Dýraverndarinn - 01.11.1938, Blaðsíða 5

Magnús Björnsson:
Sú lan,
eöa hafsúlan, en svo er hún stundum nefnd, er tvíl-
laust einn hinna tígulegustu og tilkomumestu sjó-
fugla hér vi'S land. Hún er í rauninni meira en þaS,
því aS jafningi hennar er ekki til á norSurhelmingi
jaröar. Af súlum er aSeins talin vera til ein ætt, en
hún greinist i 7—10 mismunandi tegundir, og eiga
]>ær allar, aS einni undantekinni, heima á suSurhveli
hnattarins. ViS verSurn því aS fara alla leið til
SuSur-Afríku, Ástralíu eSa New Zealand, til þess
aS hitta þær. Þar sySra á súlan okkar marga
allnána ættingja, og eiga þeir þar óSul, mörg og
viSlend. En í suSurvegum hefir súlan orSiS aS víkja
úr öndvegi fyrir sér stærri, tígulegri og meiri flug-
fuglum. Þar er ríki hinna rnestu svif-flugfugla, sem
nú eru uppi.
Hér í norSurhöfum nýtur súlan sín Irezt; hér eru
fáir henni jafnsnjallir í flugi og engir fremri í svif-
flugi. Er þaS tilkomumikil sjón, a.S sjá súlur svífa
á nær hreyfingarlausum vængjum í stinnings kalda
eSa stormi. Þá fer hún allra sinna ferSa og veitist
þaS ekki erfitt, — eSa þegar hún steypir sér úr háa
lofti og kafar eftir fiskum, sem hún hefir séS. Þar
kló sú, er kunni. En tilkomumest er aS sjá hana
í hvössu veSri, — súlan er tignarlegust í stormin-
um. Hún er og verSur vonandi ávalt hin mesta
prýSi fuglaríkis þessa lands.
Súlan okkar (Sula bassana (L)), hefir fengiS hiS
fræSilega nafn sitt af Bass Rock viS Skotland, því
aS aSalheimkynni þessarar tegundar verður aS telja
á Bretlandseyjum. Þar á hún flest varplönd sin. Auk
þess er dálítiS súluvarp i Færeyjum og í norSaustur
Canada og á New Foundland. Alls er taliS, aS súl-
an eigi 15—16 varpstöSvar og eru þar meStaldar
þessar þrjár alkunnu varpstöSvar hér á landi (Vest-
mannaeyjar, Eldey og Grímsey) og fjórar vestan-
hafs. Hinar eru viS Skotlands-, Englands- og ír-
landsstrendur. S)'Sstu varpstöSvar súlunnar í Bret-
Súla.
landseyjum eru á Grassholm viS Wales. Þar hefir
hún veriS alfriSuS á síSari árum. Þar hafa fræSi-
menn athugaS lifnaSarhætti hennar og sýnt henni
verðugan sóma; en fram á síSustu áratugi vissu
menn furSulega lítiS urn jafn-merkan fugl. Nú er
þetta breytt.
Þrátt fyrir þaS, aS súlan þyki flestum fagur fugl
álitum og hafi vakiS aSdáun margra, hefir viSast
hvar verið illa viS hana búiS og hraklega. Hún
hefir sjálf veriS drepin og eggjum hennar og ung-
um rænt, þar sem þvi hefir veriS komiS viS. Hún
er stór og holdamikill fugl, vegur ca. 3—3.5 kg. og