Ægir - 01.07.1986, Side 8

og fremst sá að safna upplýsing-
um, þannigað hægtverði af meira
öryggi að meta rekstrarforsendur
laxeldisfyrirtækis, sem að hluta
byggði rekstur sinn á matfisk-
framleiðslu ífersku vatni. Meðtil-
rauninni fást upplýsingar um
ýmis atriði svo sem vaxtarhraða,
fóðurnotkun, afföll, sjúkdóma,
svo og um gæði eldisfisksins og
fleiri atriði sem máli skipta.
Nú er unnið að uppbyggingu
seiðaeldisstöðvar við Litluá, sem
framleitt getur um 500 þúsund
sjógönguseiði. Verkfræðistofa
Guðmundar og Kristjáns hefur séð
um hönnun eldisstöðvarinnar, en
Fiskifélag íslands hefur veitt
tæknilega aðstoð á sviði fiskeldis.
Við eldsumbrot og jarðskjálfta
eftir 1975 hitnuðu upptök Litluár,
og er hitastig árinnar skammt frá
upptökum 16-18°C allt árið.
Lindir í landi Krossdals og Árdals
renna út í Litluá. Áætlað er að
fáanlegt vatnsmagn úr lindunum
í landi Krossdals og Árdals sé allt
að 1000 l/sek. Hitastig lindanna
er mismunandi frá 7,5°C-14,5°C
og hefur verið óbreytt frá ómuna-
tíð. Mest virðist þó vera af 14,3°C
heitu vatni. Við gerlamælingar
hefur komið í Ijós, að vatnið er
gerlasnautt. Þá virðist sem vatnið
sé „kemískt" mjög gott fyrir
fiskeldi. Athyglisvert er að kals-
íum er 9,8 mg/l, sem er meira en
almennt í lindarvatni hér á landi,
en oft er kalsiummagn minna í
vatni fiskeldisstöðva, en æskilegt
er talið. Sýrustig (pH) vatnsins er
stöðugt, um 8,2. Síritamælingar
sýna að hitastig lindanna við
Krossdal ogÁrdal erstöðugt. Hita-
stig þessara linda hefur verið
stöðugt frá ómunatíð og ekki
tengt eldsumbrotum og jarðskjálft-
um, þegar upptök Litluár hitn-
uðu. Sumurin 1981 og 1982 var
gerð athugun á gæðum lindar-
vatnsins til fiskeldis, m.a. með
„startfóðrun" á laxaseiðum.
Krossdalur h.f., sem var undir-
búnings- og tilraunafélag að
stofnun fiskeldisstöðvar við Litluá,
gerði þessatilraun ísamvinnu við
Fiskifélag íslands. Niðurstöður
þeirra tilrauna voru að lindar-
vatnið væri vel hæft til fiskeldis.
Ferskvatnseldi (tilraunaeldi með
lax í fersku vatni við stöðugt
hitastig 14,2°C)
Vegna hins mikla vatnsmagns,
sem fáanlegt er við stöð Árlax
h.f., var ákveðið að kanna með
tilraun árangur af laxeldi í fersku
vatni. Með tilrauninni væri stefnt
að því að afla upplýsinga um
vaxtarhraða, afföll, ótímabæran
kynþroska, fóðurnýtingu, hæfi-
legan þéttleika o.fl. Að fengnum
niðurstöðum væri mögulegt að
meta með meiri nákvæmni hag-
kvæmni slíks eldis. Jákvæðar
niðurstöður tilraunaeldis í fersku
vatni myndu þannig gefa mögu-
leika á framleiðslu eldislax í stað
seiða, ef seiðamarkaður bregst.
Árlax h.f. stefniraðframleiðslu
eldislax í fersku vatni ef hag-
kvæmt þykir.
Tilraunaeldið hófst 14. febrúar
1985. Keyptvoru 3000 laxaseiði
frá Hólalaxi. Seiðin voru af Víði-
dalsárstofni. Þyngd seiðanna við
upphaf eldis var um 30 g.
Seiðin voru síðan alin í tveimur
50m3 innikerum fram til 24.
febrúar 1986, en þá voru seiðin
flutt í eitt 250m3c útiker. Hitastig
á eldistímabilinu hefur verið um
14,2°C. Meðan seiðin voru í inni-
kerum 14. febrúar 1985 til 24.
febrúar 1986 voru seiðin alin við
stöðugt Ijós, en frá 24. febrúar
1986 fór eldið fram í óyfirbyggðu
útikeri án lýsingar. Eftir að seiðin
voru flutt í útiker, lækkaði hitastig
ekki teljandi og var um 14°C. Þó
lækkaði hiti einstaka daga nokk-
uð, einkum í frosti og snjókomu.
Lægstur hiti í útikeri mældist
12,9°C, 25. mars 1986. Á e\d&
tímabilinu hefur fiskurinn ver'
alinn á Tessþurrfóðri (Edelfód-
Flelstu niðurstöður.
Vaxtarhraði
94-
Meðalþyngd fisksins
febrúar 1986, eftir rúmleg3 j1
eldi, var um 1,33 kg. 24. febrLJ
1986 var laxinn fluttur í útiker.
þá voru minnstu fiskarnir fl° ,
aðir úr, þannig að meðalþY11^
fisks í eldi jókst úr 1,33 kg ' ^ .
kg. Meðalþyngd fisks, sem fl° ^
aður var úr, var um 0,75 kg
óheppilegt er talið að ala sanV
mjög misstóran fisk. Sé P ,
vaxtarhraði borinn saman
við hefðbundið vaxtarlínurit tV^
norskan eldislax við árstíðahr"1
inn
hita, kemur í Ijós, að va
xtar'
hraði í eldistilraun Árlax erve^_
lega meiri. Þannig er laxinn 11 .
raun Árlax 4-5 mánuðuH^
undan þeim norska. Hæg* a
að flýta eldisferlinum til 111 j
með því að hefja eldið fyrr- G.
væri hægt að framleiða « g
gönguseiði" sem væru um 1 0
að meðalþyngd. Þau seiði ^ ^
síðan náð að minnsta kosti ^
meðalþunga á einu ári íeldi-
slíku fyrirkomulagi myndu e f
mannvirki nýtast mjög veL ^
sem framleiðslan gengi sV°
fyrir sig.
Kynþroskahlutfall
Við athugun 24. febrúac }
reyndist nokkur hluti fisksins
veruleg kynþroskaeinkenH .^.
um 25%. Hér var nánast^g
göngu um kynþroska hasn&' gt
ræða. Kynþroska fiskur ve,< 0g
í eldi. Gæði hans eru önn 0g
lakari en ókynþroska fís
hann er léleg söluvara- a5
ýmsum aðgerðum er
minnka hlutfall kynþrosk3
t.d. með framleiðslu a
388 -ÆGIR