðræðissinnar“. Þarna hefur skrattinn heldur
Síðastliðin miðvikudag magnar betur hitt ömmu sína.
fyrrv. form. Sjálfstæðisflokks-
ins hina ógnvekjandi vofu Lokaorð.
heimskommúnismans fram á síð- í upphafi máls míns gat ég
um þess. En hverjir eru þá þess, að vitnað yrði til fortíðar-
kommúnistar? f nýlegu hefti af innar, þegar við höldum uppá
þýska vikuritinu Der Spiegel, er 1100 ára afmæli Islandsbyggðar
gerð grein fyrir afstöðu komm- i sumar. Það verða eflaust
únistaríkisins Kína til NATO og haldnar fallegar ræður. Og ekki
þeirri spennu, sem ríkir milli ber að lasta það. En athafnir
Kína og Sovétríkjanna. Þar seg- tala jafnan skýrara máli en orð.
ir, að sovjetsk utanríkisstefna Minnumst þessara merku tíma-
miði einkum að því að friðmæl- móta í lífi þjóðarinnar með þvi
ast við ríki í Vestur-Evrópu og að láta erlendan her hverfa af
einangra Kínverja á sem flest- landi brott, og fáum þannig á
um sviðum. Með sovjetska flot- ný óskorað vald yfir öllu íslandi.
anum sé stefnt að því að um- Minnumst orða mikils skálds, er
kringja Kína. Þar segir einnig, sagði: „Hvorki með vopni, gulli
að Kínverjar vilji eflingu NATO né höfðatölu getum við skapað
og þeir séu eindregið andvígir okkur virðingu heimsins né við-
fækkun bandarískra hermanna í urkenningu sjálfstæðis okkar,
Vestur-Evrópu. aðeins með menningu þjóðar-
Kínversku kommúnistamir innar.“
LAUS STAÐA
Staða hjúkrunarkonu i Raufarhafnarhé-
raði er iaus til umsóknar frá 15. april 1974.
Laun samkvæmt launakerfi rikisins.
Umsóknir sendist heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðuneytinu fyrir 1. april 1974.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið,
21. febrúar 1974.
Styrkir á sviði
umhverfismála
Atlantshafsbandalagið (NATO) mun á ár-
inu 1974 veita nokkra styrki til fræði-
rannsókna á vandamálum varðandi opin-
bera stefnumótun á sviði umhverfismála.
Gert er ráð fyrir, að umsækjendur hafi
lokið háskólaprófi.
Styrkirnir miðast við 6-12 mánaða fræði-
störf. Fjárhæð hvers styrks getur numið
allt að 200.000.00 belgiskum frönkum.
Nánari upplýsingar veitir utanrikisráðu-
neytið.
Umsóknum skal skilað i utanrikisráðu-
neytið fyrir 31. mars nk.
Utanrikisráðuneytið,
Reykjavik, 28. febrúar 1974.
Grundvöllur... —
Framhald af bls. 5
sljó og sinnulaus? Hvað sem um
þetta má segja, er hitt stað-
reynd, sem betur fer, að meiri
hluti þjóðarinnar stendur að
baki stjórnarflokkunum, sem all-
ir hafa brottför hersins á stefnu-
skrá sinni og hétu því sameigin-
lcga í stjórnarsáttmálanum, að
herinn skyldi af landi brott. Við
krefjumst þess, að við þetta fyr.
irheit verði staðið, og viljum
ekki trúa því, að neinn þing-
maður stjórnarflokkanna þriggja
svíki stefnu þeirra allra og gefin
loforð í stjórnarsáttmálanum.