Ægir - 01.03.1991, Síða 53

3/91
ÆGIR
161
í Arnarfirði á árunum 1961 —
°g kom þar fram munur á
a milli tímabila eða frá 15.8
Veturinn 1965/66 uppí 22 mm hkl
a tímabilinu 1973-1976. Þetta
hU nauðsVnina a að ðera saman
á svæðum innan sama árs og
e st í sama mánuði. Enda þótt
a andað væri saman sýnum úr
^örgum mánuðum á sama vetri á
e|nstökum svæðum gáfu þessir út-
reikningar í grófum dráttum rétta
ntynd af rækjustofnunum á grunn-
S,° arsvæðunum, en dálítið
s ekktar upplýsingar af úthafs-
ríe ju þar sem hún hrygndi ekki
ri ^a fremur en nu °8 aðferðir
1 að meta kynþroska hrygnur eftir
gfeiningu McCrarys (1971) hvað
snertir gadda á hala hænga og
0 ynþroska hrygna en gaddaleysi
ynþroska hrygnum, var fyrst
,ekin
UPP hér á landi árið 1984.
^cCrary varð fyrstur til að benda
a gaddar sem eru neðan á hal-
num á ungri rækju, þ.e. hjá
um tegundum af ættinni Pand-
r 1 ae' hverfa um það leyti sem
1* ian hrygnir f fyrsta sinn. í Ægi
fer| ^ Sýndi ðöfundur kynskipta-
^ a á ýmsum svæðum við
v °r ur‘. °g Norðausturland og
si. u Peir bornir saman við kyn-
'Ptaferla rækju á innanverðum
^nUnaflóa og í Kolluál. Hér var
n'ð öðru vísi úr gögnum en
v Ur’ fram að þessu hafa öll sýni
svrið summeruð fyrst eftir
sííT Urn e'nn kynsk'PtaferiH
v 3n teiknaður. Nú hefur hins
egar verið reiknaður út kyn-
'Ptaterill fyrst fyrir hvert sýni og
an var reiknuð út hkl eins og
að framan. Til þess að
á 8 a nvort marktækur munur væri
vik" Svæða voru reiknuð út 95%
sv ^ mVndl fyfir hvert
þe* 1 sem sýnd eru á 1. mynd.
fl . a er svipað og Templemann og
l ðafa 8ert við helming-
, nþroskalenoH ýsu á „Grand
^ynproskalengd
°ank" útaf
bes
útaf austurströnd Kanada til
5 að bera saman
mismun a
kynþroska í mismunandi ár-
göngum eftir kynjum. Margir líf-
fræðingar hafa notað kynþroska-
ferilinn eftir aldri eða stundum
lengd til aðgreiningar á fiskstofn-
um. Fáeinir hafa einnig notað kyn-
þroskaferil eftir lengd á ýmsar
krabbategundir og Ameríkuhumar
(Homarus americanus) og fundið
mun á stofnum. Eftir bestu vitund
höfundar hefur hkl ekki verið
notuð annars staðar en hér á landi
til aðgreiningar á rækjustofnum
P. borealis. Hins vegar hefur Birgir
Rasmussen (1953) haldið fram að
kynskipti hjá rækju ættu sér stað
við svipaða lengd en mismunandi
aldur eftir því hvar rækjan lifir og
hefur hann rannsakað marga
stofna af þessari sömu rækjuteg-
und allt frá Suður-Noregi til Spits-
bergen. Athugun á mismunandi
stærð karldýra á hinum ýmsu
svæðum við landið er einnig flötur
á sama máli þ.e. mismun á hkl
eftir svæðum. Gerð hefur verið
nokkur grein fyrir mismunandi
stærð karldýra í tveimur greinum.
í Sjávarfréttum 1988 sýndi
höfundur ásamt fleirum mun á
lengdardreifingum karldýra á
þremur svæðum, Arnarfirði, Isa-
fjarðardjúpi og Vesturkanti þ.e.
svæðið suðvestur af Norðurkanti.
Stærð og hámarkslengd karldýra
reyndist mun meiri hjá rækjunni á
Vesturkanti en á fjörðunum. í Ægi
1989 sýndi höfundur lengdardreif-
ingar karldýra á fleiri svæðum eða
á úthafsrækjusvæðunum fyrir
norðan land, Norðurkanti, við
Sporðagrunn, við Grímsey og í
Langanesdjúpi, sjá 1. mynd.
Þessar lengdardreifingar voru
bornar saman við lengdardreif-
ingu karldýra á innanverðum
Húnaflóa. Þar kemur svipað fram
og í greininni frá 1988, að karl-
dýrin á Húnaflóa voru mun minni
þegar þau skipta um kyn heldur en
karldýrin á úthafsrækjusvæðun-
um. Gögnin sem notuð voru hér
til samanburðar á kynskiptaferlum
fyrir hin ýmsu svæði voru fengin
úr stofnmælingu úthafsrækju í júní
og júlí árið 1988 hvað snertir flest
úthafsrækjusvæðin. Gögnin af
innfjarðasvæðunum og Dohrn-
banka voru fengin í september og
október sama ár. Helmingskyn-
skiptalengd er mismunandi stór
eftir því hvar er við landið, sjá 2.
mynd þar sem sýnd eru meðaltöl
eftir tilkynningarskyldureitum og
2. mynd. Meðal-hki (mm) árið 1988 eftir tilkynningarskyldureitum og fjörðum.
Fjöldi sýna í svigum.