Ægir - 01.07.1912, Blaðsíða 2

78
ÆGIR.
Einn af eigendum skipsins leitaði upplýs-
inga hjá mjer um aflahorfur þar nyrðra,
en ekkert varð heldur úr norðurför í það
skifti.
Loks kom til sögunnar maður, sem
margir fiskimenn hjer og sjómenn kannast
við. Það var Hrólfur sál. Jakobsson frá
Illugastöðum1). Hann skrifaði mjer brjef
frá ísafirði liauslið 1910, þar sem hann
segist vera staðráðinn í því, að fara til Jan
Mayen þá á vori komanda við áttunda
mann, annaðhvort á mótorskipi eðaefþað
fengist ekki vátrygt, þá að fá hvalveiða-
menn á Vestfjörðum til að flytja sig til
eyjunnar og hafa þar vetursetu. Tilgang-
urinn var aðallega að reyna selaveiðar »og
opna nýja atvinnugrein fyrir landsmenn«.
Bað hann mig í brjefl þessu um sem flest-
ar upplýsingar um sjóinn kringum eyna
og fiskalíf. Tók jeg mig þá til og aflaði
mjer þeirra upplýsinga, sem unt er að fá
um þau atriði, og Ijet honum þær í tje.
Álít jeg rjettast að birta þær á prenti, svo
að menn geli þar af sjeð, hverjar liorfur
mundu verða á um aflabrögð við Jan
Mayen, ef einhverjir vildu fara þangað og
reyna, og læt til skýringar fylgja kort
af eynni2).
Jan Mayen liggur á 71° n.br., eða jafn
norðarlega og nyrstu lijeruð Noregs (Finn-
mörk), og á'8°—9° v.l. (frá Greenwich),
hjer um bil 75 mílur (danskar) í norð-
austur frá Riístanga (sjá lcortið). Hún er
mjó og löng, mjóst um miðjuna, 7x/2 míla
dönsk á lengd (álíka og Eyjafjörður) og
liggur frá NA. til SV.
1) Hans verður minst dálítið ilarlegar annar-
staðar hjer i blaðinu.
2) Aðalkortið hef jeg teiknað eftir korti, sem
fylgir rannsóknarskýrslum um hina norsku
rannsóknarferð í Norðurliafið (den norske
Nordhavs-Ekspedition) 1876—78.
Ströndin er lítið vogskorin. Þó eru þar
nokkrar víkur og sumar stórar, einkum
um rniðja eyna: Iiekavík (Wood Bay, Ræk-
ved Bugt) að suðaustan, Maríuvik (Mary
Muss Bay) og Norðurvik að norðvestan.
Eyjan er öll sæbrött, nema mjó láglendis-
ræma meðfram hinum umgetnu víkum, og
er þar sandur með sjónum. Upp frá Iteka-
vík er langt og mjótt lón með sandrifi fyrir
framan; annað lón minna er upp frá Maríu-
vík. Sumstaðar eru sker og boðar (blind-
sker) fyrir landi (sjá kortið). Skipalægi
er á víkunum, en hvergi svo gott, að
örugt sje í öllum áttum.
Landslag. Eyjan er öll hálend og mjög
eldbrunnin; eru þar víða eldgígar, smáir
og stórir. Mesta eldfjallið þar er Beeren-
berg (Bjarnarfell, 2545 m.). Það er mikið
og tignarlegt fjall, eigi ósvipað Snæfells-
jökli, en miklu hærra, og hulið miklum
lijarnjökli, en frá honum ganga 9 skrið-
jöklar alt niður í sjó (sjá kortið). Beeren-
berg tekur yfir allan norðurhlula eyjunnar.
Um miðbikið er hún lág, en hækkar aftur
í suðurendann; þó er þar enginn jöknll.
— Um v a t n er lítið og j u r t a g r ó ð u r
mjög fátæklegur, en rekaviður kvað vera
mikill á söndunum.
Loftslagið er mjög kalt; meðalhili ársins
er talinn -f- 2,3° C. í janúar hefur verið
mældur þar mestur kuldi -f- 30,(5° og í
ágúst mestur liiti 9°. Vetrarríki er mikið.1)
Sjórinn umlwerfis egna. D ý p i ð á llesla
vegu er mikið út frá eynni, 400—1000 fðm.,
en suður frá henni gengur þó grunn all-
mikið, Jan Mayen-hanki, nál. 50 sjómílur
á lengd austan til og c. 40 á breidd, þeg-
ar miðað er við 100 fðm. línuna. Dýpið
á því er yfirleitt 60—100 fðm. Um hotn-
inn er lítið kunnugt. Meðfram norðvestur-
ströndinni er c. 4 sjómilna hreitt grunn
1) ítarlegri lýsing á eynni sjálfri mun bráð
lega birtast í »Skírni«.