Tímarit lögfræðinga - 01.11.1985, Page 48

höfundar einnig' huglægra réttinda, þ.e. að höfundar eigi rétt á því að
verk sé við hann kennt og einnig rétt til þess að mótmæla hvers konar
afbökunum, misþyrmingum eða öðrum breytingum á verkinu eða annars
konar spjöllum sem skerða mundu heiður hans eða álit, sbr. 1. tl. 6. gr.
a. Þessi réttindi haldast enda þótt höfundur hafi framselt hin fjár-
hagslegu réttindi.
Það er stofnun innan Sameinuðu þjóðanna, Alþjóðahugverkastofn-
unin eða WIPO (World Intellectual Property Organisation), sem sér um
framkvæmdahlið Bernarsáttmálans. Þessi stofnun var sett á laggirnar
með sérstökum sáttmála í Stokkhólmi árið 1967, en stofnunin hefur
aðsetur í Genf. Hlutverk WIPO er að gera stjórnun þeirra sambanda
sem stofnuð hafa verið til verndar hugverkum virkari og hagkvæmari
og þar með örva smíði hugverka, styrkja vernd eignarréttinda á sviði
hugverka hvarvetna í heiminum og stuðla þannig að auknum skilningi
og samvinnu ríkja í milli, sbr. 1. gr. samningsins um stofnun Alþjóða-
hugverkastofnunarinnar frá 14. júlí 1967. ísland hefur ekki gerst aðili
að sáttmálanum um WIPO og má gera ráð fyrir því að þingsályktunar-
tillaga þess efnis verði lögð fram á næsta þingi.
GENFARSÁTTMÁLINN.
Genfarsáttmálinn var gerður fyrir tilstuðlan Sameinuðu þjóðanna í
Genf árið 1952 og gekk hann í gildi þremur árum síðar. Markmiðið með
þessum sáttmála var einkum það að ná til þeirra ríkja sem voru utan
Bernarsambandsins, t.d. Bandaríkjanna og Sovétríkjanna. Enskt heiti
þessa sáttmála er Universal Copyright Convention. Var hann fullgiltur
af íslands hálfu 1956.
Grundvallarreglur Bernarsáttmálans og Genfarsáttmálans eru svip-
aðar. Ríki sem aðild á að Genfarsáttmálanum er skuldbundið til þess
að veita höfundum frá öðrum aðildarríkjum sömu vernd og eigin borg-
urum. Til þess að höfundar njóti verndar samkvæmt Genfarsáttmálan-
um verður hann að vera ríkisborgari í einhverju aðildarríkjanna eða
vera þar heimilisfastur. Höfundar verka sem hvorki eru ríkisborgarar
eða heimilisfastir í einhverju aðildarríkjanna njóta einnig verndar
skv. Genfarsáttmálanum ef verk þeirra eru í fyrsta sinn gefin út í ein-
hverju aðildarríkjanna, sbr. 2. gr. sáttmálans.
Bernarsáttmálinn og Genfarsáttmálinn eru þó ólíkir að ýmsu leyti
og mætti þá e.t.v. fyrst nefna að Bernarsáttmálinn er mun ítarlegri en
sáttmálinn sem kenndur er við Genf, auk þess sem lágmarksvernd
samkvæmt honum er meiri en sú vernd sem veitt er í Genfarsáttmálan-
um. Verndartími samkvæmt Genfarsáttmálanum er t.d. aðeins 25 ár
186