Ægir - 01.08.1913, Blaðsíða 2

86
ÆGIR
eða mjótt, og af því má ráða nokkuð um
ferðir síldarinnar, eí menn vita hvar hún
gýtur. Eins má á þennan hátt sjá, af hvaða
árgangi er mest í veiddri síld og af því aftur
ráða, hvaða ár sjerlega mikið hefur klakist
út af henni. Gotmerki, líkt og á laxhreistri,
er ekki á hreistri síldarinnar, fremur en á hreistri
annara sjófiska, sem rannsakaðir hafa verið.
Jeg hefi á undanförnum árum oft athugað
síld, en það hefir einkum verið til þess, að
reyna að fá að vita ýmislegt um lífshætti
hennar, t. d. hvar dvalarstaðir hennar væru
á ýmsum tímum ársins, og á ýmsu aldurs-
skeiði, hvar og hvenær hún gyti, hvort hún
mundi öll vera sams konar síld, en ekki ólík
afbrigði (kyn, racer), og hefi jeg skýrt frá
sumu af því áður. En aldursákvarðanir á
síld fór jeg fyrst að gera árið 1908, m. ö. o.,
eftir að jeg kyntist rannsóknum Norðmanna,
en fyrsta skýrsla frá þeirra hendi kom út
árið áður; hefi jeg síðan safnað nokkru af
síld frá ýmsum stöðum og af ýmissi stærð,
til þess að finna aldur hennar og stærðar-
hlutföll á ýmsum aldri, en því miður eigi
eins miklu og jeg hefði óskað. Jeg var líka
svo óheppinn, að hafa fargað flestu af þeirri
síld, er jeg áður hafði haft til annara rann-
sókna, án þess að taka af henni hreistur til
aldursákvörðunar, af þeirri einföldu ástæðu,
að þá var þessi aðferð óþekt.
Enda þótt jeg skoði þetta eigi annað en
byrjun, sem jeg mun reyna að halda áfram,
eftir því sem mjer vinst tími til, þá álít jeg
að hjer sje um svo merkilegan þekkingar-
auka að ræða fyrir almenning, að jeg tel
rjettast að birta hið helsta, sem jeg hefi fengið
að vita. Yið þetta bætist svo, að Norðmenn
söfnuðu hjer miklum gögnum til sams konar
rannsókna frá Faxaflóa, Vestfjörðum og Norð-
urlandi sumurin 1908 og 1909, án þess þó
að jeg vissi neitt um það fyr en jeg fjekk
skýrslu um það 1911. Jeg mun síðar skýra
nokkuð nánara frá því, hvað þessar rann-
sóknir Norðmanna hafa leitt í Ijós viðvíkj-
andi íslenskri síld, og mun það sjást, að það
er besta samræmi milli þess, sem þær leiða
í Ijós, og þess, sem jeg hefi orðið vísari,
enda þótt engin samvinna væri þar á milli.
Vanalega hefur mjer veitt auðvelt að ákveða,
aldurinn; þó hafa vetrarlínurnar stundum
verið svo daufar, að erfitt hefur verið að
greina þær. Stærðartakmörkin milli fyrsta-
sumar-hreisturs á vorgotinni síld og fyrsta-
sumar-hreisturs á sumargotinni síld eru ekki
vel glögg, þegar hið fyrnefnda verður stórt
og hið síðarnefnda litið, og þá getur aldurs-
ákvörðunin stundum skakkað einu ári. Þess
konar hefur ef til vill komið fyrir hjá mjer.
Jeg byrjaði aðallega á þessum hreistur-
rannsóknum sumarið 1911 og hefi fengist við
þær öðru hvoru síðan.
Jeg hefi rannsakað nálega 300 síldir á allri
stærð, frá smæðstu seiðum, sem farin er að
fá hreistur (4 cm.), og upp í stærstu síldir,
sem hjer sjást (37 cm.), og kom það í Ijós,
eins og vænta mátti, að aldurinn er æði mis-
jafn og yfirleitt því hærri sem síldin er
stærri, eu langt frá þó svo, að stærri síldin
sje ávalt eldri, því að oft eru jafnstórar sildir
misgamlar, einkum þegar um eldri síld er að
ræða. Þó að gögnin sjeu ekki meiri en þetta,
þá má þó fá margvíslegan fróðleik af þeim
og draga af þeim ýmsar merkilegar ályktanir.
Fyrst er að athuga hlutfallið milli stærðar
fiskanna og aldurs, og sjest það glöggast af
eftirfylgjandi yfirliti:
Stæröarflokkar Aldurs- flokkar Tala fisk- anna Lengd- in i cm. Tíðasta lengd
Seiði og stnásíld / á 1. ári 60 4—n 5—6
(Kópsíld) t veturgamlar 60 8—18 10—16
í tvævetrar 26 15—24 15—18
miðlungs-sild... .< þrevetrar 28 20-30 24-28
1 4 vetra 15 23—32 25—31
5 vetra 3 31—33 31—33
6 vetra 15+ ? 30—34 32-34
7 vetra 27+? 30—36 32—36
stórsíld (hafsíld). 8 vetra 12 34—36 34—35
9 vetra 17 34—37 35—37
10 vetra 4 34—36 34—36
11 vetra 8 34—37 36-37
12 vetra 2 35—37 35—37
13 votra 4 34—39 34-39