Ægir - 01.05.1991, Blaðsíða 28

252
ÆGIR
5/91
Vinnuafl í sjávarútvegi
I töflu „ Vinnuafl í sjávarútvegi",
er sýnd þróun fjölda starfsfólks við
fiskveiðar og í fiskvinnslu á síðustu
níu árum. Á línuritum eru sömu
upplýsingar settar fram á mynd-
rænan hátt. Upplýsingarnar eru
fengnar frá Hagstofunni og er
tölum Hagstofunnar um skiptingu
vinnuvikna eftir atvinnugreinum
breytt í ársverk með því að deila í
fjölda vinnuvikna með 52. Upplýs-
ingar um fjölda starfandi sjómanna
sem fengnar eru með þessum hætti
verða þannig of lágar.
Skv. tölum Hagstofunnar fækk-
aði ársverkum við fiskveiðar á
árinu 1988 um 240 frá fyrra ári.
Þessar upplýsingar koma mjög á
óvart í Ijósi þess að árið 1988 var
mesta aflaár sögunnar, auk þess
sem smábátum og vinnsluskipum
fjölgaði mikið þetta ár. Höfðu því
flestir ætlað að um nokkra fjölgun
sjómanna yrði að ræða. Hugsanleg
skýring á fækkun ársverka í fisk-
veiðum er betri skráning vinnu-
vikna til sjós vegna staðgreiðslu-
kerfis tekjuskatts, sem tók gildi í
ársbyrjun 1988. Á tíu ára bili
1979-1988, hefur sjómönnum
fjölgað um 1.063, eða rúmlega
20%. Hlutdeild fiskveiðanna af
heildarfjölda starfsmanna á vinnu-
markaði hefur á sama tíma nokkurn
veginn staðið í stað.
Starfsfólki í fiskvinnslu fækkaði
mjög á milli áranna 1987 og 1988.
Er sú fækkun í samræmi við spár,
þar sem miklar breytingar voru
gerðar á vinnslurásum frystihús-
anna sem miðuðu að því að spara
mannafla við vinnsluna. Fækkaði
starfsfólki í frystihúsum og annarri
fiskverkun þessvegna á árinu 1988,
um tæp 15% frá fyrra ári. Fjöldi
starfsmanna í fiskvinnslu náði
hámarki á árinu 1984, þá var áætl-
aður fjöldi ársverka í fiskvinnslu
talin vera 10.633. Á árinu 1988 var
fjöldi ársverka 8.901, eða fækkun
um 1.440 frá fyrra ári. Hlutdeild
fiskvinnslunnar í fjölda starfsmanna
á vinnumarkaði féll því úr 9.0%
árið 1984 í 6.9% á síðasta ári, ef
miðað er við heildarfjölda árs-
verka.
Hlutdeild sjávarútvegsins í heild-
arfjölda ársverka á vinnumarkaði
var 14.9% árið 1980, en hafði
minnkað í 11.8% á árinu 1988.
Hafa ýmsir orðið til að lesa út úr
þessum tölum að vægi sjávarút-
vegsins færi minnkandi f íslensku
atvinnulífi. Þar er mikill misskiln-
ingur á ferð, ekki skiptir máli fyrir
vinnumarkaðinn í heild hvort fyrir-
tæki í sjávarútvegi kaupi þjónust-
una á almennum markaði eða <e
eigin þjónustustarfsemi tnn
vébanda fyrirtækisins. Slíkt stuo ,
að sérhæfingu í atvinnulífinu °S
sumum tilfellum er hægt að ^
fram stærðarhagkvæmni n’,,,
þessu móti. Hinsvegar verður S
sérhæfing sjáanlega til þess að el
hverjir dragi fáránlegar ályktan
eins og dæmin sanna.