Dýraverndarinn - 01.06.1976, Qupperneq 25

algengur víða við sjávarsíðuna, í
klettum og fuglabjörgum, t. d.
í Grímsey.
Hann hreiðrar um sig í urðar-
gjótum og holum í stórgrýti, en þar
hefir hann bæði skjól og öryggi.
Hreiðrið er allstór dyngja úr ýmsu
efni og lauslega frá henni gengið,
en sjálfur hreiðurbollinn er haglega
gerður og fóðraður innan með ull,
hárum og fiðri o. fl. Hann er sér-
lega gefinn fyrir að safna rjúpna-
fiðri, og er sjaldnast, að það vanti í
hreiðrið. Bæði hjónin starfa að
hreiðurgerðinni, en bóndinn hefir
aðallega það hlutverk að draga að
efni. Varptíminn er fremur óákveð-
inn og fer auðsýnilega eftir veðráttu
eins og hjá fleiri fuglum hér á
landi. Hann hefir það til að byrja
að verpa seinni hluta maímánaðar
og vera að því til júníloka. Það er
því algengt að hitta á sama stað
hálffleyga unga og nýorpin egg í
hreiðri. Stundum verpur hann
tvisvar á sumri, og lengist þá varp-
tíminn fram í júlímánuð. Eggjatal-
an er að jafnaði 5-6, en getur verið
bæði fleiri eða færri. Eggin eru
ljósdröfnótt. Útungunartíminn er
hér um bil 14 dagar, og annast frú-
in það starf að mestu. Bóndinn leys-
•r hana aðeins af hólmi endrum og
eins á daginn og ekki nema stutta
stund í senn. Karlfuglinn heldur
vörð um varpstaðinn og situr þá
oftast á stórum steini eða einhverj-
um hávaða og sést því langt að, en
hreiðrið er ekki ætíð auðfundið.
Hann syngur þá mjög, einkum í
góðviðri. Ungarnir fara úr hreiðr-
unum 12-14 daga gamlir, en eru
mataðir talsvert lengur. Flakka þeir
síðan um nágrennið og systkinin
tvístrast, því að fjölskyldulífið er
fremur stutt. Sumir ungarnir fara
eflaust úr landi á haustin. Ung-
arnir eru mataðir á skordýrum,
ormum og öðrum smádýrum, sem
eru nærtæk, en á fullorðins aldri er
fuglinn aldina- og frææta.
Einkenni: Hvítur fugl, svartur á
baki, á vængjum og stéli, eða allur
fuglinn mó-grádröfnóttur, nefið
svart eða gult. Hleypur mikið og
trítlar, fjör- og fimlega. Flýgur
sjaldan langt í einu. Góður söng-
fugl, en syngur aðallega um varp-
tímann og mest í sólskini og góðu
veðri.
Heimkynni. Snjótittlingurinn á
heima í flestum hánorrænum lönd-
um og næsta nágrenni þeirra. Þó er
hann sums staðar sunnar, en þá
helst upp til fjalla.
(Stærð: 1. 155-165 mm, v. 103-
109 mm, n. 10-12 mm, fl. 20,5-
22 mm. Þyngd: 32-38 gr, karlinn
stærri en konan.)
MARÍUERLAN
(Motacilla alba alba, L.).
Litla, káta, mannelska maríuerl-
an er víst flestum svo kunn hér á
landi, að næstum því er óþarft að
lýsa henni. Hún er farfugl hér og
kemur hingað venjulega um sum-
armál og stundum fyrr og fer héð-
an um réttir eða stundum ekki fyrr
en í byrjun október. Hún kemur
strax heim að húsum og bæjum á
vorin og er víða talin engu síðri
vorboði en lóan. Fullorðinn karlfugl
í varpbúningi er grár á baki, með
svarta kollhettu, sem nær aftur á
hnakka, kverkin, hálsinn að fram-
anverðu og ofanverð bringan er
svört, en ennið, kinnarnar og háls-
inn á hliðunum er hvítur og búkur-
inn allur neðanverður, aðeins ör-
lítið ígrár á síðum og lærum og
neðst á bringu. Flugfjaðrirnar mó-
svartar, en efri miðvængþökurnar
grásvartar og hvítar í oddinn. Stór-
þökurnar með breiðum, hvítum
jöðrum og hvítar í endana. Stélið
svart, en tvær ystu fjaðrirnar beggja
megin eru hvítar á ytri rönd, en
svartar inn á við. Nefið svart og
fætur mósvartir. Liturinn á kven-
fuglinum er allur óhreinni, svarta
kollhettan og brjósthlífin er grá-
flikrótt og ennið er gráleitt. í vetr-
arbúningi er kverkin hvít, en
skeifumyndað, svart band á bringu
með gráum jöðrum og svarti koll-
urinn grásprengdur. Ungarnir eru
framan af mógráir á baki, bringu-
bandið dökk-móleitt, en kviður og
búkurinn allur að neðanverðu gul-
hvítur.
Maríuerlan er algeng hér á landi
25
ÖÝRAVERNDARINN