Ægir - 01.10.1907, Blaðsíða 7

ÆGIR.
35
sera fiskað er með föstum veiðarfærum
eins og t. d. lagnetum og háf á fjörðum,
víkum, sundum og méð ströndum fram,
hefir hingað til verið í því fólgið, að sjó-
maðurinn hefir getað fiskað meira og á
fieirum svæðum, þegar hann hefir haft
hreýfivél til að knýja bátinn átram og
þannig gelað komið því við að nola fieiri
verkfæri, getað náð frá einum stað til
annars og komið vöru sinni á markað í
tæka tíð.
En hagnaðurinn af þessu er svo mik-
ill, að þeir sjómenn, sem hafa haft ráð á
að kaupa mörg og djTr veiðarfæri, hafaþó
komist að raun um, að það mundi borga
sig að setja hreyfivél í bálana, og það mun
vera óhætt að segja, að það sé hreyfivél-
inni að þakka, að þeir hafa gelað rekið
atvinnugrein sína á hagkvæmastan hátt.
Það er hægt að segja það með vissu,
að þó að hrej'fivélin ennþá sé að eins not-
uð af þeim, er íiska á fjörðum inni eða
við strendurnar, þá fer nolkun þeirra stöð-
ugt vaxandi, því það borgar sig margfald-
lega að nota þær. En þar sem fiskiveið-
árnar eru að eins aukaatvinna, er ekki
hægt að búast við, að þetta nýja Iagborgi
sig nema í einstaka tilfellum.
Hvað viðvíkur fiskiveiðum í Kattegat,
Skagerak og Norðursjónum er óhætt að
segja, að svo mikil bylting og breyting frá
gamalli venju hafi átt sér stað, að það
ekki er einn einasti danskur »kúttari«, sem
ekki hefir hreyfivél. Það er líka alvana-
legt, að hreyfivél er í smábátunum, sem
fylgja með »kúttaranum« til að leggja netið.
Það er líka hreyfivélinni að þakka, að það
hefir verið mögulegt að byrja fiskiveiðar
á smærri skipum.
Við Jótlands gróðurlausu og hafnlausu
strendur eru menn nær því eingöngu farnir
að nota vélabáta og fylgir því mikill hagn-
aður og ávinningur, því að nú geta fiski-
menn komist lengra á haf út, þegar þorska-
og ísubreiðurnar eru farnar frá ströndinni.
Vélabátunum tekst hka mætavel að
komast af í vondu veðri; einn bátur nú
fyrir nokkru, sem ekki gat náð lendingu í
aftakaveðri, slefndi til Noregs og náði höfn
þar og sakaði ekkert.
Fiskiveiðar hafa á síðustu 10 árum
brugðist mjög í Eystrasalti, einkum lax og
þorskur, og hefir veiðin altaf farið mink-
andi, sérstaklega hafa menn frá Borgund-
arhólmi beðið mikið tjón og af þessu hefir
aftur leitt, að sjómenn ekki hafa haft ráð
á að kaupa nýja báta, veiðarfæri og hreyfi-
vélar. En samkvæmt nýju íiskilögunum,
sem öðlast gildi 16. nóvember n.k., er nú
leyfilegt að nota vörpu þá (vörpur), sem
áður var bannað að nota. Þjóðverjar nota
vörpu þessa mikið við kolaveiðar í Eystra-
salti og býst eg nú við, að duglegir sjó-
menn byrji eða megi til að nota hreyfi-
vélar í Eystrasaltsskipunum, þegar þeir
fara að brúka þessar vörpur.
Það er ekki hægt að segja með fullri
vissu, hve miklu fé hefir verið varið af
dönskum sjómönnum til hreyfivélakaupa
eða hve miklar tekjur þeir hafa haft af
þeim; því þó skýrsla væri til yfir allar
hreyfivélar, sem nú eru til í dönskum skip-
um ásamt verði þeirra, þá væri samt engin
skj'rsla til yfir það fé, sem lagt hefir verið
í ónýtar og óbrúklegar vélar eða sem ekki
eru lengur brúkaðar.
Samkvæmt fiskiveiðaskýrslu frá Dan-
mörku og öðrum upplýsingum, sem eg
hefi aflað mér, get eg skýrt frá viðgangi
danskra fiskiveiða á 10 ára skeiði frá
1896—97—1905—06.
1896—97 1905—06 Vöxtur
Tala fiskim. 13,163 16,884 3,721.
Tala sldpa 3,320 13,082 9,762.
Verðskipanna 666,617 7,729,097 7,062,480.
Verð veiðarf. 687,704 5,878,877 5,191,173.
Þegar verð veiðarinnar á seinustu 10