Ægir - 01.07.1975, Qupperneq 10

ingur, er einn af frumkvöðlum á þessu sviði.
Honum tókst eftir margra ára tilraunir og
rannsóknir að klekja út og ala í fulla stærð
hrogn japönsku rækjunnar Penaeus japonicus,
sem er ein eftirsóttasta rækjutegundin í Jap-
an. Þetta var mjög erfitt og flókið verk, því
eins og áður hefur komið fram, hefur rækjan
mörg lirfustig, sem hvert um sig krefjast mis-
munandi fóðurs og umhverfisaðstæðna til að
geta þroskazt. Dr. Fujinaga kom á fót klak- og
eldisstöðvum í Suður-Japan, þar sem alin var
rækja, sem seld var fersk. Magnið, sem alið
var, var ekki mikið, og fékkst mjög gott verð
fyrir rækjuna. Dr. Fujinaga starfaði síðan
víða um heim og aðstoðaði meðal annarra
Frakka, Bandaríkjamenn, Thailendinga og
Mexíkana við að koma á fót svipaðri starf-
semi og í Japan. Meðan Dr. Fujinaga starfaði
utan Japans, urðu litlar framfarir þar í landi
á þessu sviði og Japanir glötuðu því frum-
kvæði, sem þeir höfðu haft við eldi rækjunn-
ar. Þótt mikið hafi verið reynt, bæði hjá Jap-
önum og öðrum þjóðum, til að ala mikið af
rækju til sölu á markað, hafa þær tilraunir
enn ekki borið árangur.
Aðalástæðurnar telja menn þessar:
1. Flestar þær tilraunir, sem gerðar hafa
verið með eldi rækju, hafa farið fram á
tempruðum svæðum. Hitastig sjávar á tempr-
uðum svæðum virðist ekki vera nógu hátt til
að tryggja eins öran vöxt og þarf til að eldis-
starfsemin verði arðbær en vitað er, að hægt
væri að ná mun örari vexti og betri árangri
á heittempruðum svæðum. Ætla má, að svæði
Flotbúr Fiskifélagsins í Höfnum. Búr þetta er
um 120 m2 að flatarmáli og dýpt netpokans er
um 2,50 m.
eins og eyjarnar í Karabíahafi og Suður-
Ameríku hentuðu mjög vel í þessu skyni, þar
sem hitastig er mjög hátt allt árið.
2. Þessi eldisaðferð Japana útheimtir það,
að hægt sé að ná í fullþroska hnognfullar
rækjur til að ná í hrogn til klaks og eldis. Oft
getur reynzt erfitt að ná í mikið af hrognfull-
um rækjum, þannig að erfitt er að byggja
stórfelldan eldisbúskap á duttlungum náttúr-
unnar. Ef stofna á til stórfellds eldis, þar sem
rækja er alin upp í stórum stíl, verður að vera
unnt að tryggja nægjanlegt og stöðugt magn
af hrognum. Slíkt verður ekki gert nema með
því að hafa stofn til undaneldis, en margt
bendir til þess, að það verði hægt innan tíðar,
sérstaklega ef nægjanlegu fé verður varið til
tilrauna og rannsókna.
3. Fóðurkostnaður við eldi rækju er mik-
ill. Það er því mjög mikilvægt, ef rækjueldi
á að verða framtíðargrein, að auknar tilraun-
ir séu gerðar á sviði fóður- og næringarfræði,
sem stuðli að því, að unnt verði að framleiða
ódýrt og hentugt fóður.
Það verður að teljast líklegt, einkum ef til-
lit er tekið til hinna öru framfara, sem orðið
hafa á síðustu árum, að unnt verði að leysa
þessi líffræðilegu og næringarfræðilegn
vandamál, þannig að rækjueldi verði arðbæt
atvinnugrein í framtíðinni, sérstaklega þó a
heittempruðum svæðum. Nú þegar starfa
nokkur fyrirtæki í Suður-Ameríku og á eyj'
unum í Karabíahafi við rækjueldi. Ef vel tekst
til, má ætla, að þessi fyrirtæki nái góðum ár-
angri innan fárra ára. Enn sem komið er, eV
framleiðslan þó fremur lítil. Þá er ekki loku
fyrir það skotið, að unnt verði að koma á íót
stórfelldu rækjueldi á tempruðu svæðunum,
einkum ef notað væri heitt kælivatn frá kjarn-
orkuverum til að fá hæfilega hátt hitastig
við eldið.
Tilraunir hafa verið gerðar með eldi á ý013'
um fleiri tegundum en hér hefur verið fjaHa
um. Má þar á meðal nefna ferskvatnsrækjuna
Macrobrachíum, en þó hefur enn ekki tekizt
að gera eldið að arðbærri atvinnugrein. Bret'
ar hafa einnig gert tilraunir með eldi nokk-
urra rækjutegunda. Má þar á meðal nefna
„Dublin rækjuna" Nephrops og djúpvatns'
rækjuna Pandulus borealis. Ekki hefur þó enU
tekizt að gera eldi þessara tegunda arðbær >
en að áliti sérfræðinga er aðeins um tíma
spursmál að ræða, hvenær það verður.
202 — Æ G I R