Ægir - 01.04.1934, Blaðsíða 4

90
ÆGIR
bátar væru bezt útbúnir með hlífar til
að forðast brot á þeim, við skipshlið,
þegar verið er að ná bátverjum á þilfar
í stormi. Eigi að draga mannlausa báta
ætti að gera einhverjar ráðstafanir til
þess, að þeir héldust í horfi, þótt ekki
sé stýrt, og til þess eru ráð, en þegar
leita skal að bátum, þá flýtir fyrir. að
litur þeirra sé þannig, að á honum beri
sem mest.
Við höfum dæmið með »Helgu« frá
Hnifsdal í vetur. Meðan verið er að ná
mönnum í bátinn, sem þá tók, og ætlaði
að draga hana til lands, skella bátarnir
saman og hún sökk. Slikt hið sama get-
ur orðið við hlið björgunarskútu, séu
ekki gerðar ráðstafanir til þess að af-
stýra tjóninu. Þegar ég hafði atvinnu á
sjó, sögðu skipstjórarnir:
»Við vonum hið bezta, en búum okk-
ur út til að mœta því verstaa. Hefur þetta
ekki einhvernveginn snúist við, hér á
landi, síðustu árin ? Menn vátryggja t.
d. suraa trillubáta og þeir eru tryggðir
með þeim skilyrðum, að þeim fylgi það
sem aftan á vátryggingarskýrteini stend-
ur og sé brugðið út af einhverri grein
skirteinisins, þá er vátrygging laus við
greiðslu, þótt illa fari, og þó er það sann-
anlegt, að bátar eru ekki búnir þannig
út eins og fyrirskipað er — og kemur
sumt, sem fylgja ber, aldrei í bát. Vana-
lega eru þó tjón greidd, þótt ekki sé allt
sem skyldi, en ábyrgð formanna gagn-
vart hásetum sínum, þeirra fjölskyldum
og ástvinum, er þannig farið, að vegna
hennar ættu þeir að breyta eftir gömlu
formönnunum, vona hið bezta er þeir
leggja á djúpið, en útbúa bát sinn þann-
ig, að taka megi móti þvi versta, hversu
mjög sem þeir fara í kringum vátrygg-
ingarfélög og forsóma að taka það með
sér á sjóinn, sem fyrirskipað er í skír-
teinum og skipseftirlitið heimtar.
Fyrir mörgum árum var stungið upp
á því í »Ægi«, að formenn báta í veiði-
stöðvum hinna ýmsu héraða landsins,
tækju sér einn eða tvo frídaga, að lok-
inni vor eða sumarvinnu, léttu sér upp,
ræddu sín mál og gæfu hver öðrum góð-
ar bendingar. Þessu var aldrei sinnt, sem
búast mátti við. Þótt engum geti dottið
í hug nokkurt það mál, sem á slíkan
fund ælti erindi, þá vil ég þó leyfa mér
að minnast á eitt, meðal margra, ogþað
eru þær leiðbeiningar, sem reyndir sjó-
sóknarar gætu gefið hinum yngri.
Dettur nokkrum í hug, að unglingur,
sem verið hefur 24 mánuði á mótorbát,
á þorsk- og síldveiðum, hafi náð þeirri
reynzlu, sem nauðsynleg er, að hver sá
hafi, sem tekur að sér það ábyrgðar-
mikla starf að gerast yfirmaður á bát,
þar sem oft þarf að viðhafa snild, kænsku
og þrek, til að sigra í baráttu við hafið,
eða hafa verið 8 mánuði stýrimaður á
bát til þess að geta tekið smáskipapróf,
sem veitir réttindi til skipstjórnar á mót-
orbátum, allt að 60 tonn. Hverskonar
sjómennsku er yfirleitt auðið að læra á
mótorbát á svo skömmum tíma, sem
lögunum þykir nógur. Stundi nú hinn
ungi maður sjó, með formanni, sem lít-
ið kann til verka og hirðir illa bát sinn,
þá hefur hann ekki margt fram aðbjóða,
sem til formennsku þarf, en virðist hann
líklegur til fiskifanga, þá er lagt út í að
lesa stýrimannafræði 2—3 mánuði, hjá
hinum og öðrum, sem veita tilsögn í
þeirri grein og að lokum komið upp í
stýrimannaskóla, skömmu fyrir jól, og
er þá byrjað á að rannsaka siglingatíma
hvers eins. Sjóferðabókin er framlögð og
mánuðir lagðir saman, sem hún skýrir
frá, að eigandi hennar hafi verið skráður
á skip. Séu nú mánuðirnir nógu margir
er allt í lagi og að afloknu prófi, fær
hann sín plögg, sem leyfa honum að taka