Eimreiðin - 01.01.1945, Page 102

82
ÆVINTÝRI í WARNEMÚNDE
EIMREIÐIN
og sagði, að mig bæri að afgreiða tafarlaust — á undan ölluin
hinum. —
Ástæðan til alls þessa var sú, að ég hafði, eins og fyrirskipað
var, gefið upp fjárhæð þá, er ég átti eftir í þýzkum seðlum. Og
erindið á „stöðina“ var það að fá þessum seðlum skipt í annan
gjaldeyri! —
— Brátt seig ferjan úr höfn, og liin lága strönd Þýzkalands
hvarf í þokumóðu hins heita sumardags.
Þorsteinn Jónsson.
Itlöðin og ritfrelsið.
(Lir tírein eftir ritstjóra tímaritsins URITA/N TO-DAY, sem birtisl í marz-
heftinu 1945.)
Eitt fyrsta einkenni endurheinits frelsis þeirra ]>jóða, sem leystar hafa
verið úr ánauð, er gnægð óháðra blaða, seni fljótlega hefja göngu sína.
Hvert 111ti sig leggur sitt til að reyna að skapa almenningsálit meðal fólksins,
ineðan hugirnir eru í uppnáini og mikill hluti niannkynsins í deiglunni. Hvert
uni sjg nýtur réttinda, sem lengi hafði verið neitað um, og þessuin réttinduni
fylgir niikil og alvarleg áiiyrgð. Þau veita tækifæri til að vinna inikið og
gott verk, en einnig til að valda niiklu tjóni.
Með þjóðuin, seni hafa verið frjálsar öll ófriðarárin, er áhyrgð hlaðanna
sania og hinna, en afsökun hafa þau iniklu niinni en hin fyrir glapræðuin
og fyrir því að stofna til vaiulræða, því þau hafa ekki lent í ringulreið og
ölduróti því, seni fylgir skyndilegri frelsun undan oki. — Þau hafa það á
valdi sínu að hera klæði á vopnin, en líka að liella eitri í sárin og spilla
samvinnu niilli þjóða. Nú fremur en nokkru sinni áður gefst óliáðum blöð'-
tun tækifæri til að sýna, að þau séu samboðin frjálslvndu þjóðræði.
Aldrei hefur jafn þung áhyrgð hvílt á hlaðamönnunum sem nú. Nú eru
þeir tímar, að það getur orðið að glæp að prenta kviksögur, að það getur
valdið friðrofum að gera stjórmnálainönnum getsakir, hvort seni eru utan
lands eða innaii. Sá, sem stýrir pennanum léttúðlega og af ábyrgðarleysi,
getur áll á h.ættu að valda vinum jafnt sem óvinum stórtjóni. Svo eru einnig
skyldur, sem hvíla á lesendunum, fólkinu í landinu, sem er alls staðar og
ávallt hæstiréttar yfir hlöðunum. Fólkið fær jafnan lilöðin svo úr garði gerð
sem.það sjálft verðskuldar. Þjóðræðið' hefur frelsið í heiðri: kosningafrelsi,
hugsanafrelsi, trúfrelsi, réttaröryggi og ritfrelsi — en allt þetta og ekki sízt
ritfrelsið felur í sér skyldur, — krefst sjálfsstjórnar og fullkoinins tillits til
velferðar þjóðarheildarinnar.