Ægir - 15.05.1968, Page 18

176
Æ GIR
Sveinn Benediktsson:
Síldarverksmiðjurnar á Norður- og Austurlandi árið 1967 og horfur
Á árinu 1967
brást síldveiðin
fyrir Norðurlandi
og Austfj örðum
hrapallega. Sam-
fara aflabrestinum
varð gífurlegt
verðfall á síldar-
lýsi og mikið verð-
fall á síldarmjöli.
Síldarsöltun var
hverfandi lítil á
venjulegum sölt-
unartíma, vegna aflabrests á heimamiðum.
Fór söltunin aðallega fram í október og
nóvembermánuði, þegar síldargöngurnar
höfðu nálgazt landið. Heildarsöltunin var
minni en árið 1966, en útflutningsverð
miðað við tunnu var að mestu leyti svipað
og það hafði verið árið áður.
Síðast liðið sumar veiddist síldin nær
eingöngu á fjarlægum miðum og það var
ekki fyrr en komið var fram um 10. sept-
ember, að þess var vart, að síldin tæki sig
upp af miðunum nor'ður undir Svalbarða í
800 til 900 sjómílna fjarlægð frá íslandi
og færi að ganga til suðurs og suðvesturs
í áttina til landsins, öfugt við það, sem hún
gerði í júní og júlímánuði.
Mjög mikill aukakostnaður og aflatap
varð hjá síldveiðiflotanum við það, að
lengra varð að sækja, en nokkurntíma fyrr.
Ef ekki hefði notið síldarflutningaskip-
anna tveggja, m/s Hafarnarins og e/s
Síldarinnar, myndi íslenzki síldveiðiflot-
inn vart hafa sótt á hin fjarlægu síldarmið,
allt að fjögurra til fimm sólarhringa sigl-
ingu hvora leið, og aflabresturinn orðið
miklu meiri en raun varð á, eða síldveið-
arnar jafnvel stöðvazt á miðju sumri.
Vorið 1967 hafði verð á síldarlýsi og síld-
armjöli þegar fallið svo mjög, þótt verðið
félli ennþá meira síðar, að augljóst var áð
ekki myndi vera unnt að komast hjá því
að lækka bræðslusíldarverðið mjög mikið
frá því sem það hafði verið sumarið 1966,
en þá hafði verðið verið kr. 1,71 fyrir kíló
bræðslusíldar frá 10. júní til 30. september,
en kr. 1,15—1,34 fram til 9. júní.
Vegna verðfalls afurðanna var það verð,
sem unnt myndi hafa verið að greiða fyrir
hina mögru bræðslusíld í maímánuði svo
lágt, að stjórn Síldarverksmiðja ríkisins
þótti það ekki frambærilegt.
Samþykkti verksmiðjustjórnin því að
senda út svohljóðandi tilkynningu hinn 3.
maí 1967:
„Á undanförnum árum hefur síldveiði
fyrir Norðausturlandi og Austfjörðum oft-
ast verið lítil sem engin í maímánuði og sú
síld, sem veiðzt hefur til bræðslu, hefur
skilað mjög lágum hundraðshluta af lýsi
og minna mjölmagni miðað við einingu en
síðar á vertíðinni.
Af þessum sökum og vegna gífurlegs
verðfalls á bræðslusíldarafurðunum, síld-
arlýsi og síldarmjöli, frá því um þetta leyti
í fyrra, er augljóst, að afurðir úr síld, sem
veiðast kynni nú í maímánuði, myndu vera
svo rýrar og verðlitlar, að ekki yr'ði hægt
að greiða nema mjög lágt verð fyrir síld
til bræðslu og mikið tap fyrirsjáanlegt,
bæði á rekstri síldarverksmiðjanna og síld-
veiðiflotans í maímánuði.
Loks er æskilegt að nota þenna mánuð
til þess að búa verksmiðjurnar undir rekst-
urinn í sumar og fram til n.k. áramóta.
Stiórn Síldarverksmiðja ríkisins hefur
því ákveðið að verksmiðj urnar hefji ekki
móttöku bræðslusíldar fyrr en 1. júní n. k.
Verksmiðjustjórnin hefur beint þeirri
ósk til Verðlagsráðs sjávarútvegsins, að
það ákveði verð bræðslusíldar frá 1. júní