Dýraverndarinn - 01.10.1940, Qupperneq 11

DÝRAVERNDARINN
55
batnaSar, er ómögulegt að segja, aS þjóSin standi
á mjög háu menningarstigi.
Þa.S vita allir, aö ■ dálítiíS hefir áunnist í þessa átt,
cn meira þyrfti þaö aö vera, margfalt meira. Þa'S
hefir veriS ritaS talsvert um dýraverndun á.seinni
timum. Dýraverndunarfélag Islands hefir starfaS
mikiS aS bættri meSferS dýra, auk ýmissa einstak-
linga úti á landi. Málgagn félagsins — Dýravernd-
arinn — hefir unniS göfugt starf, undir stjórn úr-
vals manna. Þegar litiS er yfir síSur lians á liSnum
ártun, rekst maSur oft á frásagnir uin slæma meS-
ferS á dýrum, já, stundum um hræöilegar misþyrm-
ingar. Manni dettur þá ósjálfrátt í hug, hvernig
þetta geti átt sér staS, á 20. öldinni, þessari öld
menningar og tækni : MaSur undrast þaS, en sann-
færist um aS þetta á sér staS. Skepnum er misþyrmt
meira og minna daglega og oft á dag.
Réttirnar eru sannkallaSur þjáningartími fyrir
skepnurnar. FéS er svelt inni í 1—2 daga, á bæjuni,
i húsum eSa þröngum réttum. SíSan rennur rétta-
dagurinn upp; ekki breytist þá til batnaSar. FéS
er bariS áfrarn meS þungum svipum af ölvuSum
mönnum, og jafnvel troSiS á því. Einu sinni hitti
eg mann, sem kom úr réttum. Var hann meö all-
bólgna aöra hönd. Eg spuröi hann um orsakir. „Eg
varS fyrir svipu réttarstjóra“, var svariS. AuSvitaS
ar kindunum ætlaö höggiö. Ekki hefir þetta veriS
eina höggiö, sem hann hefir gefiS, sá góöi maSur.
Meöferö á hestum er einnig oft hörmuleg í réttun-
um: Þeir mega standa bundnir viö réttarvegginn,
í hvaöa veöri sem er, nokkrar klukkustundir. Þeg-
ar líöur aö kveldi, eru þeir teknir og lagt af staö.
Þeir eru barSir áfram af dauöadruknum mönnum,
þar til þeir eru uppgefnir. FariS er þá oft og ein-
att í kapp viS bifreiSar og önnur þess háttar farar-
tælci. ÞaS ber ekki mikinn vott um ást á hrossum,
aS þreyta kappreiö á þeim viö bíla á 10—20 km.
löngurn vegi, og fara þá vegalengd í einurn spretti.
Einnig í vegavinnu mun oft vera slæm meSferö
á hrossum. Sá, sem þetta ritar, heyröi fyrir nokkur-
unt árum sögu af því. Var veriö aS aka möl of-
an i nýjan veg. Mun hafa veriö látiö nokkuö mik-
iS i vagnana og þreyttust hestarnir því fljótt, en
er þeir orkuSu ekki lengur aS draga, komu nokk-
urir vegavinnumanna til og börSu þá, þar sem þeir
brútust um. Þegar sumariö er liöiö, meS þessum
þjáningum fyrir hrossin, mega þau — á sumum bæj-
um — standa úti, í hvaSa veSri sem er, allan vet-
urinn.
Slíkir atburðir gerast enn á landi hér, atburSir,
sem hver sannur dýravinur getur varla sagt frá:
En þetta má ekki endurtaka sig ár eftir ár. ÞaS
veröur aö reyna aö lækna þetta ægilega mein. Hér
er mikiö og göfugt verkefni fyrir þá kynslóS, sem
nú er aS rísa upp. Myndarlegt skref hefir veriö
stígiö í þessa átt, meS stofnun Dýraverndunarfélaga
barna. En slík félög þurfa aö vera viöa. Heimilin
og skólarnir þurfa a'S taka höndum saman og kenna
börnunum, aö bætt meöferS á dýrunum sé eitt af
höfuS-menningarmálum mannkynssins.
Kennararnir þurfa meira aS gera en drepa stutt-
lega á verndun dýra í dýrafræ'Sitímanum ; þeir þurfa
aS öSlast þann eldmóö og þá festu, sem sannfærir
nemendurna um, aS þetta sé mál, sem hver einstak-
lingur þurfi aS vinna aö. Ef unglingar kæmust al-
ment í skilning um, hvaS dýraverndun er sjálfsagS-
ur hlutur, þá væri vel fariS, því „hvaS ungur nemur,
gamall temur“.
Islendingar til sjávar og sveita!
Hefjist handa nú þegar og berjist fyrir bættri
meöferS dýranna. Berjist hraustlega, þar til sigur
er fenginn, sigur, sem er meira virSi en margt ann-
aö, sigur mannúöarinnar yfir grirnd og kæruleysi.
Eg vil ljúka máli minu meS þessum alkunnu orSum
Longfellows: „Fram til starfa, fram til þarfa, flýj-
um aldrei skyldu-braut. Vinnum meira, verkum
fleira, vinnum eins þó löng sé þraut
örninn ungi.
Úlfhundar.
Eins og kunnugt er, hafa íslendingar lagt all-
mikla- stund á loSdýrarækt hin síöari árin. Hefir
refabúum og minkabúum veriö koniiS á íót víösveg-
ar um landiS, og eru refabúin miklu fleiri. Nú er
þaS svo, því miöur, aS komiS getur fyrir, aö refir
og minkar sleppi úr haldi og reynast þeir piltar
ekki auögripnir, er þeir hafa heimt frelsi sitt. Eins
og nærri rná geta, þykir eigöndum slæmt aS missa
dýrin og i annan staS má einatt búast viS, aS þau
verSi öörum dýrum aS skaöa og líftjóni. — Því
hefir veriS fleygt, hvort sem satt er eSa ekki, aö
einhver „brjóstvitringurinn“ hafi stungiS upp á því,
aö fengnir yröi hingaS til lands svokallaöir úlfhund-