Ægir - 01.07.1992, Page 25

7/92
ÆGIR
361
16-1% f dollurum milli ára. Ef
'‘'erðmæti aflans eru færð í SDR
epnur í |jös að verðmæti karfaafl-
ans 1991 nam 78.8 milljónum
J-’R- en aflaverðmætið var árið
áður 68.4 milljónir SDR, eða
15.2% hækkun milli ára í SDR.
erðmæti karfaaflans jafngiltu
. y-2% af verömæti þorskafla árs-
lns- Helstu ástæður óvenjumikilla
aflaverðmæta karfa eru vegna
I s að karfinn er fluttur út á er-
er|da ísfiskmarkaði í mun meira
en aðrar tegundir, auk þess
Sern rúmlega fjórðungur karfaafl-
a,ns er tekinn til vinnslu um borð í
s 'ipunum, sem eykur aflaverð-
j^^ti að miklum mun. Vægi
|Sksins í gjaldeyrissköpun þjóð-
Us*ns er því mun meira en sýn-
'st við svona samanburð.
ð meðfylgjandi mynd er sýnd
^jóþróun á karfa árið 1991 eftir
e stu ráðstöfun aflans. Á sama
ntáta og gert var með þorsk, ýsu
n8 ufsa er hér sett fram verð á er-
endum ísfiskmörkuðum, innlend-
Urn fiskmörkuðum, verð í beinum
jjn Urn °g meðalverð í ráðstöfun
5 a^a. Karfinn er eins og ýsan
Se dur f miklum mæli á erlenda
‘stiskmarkaði. Hinsvegar sker
artinn sig úr að einu leyti, því
1un hærra hlutfall af karfa fer til
'n.nslu í hafi en gildir um fyrr-
uefndar tegundir. Rúmlega fjórð-
n8ur karfaaflans fór á erlenda ís-
kr/kT'ar^aði a meðalverði 98.47
'g. Svipað magn var fryst í hafi
8 var meðalverð á kg upp úr sjó
. ■ 80 kr. Vegna þess að svo
Q ' magn t'er til vinnslu í hafi
J5 á erlenda ísfiskmarkaði er
eoalverð alls karfa mun hærra
Q ^tatkaðsverð innanlands eins
sést á línuritinu. Þannig var
um a'Verd a karfa 1 beinum söl-
itt kr/kg, á innlendum
36*1 U<^urn var meðalverð ársins
, kr/kg 0g meðalverð alls
kr/k^at'a "Upp ur sjó" var 82.26
in Þarr|a er upp úr sjó haft
an gaasalappa, þar sem aug-
Ijóslega er aukið vinnsluvirði sjó-
vinnslu jafngilt vinnslu í landi.
Um siglingar skipa með aflann á
erlenda ísfiskmarkaði og útflutn-
ing ísfisks í gámum gildir að þar
er um meiri fyrirhöfn að ræða en
við landanir aflans innanlands.
Landshlutaskipting karfaaflans
1991 var svipuð og verið hefur
síðasta áratuginn. Mestur hluti
karfaaflans fór til vinnslu á
Reykjanesi (36.556 tonn, meðtal-
in sjóvinnsla frystiskipa), eða var
fluttur á erlenda ísfiskmarkaði
(27.415 tonn). Af öðrum lands-
hlutum var hlutdeild Noróurlands
eystra mest (12.767 tonn). Suður-
land átti minni hlutdeild í karfa-
aflanum á árinu 1991, en þar var
landað 6.959 tonnum af karfa á
árinu, miðað við 8.120 tonn árið
áður. Karfaafli Vestfirðinga og
Vestlendinga stóð nokkurnveginn
í stað milli ára, en landaður afli á
Vestfjörðum 1991 var 4.865 tonn
og á Vesturlandi var landað 8.869
tonnum af karfa. Afli af karfa sem
barst á land á Norðurlandi vestra
jókst úr 1.639 tonnum 1990, í
1.901 tonn 1991. Sömuleiðis óx
karfaafli Austfirðinga úr 3.611
tonnum 1990 í 5.010 tonn 1991.
Grálúða
Grálúðuafli ársins 1991 nam
34.883 tonnum. Árið 1990 var
aflinn 36.557 tonn, sem er 4.5%
samdráttur í afla milli ára. Afli af
grálúðu óx ár frá ári á síðari hluta
níunda áratugarins og náði há-
marki 1989 þegar íslensk skip
báru á land 58.331 tonn. Var þá
svo komið að fiskifræðingum og
sjómönnum bar saman um að
sókn í þessa fisktegund væri kom-
inn langt fram úr mögulegum
jafnstöðuafla þekktra miða. Afla-
heimildir skipa í grálúðu voru því
takmarkaðar og gekk þó erfiðlega
að ná leyfilegum afla. Grálúðan
er nú talinn meðal helstu nytja-
stofna Islandsmiða, en ekki er
nema áratugur síðan íslendingar
fóru að nýta þennan fiskstofn að
marki.
Verðmæti grálúðuafla ársins
1991 var 3.286 milljónir króna en
var 2.692 milljónir króna árið
áður og hefur því aflavirði grálúð-
unnar vaxið um fimmtung milli
ára þrátt fyrir samdrátt í magni.
Metaflaárið 1989 voru aflaverð-
mæti af grálúðu 2.899 milljónir
króna. Verð á kg af grálúðuafia
var kr. 94.22 árið 1991, en var
MSuðurland ^Reykjanes SSVesturland ^Vestfirðir
[^Norðurl. v. _Norðurl. e. SÍAustfirðir _ Erlendis
Landshlutaskipting karfaafla
100%
75%
50%
25%
0%
1970-79 1980-84 1985-89
1990
1991