Ægir - 01.08.1926, Síða 9

ÆGIR
149
Annars voru síldarrannsóknirnar aðal-
atriðið fyrir norðurströndinni. Við tókum
fjöldamargar stöðvar (alls ca. 250) í öllum
» Norðurflóanum, milli Horns og Rifstanga,
innan úr instu fjarðabotnum og út að 67.
breiddarbaug og gerðum allar hinar áður
nefndu rannsóknir: Sjávarhitinn var mæld-
nr á öllu dýpi frá yfirborði niður á 490 m.
°g var hann, eins og að líkindum ræður,
æði breytilegur; en það sem var einkum
athugavert var það, að fyrri hluta júlímán-
aðar var hann yfirleitt mun hærri, en vant
er á sama tíma, bæði í yfirborði og niðri á
ýmsu dýpi; bar því meira á þessu sem aust-
ar dró. Á svæðinu milli Skagagrunns og
Sléttu var yfirborðshitinn 10—12°, 3—4°
hærri en „normalt"; niðri á 200 m. var hann
á—6°, og á 400 m. 4—5°. Þetta var svipað
því sem vant er að vera á sömu dýpt við
Suðurströnd landsins á sama tima. Á 400
» m. dýpi í Eyjafjarðarál var t. d. hitinn:
19. júlí 1924
i yfirb. 7,24°
á 100 m. 5,06°
- 200 — 4,16°
- 300 — 2,84°
- 400 — 0,55°
10. júlí 1926
í yfirb. 10,74°
á 100 m. 5,81°
- 200 — 5,03°
- 300 — 4,91°
- 400 — 4,62°
og svipað var hlutfallið á öðrum stöðum;
en eftir því sem leið á mánuðinn, breyttist
ástandið smámsaman til hins vanalega,
sjórinn kólnaði, og þegar við mældum aft-
ur 20. júlí í álnum, var hitinn orðinn „nor-
mal“. Ekki er að svo stöddu auðið að segja,
hvernig á þessum mikla hita stóð, en vera
má, að samanburöur á öllum athugununum
skýri það síðar, en vist er það, að mikið
> hitamagn hefir sjónum við norðurströndina
aukist þetta skeið, og eflaust hefir það haft
sín áhrif á alt líf þar í sjónum. Það var eins
og hlýi sjórinn færðist austur á bóginn, því
að seinast gekk sjónum að kólna við Sléttu
og Langanes, og við norðanverða austur-
ströndina, að Barðsneshorni, var hann nú
orðinn ca. 2° heitari en vanalega, bæði við
yfirborð og botn.
Um sviflíf sjávarins er það helst að segja,
að ógurleg mergð var víða, einkum úti fyr-
ir Ströndum, af trjónukrabba-lirfum; oft
sáust af þeim rastir, eins og strengir í
sjónum, myndaðir af biljónum þessara
agna, og ætti það að gefa góða von um
mikið af þessum krabbategundum næstu
árin; en þær eru þorskafæða. Mikil mergð
var og af örsmáum vængjasniglum (Lima-
cinci) hingað og þangað, en af góðri síldar-
átu eða rauðátu (Calanus finnmarchicus
og borealis) var yfirleitt fremur lítið, minna
en stundum endranær um sama leyti —
virtist mér.
Um síldina sjálfa er það helst að segja,
að hún gerði æði lítið vart við sig á þess-
um tima, eins og kunnugt er orðið. Hún óð
lítið uppi og veiddist lítið og var óhagstæð
veðrátta þar ein orsökin og ef til vill „átu-
leysið“ líka. Við fengum þó nóga síld til
rannsókna. Allur þorrinn af henni var
var vorgotsíld í sæmilegum holdum, en þó
ekki nærri því eins feit og hún oft er um
sama leyti. Fitumagnið í bolnum var nokk-
uð misjafn, tíðast 18—23%, en stundum
aðeins 8—13%. Lítið eitt var af „blóðsíld", þ.
e. nýgotinni síld, og var hún eðlilega mögr-
ust. Örfáar ógotnar síldir sáust innan um.
í góðu samræmi við það sem sagt var um
„átuna“ var það svo, að lítið var yfirleitt
af rauðátu í síldinni, maginn sjaldan hálf-
ur, hvað þá meira; aftur var stundum all-
mikið af vængjasniglum (Krudtaat) í henni
eða sandsílisseiðum (grænátu?), og er
hvorugt vel fallið til þess að fita sildina.
Trjónukrabba-lirfurnar, sem svo mikil var
mergðin af í sjónum, virðist síldin ekki
hirða um; þær sáust lítið í mögum hennar.
Oft sáum við síld vaða uppi, en tíðast
voru torfurnar smáar. Eitt sinn reyndum
við, hve nærri mætti komast stórri torfu,
sem við sáum skamt frá skipinu. Við hjeld-