Alþýðumaðurinn - 01.05.1943, Blaðsíða 5

ALHyÐUMAÐUR^N
5
ureyrar hefir ekkert unnið til saka.
Peir hinir fávísu »sameiningar«-Jónar
ásaka fclagið um að hafa ekki
haldið fund um mál sem þeir þótt-
ust þurfa að bera upp fyrir félags-
mönnum, en lög Alþýðusambands-
ins gera alls ekki ráð fyrir því að
slíkir jónar eigi heimtingu á því
að haldnir séu fundir í verklýðsfé-
lögum út um land, þó þeim kunni
að þóknast að krefjast slíks, og
enn fjær er það að lög Alþýðu-
sambandsins geri ráð fyrir því að
hægt sé að víkja félagi úr sam-
bandínu þó því þóknaðist að neita
sltkum Jónum um fundarhöld.
Eftir að hlff hafði verið vikið úr
Alþýðusambandinu stofnuðu hafn-
firskir verkamenn, sem ekki gátu
unað aðgerðum Hlífar í verklýðs-
málum Hafnarfjarðar, verkamanna-
félag, sem gekk í Alþýðusamband
íslands. Þetta nýja félag gerði
strax samninga við Bæjarútgerð
Hafnarfjarðar og fleiri atvinnurtk-
endur í Hafnarfirði um kaup og
kjör félaga sinna, en Hlíf taldi sig
hafa rétt til þess, sem eldra verka-
mannafélag I Haf.narfirði að fara
með kaupgjaldsmál allra hafnfirskra
verkainanna, og málinu var skotið
fyrir Félagsdóm, sem úrskurðaði að
Hlíf ætti réttinn til þess að ráöa
málefnum verkamanna í Hafnarfirði.
Samningar þeir, sem nýja félagið
var búið að gera við Bæjarútgerð-
ina og fleiri voru dæmdir ógildir,
og félagið sem stofnað hafði verið
og gengið var í Alþýðusambandið,
varð að leggja niður sfarfsemi
sína.
Þar sem aðstaðan er algerlega
hin sama hér og í Hafnarfirði, að
yngra félagið verður að bola eldra
félaginu frá sér til þess að ná
völdum í kaupgjaldsmálum verka-
manna hér, er sýnitegt að ágrein-
ingur út af þeim málum heyrir
undir úrskurð Félagsdóms, og ó-
sennilegt er að úrskurður hans
geti fallið á annan veg en hann
féll f Hafnarfjarðardeilunni- En við
skulum þó hugsa okkur að nýja
félagið reyni að komast fram hjá
Félagsdómi og hugsaði sér að út-
kljá þessi mál með vinnustððvun,
en um þá aðferð segja lög um
stéttarfélög og vinnudeilur; 17, gr.:
»Óheimilt er að hefja vinnu-
stöðvun:
1. Ef ágreiningur er einungis
um atriði, sem Félagsdómur á úr-
skurðarvald um, nema til fullnægj-
ingar úrskurðum dómsins.
3. Til styrktar félagi, sem hafið
hefir ólögmæta vinnustöðvun*.
Það er því fyrirfram vitað að
vinnustöðvun í máli því, sem hér
hefir verið gert að umtalsefní, er
brot á vinnulöggjöfinni, og í 70.
gr. þeirra laga stendur: »Brot
gegn lögum, þessum varða, auk
skaðabóta, sektum frá 50 — 10000
krónum*. Sama er hvort vinnu-
stöðvun í máli þessu yrði hafin
hér eða í samúðarskyni suður í
Reykjavík, eða annarsstaðar á land-
inu, hún væri jafn ólögleg hvar
sem hún væri gerð, meðan Félags-
dómur hefði ekki kveðið upp sinn
dóm i málinu, og vitanlega eins ef
dómur hans gengi á móti nýja fé-
laginu, eða fylgjendum þess.
Nú kynnu einhverjir að halda að
ef atvinnurekendur semdu af fijáls-
um vilja við hið nýja félag, þá
væri allt gott, en úrskurður Félags-
dóms í Hlífarmálinu f Hafnarfirði
hefir sagt sitt orð um það. Fé-
lagsdómur ógildir samning nýja
félagsins þar við atvinnurekendur
á þeim forsendum að Hlif hafi ein
réttinn til samninga við þá, og
ekkert tillit er tekið til þess að
þeir atvinnurekendur, sem sömdu
við félagið, gerðu það af fúsum
vilja og vildu vera lausir við samn-
inga við Hlíf. Félagsdómur taldi
rétt eldra félagsins svo sterkan að
hvorki vilji nýja félagsins eða at-
vinnurekenda gæti haggað hon-
um.
Þær raddir hafa heyrst, enda
mjög haldið á lofti af þeim, sem
draga taum nýstofnaða félagsins
og geipa af styrkleika þess, að
Verklýðsfélag Akureyrar sé mátt-
laust orðið í verklýðsmálum hér
eftir að nokkrir menn hafa sagt
sig úr félaginu og gengið í nýja
félagið. Það eru svo sem engir
smáræðis kappar, sem hafa yfirgef-
ið félagið. Það merkilega er að
félagið er eftir sem áður álíka
mannmargt og það var. er það
gerði sín fyrstu átök í verklýðs-
málunum hér vorið 1933. Þ4 f
harðvítugri baráttu við Verkamanna-
félag Akureyrar og verkakvennafél.
Einingu, og sigraði í þeirri baráttu
og hefir haldið þeim sigri síðan.
Það vantaði þó ekki að fé ögin,
sem Verklýðsfélagið átti í höggi
við þá og oft eftir það, teldu fleiri
félaga en það, enda hafa ekki aðrir
verkamenn gengið í nýja félagið
en þeir, sem áttu fyllsta kost á
því að koma inn f Verklýðsfélag
Akureyrar hvenær sem var, Og
hinir sem yfirgáfu féiag' sitt af
þeirri röngu ímyndun, að þeir
væru að byggja upp eitthvert stór-
veldi með nýja félaginu, er vitan-
lega velkomið að koma þangað
aftur, þegar þeir hafa brotið af sér
stiklana. Fari þvf Verklýðsfélag
Akureyrar áfram með verklýðsmál-
in hér í bæ, eins og að undan-
förnu, eins og telja má aö veröi,
þá er hægurinn hjá fyrir þá verka-
menn, sem villst hafa út úr fétag-
inu, eða staðíð utan þess, að
styrkja það með þátttöku sinni f
félagsmálunum.
Þá hafa menn borið sér þá fjar-
stæðu í munni að félag, sé mátt-
laust í verklýðsmálum, ef það
standi utan Alþýðusambandsins--
Sú kenning er talsvert skopleg,
þegar kommúnistar halda henni
aðallega á lofti, og hún er athug-
uð í ljósi staðreyndanna. Um nokk-
ur undanfarin ár hafa kommúnistar
unnið að því af miklum móði að
kljúfa verklýðsfélög út úr Alþýðu-
sambandinu, og stóðu af völdum
þeirra allmörg félög utan Alþýðu-
sambandsins um nokkur ár, svo
sem »Dagsbrún« í Reykjavík,
Verkamannafélagið »Þróttur« á
Siglufirði, Verkakvennafél. »Brynja«
á Siglufirði, »HÍíf« f Hafnarfirði off
mörg fleiri félög. Fróðlegt væri að
fá svör kommúnistanna við. því
hvort þessi félög þeirra, sem þeir
héldu utan Alþýðusambandsins,,
hafi verið máttminni en þau, sem
voru innan Alþýðusambandsins.