Ægir - 01.10.1907, Blaðsíða 5

ÆGIR.
MÁNAÐARRIT UM FISKIVEIÐAR OG FARMENSKU.
3. árg.
Reykjavík. Október 1907.
[ 5. blað.
Áhrif hreifivélaaflsins og þýðing þess
fyrir viðgang danskra fiskiveiða.
Fyrirlestur haldinn á fiskiveiðafundinum í
Bergen árið 1907 af J. Videbœk skrifara í
fiskiveiðafélaginu danska.
Herra formaður, herrar mínir!
Gagnstætt því, sem átt hefir sér stað
í Noregi, hafa danskar stórverzlanir og
peningamenn látið sig fremur litlu skifta
viðgang og framþróun sjávarfiskiveiða, þó
að þær bæði gælu og ættu að vera jafn
náttúrleg og þýðingarmikil atvinnugrein
fyrir Danmörku, eins og þær hafa verið og
eru enn í Noregi.
Peningamenn vorir hafa lagt mesta á-
herslu á landbúnað, iðnað og verzlun; það
er fyrst á síðustu árum, að einu af þeim
hyguustu verzlunarmönnum, Lauritzen stór-
kaupmaður í Esbjerg, hefir með stakri
nærgætni við fiskimenn og sjómenn sýnt
áhuga sinn á að efla síldarveiðar í Norð-
ursjónum og þorskveiðar við ísland. Sjáv-
arútvegur okkar var áður fyr mest í því
fólginn, að veiða fislc við strendurnar, og
framfarirnar á því svæði hafa ekki orðið í
einu stökki; stórum fjárupphæðum hefir
ekki hingað til verið ausið í slík fyrirtæki,
en framfarir liafa þó komist á smátt og
smátt og er það mest að þakka ötulu starfi
vorra eigin fiskimanna, sem leitast við að
láta atvinnuveg þeirra sem bezt fylgja með
tímanum.
Danmörk á ekki eins vel útbúinn fiski-
flota eins og Noregur, frá Noregi sigla
menn gufuskipum sínum um heimshöfin
og sækja þangað hval, þorsk og síld.
Danskar fiskiveiðar gefa þó engu að síður
mikinn arð af sér, sem altaf eykst og hefir
hér um bil tvöfaldast á seinustu 10 árum,
en alt þetta er því að þakka, að fiskimenn
okkar hafa á síðustu árum rekið fiski-
veiðar sínar miklu lengra til hafs á stærri
og liagkvæmari skipum með betri veiðar-
færum.
En eins og áður er drepið á hefir
hvorki verzlun eða iðnaður okkar svo orð
á sé gerandi liingað til gefið sjávarútvegn-
um mikinn gaum og fiskimenn vorir liafa
ekki heldur liingað til bundist samtökum
eða myndað hlutafélög til þess að geta
flutt fisk út úr landinu saltaðan eða öðru-
vísi geymdan, en af þessu leiðir, að einna
rnest hefir verið hugsað um að koma nýj-
um fiski í sem bezl verð á markaði. Þess-
vegna hafa menn einkum lagt sig eftir að
veiða senr mest í net (strengvörpur), skar-
kola í Ivattegat, Skagerak og Vesturhafi,
en isu og þorsk á færi.
En þar sem það eru fiskimennirnir
sjálfir, sem hafa staðið fyrir þessum fiski-
veiðum, bæði einstakir menn eða nokkrir
í félagi, þá leiðir þar af, að vér ekki eig-
um stóra fiskiflota, sem sé stjórnað affor-
manni eða sérstakri stjórn, heldur er liver
einstök skúta í hinum danska fiskiflota
fiskiveiðafyrirtæki út af fyrir sig og íiski-
menn þeir, sem ekki eiga hlut í bát eða
veiðarfærum, fá vissan hluta af verði aíl-
ans og er þannig hver út af fyrir sig sjálf-
stæður með silt fyrirtæki.
Eftir því sem tala fiskimanna eykst